Deze regering heeft de kans om het echt een keer anders te doen

De verontwaardiging is terecht dat ook de met miljarden belastinggeld geredde bank Dexia vrolijk door is gegaan met het adviseren van klanten om belastingen te ontwijken. Was het toch niet vooral naïef om te denken dat een bedrijfscultuur zou veranderen omdat de overheid ter hulp kwam? Bankiers blijven bankiers.

In zijn overrompelende bestseller Dit kan toch niet waar zijn stelt Joris Luyendijk dat bankiers niet zozeer immoreel maar wel amoreel zijn. Al wat de wet niet verbiedt, is toegelaten. Je kunt dus je woede koelen op zo'n Axel Miller, oud-CEO bij Dexia, die zegt dat die hele Panama Papers hem geen lor kunnen schelen, maar Miller een monster noemen helpt ons geen stap vooruit. Zolang de wet niet verandert, staan er weer nieuwe Millers op, zelfs bij een staatsbank.

Als de wet toelaat dat inwoners van dit land grote vermogens afschermen van rechtmatige belasting, dan moeten we de wet veranderen. Dat zal ook moeten gebeuren in een Europese ministerraad, goed wetende dat die zich tot dusver bedrijviger toont bij het economisch folteren van geruïneerde Grieken dan bij het opsporen van vermogende fraudeurs.

Dat wil niet zeggen dat we niet moeten kijken naar de verantwoordelijkheid voor wat misging in het verleden. Er zijn aanwijzingen dat de belastinginspectie jaren geleden al in de smiezen had dat Dexia ook als staatsbank via dochterondernemingen de belastingontduiking mee is blijven organiseren. Er zijn ook aanwijzingen dat de financiële toezichthouder, nu FSMA geheten, besloot de andere kant op te kijken. Als dat bevestigd wordt, kan dat niet ongestraft blijven.

Opnieuw komt zo Jean-Paul Servais, hoofd FSMA, in beeld. Zijn verdediging rammelt. Zoals ook zijn geruststellende woorden, in 2008, dat er niets aan de hand was met onze banken, al rammelden. Wie destijds betrokken was bij de redding van de Belgische systeembanken, houdt weinig goede herinneringen over aan Servais. 'Had geen flauw benul van wat er speelt', is nog de beleefdste evaluatie. Toch zit hij nog altijd op zijn stoel, herbenoemd door de vorige regering.

Van alle kwaliteiten die Jean-Paul Servais bezit, is een nauwe relatie met zijn vroegere baas Didier Reynders (MR) wellicht de belangrijkste. Er is al veel gepraat over het Belgische falen, maar als er één systeemfout is dan wel dat dergelijke creaturen niet uit de structuren weg te branden zijn.

De mogelijke verantwoordelijkheid van de FSMA bij het negeren van de 'Dexia Papers' biedt deze regering de kans om het echt een keer anders te doen. Benieuwd wat de premier, zijn partij en zijn partners gaan doen.