Rekonstrukcja rządu w końcu się dokonała. Zmiany okazały się znacznie głębsze, niż przypuszczało wielu komentatorów. Odeszli nawet wydawałoby się nieusuwalni ministrowie – Antoni Macierewicz i Jan Szyszko. Choć nie ma się co łudzić, że odświeżony rząd zmieni politykę, przestanie zawłaszczać państwo i łamać konstytucję. Ale wizerunek PiS znacznie się poprawi.
Co rekonstrukcja mówi nam o przyszłym gabinecie? Morawiecki pozbył się z rządu ministrów najbardziej kontrowersyjnych, antypatycznych, atakowanych nawet przez prawicową opinię publiczną: Szyszki, Macierewicza, Radziwiłła, Waszczykowskiego. Z przemawiających do twardego elektoratu członków gabinetu zostali co prawda Ziobro, Kamiński i Błaszczak – przeniesiony z MSWiA do MON. Błaszczak – podobnie jak Brudziński w MSWiA, oraz Marek Suski w Kancelarii Premiera – przypominają, że nie jest to w pełni autorski gabinet Morawieckiego. Cała trójką będzie pełnić w rządzie rolę „komisarzy politycznych Nowogrodzkiej”, lojalnych wobec Prezesa, nie premiera.
Tym nie mniej, trudno nie odczytać rekonstrukcji jako próby wygładzenia wizerunku i przesunięcia się do centrum. Odwołanych ministrów zastąpili na ogół technokraci, ludzie z doświadczeniem w akademii i sektorze rządowym, stanowiący do tej pory drugi i trzeci garnitur obecnego układu władzy. Nowi ministrowie (poza Brudzińskim) nie zdążyli jeszcze wzbudzić żadnych publicznych kontrowersji, zrobić sobie wrogów, zająć stanowiska w najsilniej dzielących opinię publiczną kwestiach. Ta postrzegać ich będzie przede wszystkim jako ludzi na razie dobrze wypadającego w sondażach premiera.
Wszystko to wygląda tak, jakby Kaczyński i jego najbliższe, politycznie decyzyjne otoczenie, uznało, że rewolucyjny okres burzy i naporu dobiegł końca i w końcu Polkom i Polakom trzeba dać trochę odpocząć. Już latem zeszłego roku media bliskie PiS donosiły, że Kaczyński planuje postawić na „społeczny spokój” i „konsumpcję”, ale wtedy plany te pokrzyżował spór wokół reformy sądów.
Teraz, gdy PiS udało się ją przeprowadzić, partia faktycznie może odstawić do kąta rekwizyty jakobińsko-rewolucyjnej polityki. Wszystkie rewolucyjne zdobycze, jakich Kaczyński mógł pragnąć – sądy, Trybunał Konstytucyjny, prokuratura, TVP – są już jego. W tej sytuacji trzeba uspokoić sytuację, skonsolidować zdobytą władzę, wygasić walkę na mniej istotnych frontach, tak, by dla nowych zdobyczy swojego obozu uzyskać maksymalną legitymację społeczną.
Pewnie potrzebna będzie też jakaś zmiana języka – nie zdziwię się, jeśli na fali rekonstrukcji Kaczyński pozwoli Morawieckiemu usunąć Jacka Kurskiego z TVP i zainstalować tam kogoś, kto partyjną propagandę robił będzie w minimalnie bardziej subtelny sposób. Z kolei odwołanie Macierewicza może świadczyć, że Nowogrodzka chce do wyborów samorządowych ponownie „wygasić” mit smoleński, jako narzędzie mobilizacji zwolenników z najtwardszego elektoratu partii. Już wcześniej Kaczyński zapowiadał koniec miesięcznic i ogłoszenie „prawdy o smoleńsku”, lub tego, że nie da do niej się dotrzeć. Wszystko wskazuje obecnie na to, że opinia publiczne usłyszy to drugie.
Kaczyńskiemu na przesunięcie do centrum pozwala korzystna koniunktura polityczna po prawej stronie. Sekta smoleńska nie czego szukać poza PiS. Nie może przecież nagle ogłosić, że to Jarosław Kaczyński ukrywa prawdę o śmierci brata. Potencjalni buntownicy w partii pamiętają, jak żałośnie skończyła się rebelia Ziobry. Partii władzy nikt nie zagraża też z prawej flanki. Narodowcy nie istnieją poza marszami niepodległości, ruch Kukiza jest w rozsypce – kolejni posłowie w przedbiegach zgłaszają się do klubu parlamentarnego PiS.
Z kolei zajmująca do tej pory centrum opozycja parlamentarna jest słaba, pozbawiona dobrych pomysłów, ciągle niezdolna do otrząśnięcia się z klęski po wyborach z 2015 roku. Zmiana ministrów to dla niej dodatkowy problem.
Do tej pory jej krytyka rządów PiS była silnie spersonalizowana. Trudno się dziwić, bardzo łatwo było krytykować brak obycia Szydło, obcesowość Szyszki, ekstrawagancje Macierewicza, czy komiczne niezręczności Waszczykowskiego. Teraz ich jednak zabraknie. Nowi ministrowie niczym nie zdołali jeszcze podpaść opinii publicznej.
Nie ma się co łudzić, że nowy rząd zmieni szkodliwe dla Polski założenia polityki europejskiej i kulturalnej, że przestanie zawłaszczać państwo i łamać konstytucję. Będzie to jednak robił w białych rękawiczkach, w sprawny wizerunkowo sposób. Wiele pomysłów gospodarczych, czy społecznych rządu Morawieckiego może okazać się atrakcyjną ofertą dla przynajmniej prawego skrzydła wyborców PO (a może nawet Nowoczesnej). Takim osobom jak minister przedsiębiorczości Jadwiga Emilewicz dość łatwo będzie zyskać początkowy kredyt zaufania centrowej opinii publicznej.
Choć rząd Morawieckiego rękami Ziobry i Kamińskiego dalej będzie prowadził represyjną politykę, choć Gliński nieustannie będzie antagonizował środowiska twórcze, to wizerunkowo PiS schowa kły i pazury, a rewolucyjny mundur zamieni na dobre garnitury. Straszenie PiS-em przez Schetynę, czy Lubnauer będzie jeszcze mniej przekonujące niż dotychczas.
Jeśli nie tąpnie gospodarka, PiS będzie miał dobrą pozycję do walki o samorządy w tym i drugą kadencję w przyszłym roku. Liberałowie i lewica powinni porzucić więc wszelką nadzieję? Na pewno wiele muszą zmienić, by odpowiedzieć na wyzwanie odnowionego, przesuniętego do centrum rządu.
Największa nadzieja na kres „dobrej zmiany” tkwi w niej samej, w wewnętrznych pęknięciach obozu władzy. Rekonstrukcja stworzyła Morawieckiemu potężnych wrogów. Szyszko ma zaplecze w Radio Maryja, Macierewicz w mediach Sakiewicza.
Te histerycznie zareagowały na zmianę szefa MON, wściekle atakując prezydenta. Gdy zaczną w podobny sposób atakować Morawieckiego i Kaczyńskiego, konflikt może poważnie zaszkodzić obozowi rządowemu. By opozycja była w stanie wykorzystać ten kryzys musi już dziś pracować nad językiem, organizacją, przesłaniem. Największy kryzys w PiS nie przyniesie jej władzy na talerzu.
