Groen licht voor transparantie over geheime farmadeals
De Raad van State geeft een positief advies over het wetsvoorstel dat inzage mogelijk maakt in de omstreden contracten tussen de regering en de farmabedrijven over dure, nieuwe geneesmiddelen.
Van onze redacteur Simon Andries
BrusselDe goedkeuring van de Raad van State is een belangrijke doorbraak in het dossier van de geheime contracten. Het is de laatste inhoudelijke horde die het parlement nog moest nemen om het licht op groen te krijgen voor meer transparantie over de terugbetaling van dure, nieuwe geneesmiddelen.
Even terugspoelen: onder minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) nam de federale regering de jongste jaren steeds vaker haar toevlucht tot geheime deals met de farmabedrijven om dure, innovatieve geneesmiddelen toch op een betaalbare manier bij de Belgische patiënt te krijgen. De intentie daarvan is goed, maar intussen staat al bijna 30 procent van het geneesmiddelenbudget onder een geheim contract.
Dat leidt soms tot omstreden beslissingen. Zo wordt een goedkoop geneesmiddel voor ouderdomsblindheid, Avastin, niet terugbetaald door de sociale zekerheid, maar de veel duurdere variant Lucentis wel. Volgens het kabinet-De Block was er geen sprake van een meeruitgave, omdat er in geheime onderhandelingen een stevige prijskorting werd bedongen. Alleen kon niemand die bewering van De Block verifiëren (DS 28 oktober).
‘Als we willen dat ons geld goed besteed wordt, moeten we onze controlefunctie kunnen uitvoeren’
Jan Bertels
SP.A-parlementslid
Dat laatste zou nu door het wetsvoorstel, ingediend door de SP.A en de N-VA, wel mogelijk worden. Het geeft het Rekenhof volledige inzage in de contracten, op voorwaarde dat het parlement daar expliciet om vraagt. Met de steun van PS, Ecolo/Groen en PVDA-PTB raakte het voorstel aan een meerderheid.
Niet voor lopende contracten
De liberalen drongen in het parlement nog aan op een tweede lezing. Minister De Block benadrukte al dat vertrouwelijkheid belangrijk is om gunstige deals te kunnen afsluiten. ‘Maar als we willen dat ons geld goed besteed wordt, moeten we onze controlefunctie ook kunnen uitvoeren’, zegt SP.A-parlementslid Jan Bertels. ‘Nu loopt het de spuigaten uit.’ Ook N-VA-parlementslid Kathleen Depoorter benadrukt dat. ‘Dit is geen actie tégen de contracten, maar wel vóór transparantie.’
Een belangrijke nuance: de regeling zal alleen gelden voor contracten die in de toekomst worden afgesloten en niet voor de lopende contracten. Vooral de PVDA verzette zich tegen die beperking, onder meer om het lopende contract van Lucentis-Avastin te kunnen inkijken.
Die kritiek wuift Bertels weg. ‘We moeten nu vooral vooruit met de dossiers. De controle wordt in de toekomst alleen maar belangrijker.’
Misschien blijkt binnenkort dat we eigenlijk kunnen leven met wat minder
Straks bewijst coronavirus ons nog een dienst
Verspil nooit een goede crisis. Die stelregel is ook in Rome bekend. De Italiaanse viceminister voor Economie, Laura Castelli, riep gisteren de Europese Unie op tot begrip voor haar land. Het naleven van de Europese begrotingsregels wordt voor de op twee na grootste economie van de EU bemoeilijkt door het opduiken van het nieuwe coronavirus. Maar ook zonder die tegenslag stond het land er al slecht voor.
De economische groei van Italië was eind vorig jaar negatief. Relatief gesproken heeft Italië de grootste overheidsschuld van de eurozone, na Griekenland. Het toerisme, dat voor 13 procent van het bbp staat, zal onvermijdelijk lijden onder de maatregelen die de overheid uitvaardigt om de opmars van het virus te stuiten.
Zo gezien moeten we bijna hopen dat ook ons land spoedig rechtstreeks met de corona-epidemie te maken krijgt. Dan kunnen ook wij een smoes verzinnen voor het uitblijven van een volwaardige regering die werk maakt van het oplopende tekort. De Europese Commissie verwacht tegen midden volgende maand een eerste budgetvoorstel. Dat zou het begin van het einde kunnen zijn van de relatieve rust die in Europa heerst over het Belgische nongoverno.
Met meldingen van nieuwe gevallen in Spanje, Kroatië, Oostenrijk en Zwitserland werd het duidelijk dat Europa alweer voor een uitdaging staat, na de bankencrisis, de schuldencrisis, de vluchtelingencrisis en de Brexit. Opnieuw wordt het zaak om eenheid te smeden uit de verscheidenheid. De vorige keren hebben geleerd dat die oefening telkens met pijn en moeite verloopt, langer duurt dan gewenst en nooit helemaal voorbij is.
De Italiaanse premier Giuseppe Conte riep de andere lidstaten gisteren op erover te waken dat Italiaanse burgers als gevolg van de corona-uitbraak niet met discriminatie geconfronteerd zouden worden. Dat gevaar is reëel. Bij een onzichtbare dreiging hebben overheidsdiensten de neiging voor de verkramping te kiezen. Ook al is die remedie vaak erger dan de kwaal.
Het heeft geen zin onbesuisd barrières op te werpen die onnodig de circulatie van goederen in de Unie hinderen. Maar er is mogelijk ook een pluszijde. De eerste beelden van lege rekken in de warenhuizen zijn er al. Nog voor er echt sprake is van toeleveringsproblemen, roepen ze vragen op over de goede zin van onze distributiemodellen. Misschien blijkt straks dat we eigenlijk kunnen leven met wat minder. Minder aanbod, minder keuze, maar ook minder vrachtwagens op de weg. Als oefening voor die andere bedreiging, de klimaatcrisis, bewijst het coronavirus ons eigenlijk een dienst.
Belgische bedrijven dumpten in de Noord-Franse natuur illegaal bergen gevaarlijk afval. De bewoners zien het met lede ogen aan. ‘Wilde dieren graven hier naar eten.’
‘Mijn dorp is geen vuilnisbelt’
Van onze redacteur in Frankrijk Jef Poppelmonde
Rédange‘Toen ik op maandag in de vroege avond met mijn hond ging wandelen, was alles hier nog normaal. En de volgende ochtend lag dit er.’ Jessica Dautruche (43) wijst naar de gigantische berg rottend afval – goed voor naar schatting tweehonderd ton – die sinds eind oktober ligt te vergaan op enkele honderden meters van waar ze woont. Het gros van het afval is niet langer identificeerbaar, maar behalve veel ijzer, plastic en een gele bouwvakkershelm, zijn er ook batterijen, eten en potten met resten van verf bij. De lucht ruikt naar chemicaliën.
‘Ik heb meteen een foto naar de burgemeester gestuurd’, zegt Dautruche. ‘Ik dacht dat de eigenaar van dit terrein wel verantwoordelijk zou zijn. Met hem hebben we al vaker miserie gehad. Maar hier had hij helemaal niets mee te maken.’
Verlaten terreinen
Het illegale stort ligt in Rédange, een rustig dorp op de grens tussen Frankrijk en Luxemburg, op amper 15 kilometer van de Belgische grens. In de week die volgde op de eerste dumping, dikte het afval snel aan. ‘Vier dagen op rij kwamen de daders terug’, zegt Dautruche. Op de vijfde dag trok ze haar handschoenen aan en ging ze in de bergen op zoek naar aanwijzingen voor de herkomst van het vuil. Het ene na het andere stuk dat ze vond – rekeningen van tankstations, flyers, zakjes, zelfs resten van een schooltaak – wezen naar Antwerpen.
Een korte autorit van tien minuten verder in Haucourt-Moulaine is de massa illegaal gestort afval nog omvangrijker. Het afval ligt verspreid over een weidse, verlaten mijnsite. Ook in de nabijgelegen dorpen Hayange, Hussigny en Audun-le-Tiche zijn storten opgedoken. ‘C’est une catastrophe’, zegt Ghislain Orsucci, schepen van Haucourt-Moulaine. ‘Wekenlang is dat afval blijven dampen, we waren bang dat het in brand zou vliegen.’
Zijn regio is al langer in trek bij sluikstorters, met haar versnipperde bewoning en de vele verlaten fabrieksterreinen, waar ’s nachts geen verlichting is, laat staan controle. Ook alle nabije grenzen stimuleren dat. ‘Mensen denken dat ze minder snel gepakt worden als ze niet in eigen land sluikstorten. Maar dat maakt van mijn dorp nog geen vuilnisbelt’, zegt Christian Cendecki, eerste schepen van Rédange.
De grootschalige manier waarop het sluikstorten gebeurt, is nieuw. Dat zegt ook Thomas Daguin, het hoofd van de lokale douane, aan Politico. Zijn diensten patrouilleren op de grenzen tussen Frankrijk, België, Duitsland en Luxemburg – op zoek naar drugs en sigaretten. Maar ‘de afgelopen twee jaar zagen we vooral een toename in de hoeveelheid afval die de grens passeert’, zegt Daguin. In 2017 telden zijn diensten 7 ton afval dat illegaal Frankrijk binnenkwam, een jaar later was dat al 139 ton geworden.
‘Frauduleus’
Niet alleen documenten tussen het afval in Rédange en Haucourt-Moulaine wezen naar België, dat deden ook twee vrachtwagenchauffeurs die de Franse douane op heterdaad kon betrappen. Ze waren gedetacheerd en spraken amper Engels of Frans. Ze verklaarden dat ze werkten in opdracht van Mondial Services – een recylagebedrijf met hoofdzetel in Aartselaar, dat volgens zijn laatste jaarrekening in de schulden zit, maar waarover bijzonder weinig informatie te vinden is. Het bedrijf reageerde niet op meerdere vragen van De Standaard, maar eerder ook van Politico. ‘Volgens de douane hebben we hier met een maffieuze organisatie te maken’, zegt Dautruche.
De eigenaar van de vrachtwagens waarmee de dumpingen gebeurden, en voor wie Mondial Services in onderaanneming werkte, is Jost Group: een van oorsprong Belgisch transportbedrijf, met zetel in Luxemburg – en een van de grote spelers op de markt. Tot vier keer toe fotografeerden bewoners in Rédange vrachtwagens van het bedrijf in de directe omgeving van de afvalbergen.
In een persbericht op zijn website wijst Jost Group iedere verantwoordelijkheid van de hand en zegt het nooit op de hoogte te zijn geweest van ‘frauduleuze bedoelingen’. Ook in de nasleep van dat bericht werden nog steeds vrachtwagens van Jost Group nabij de illegale storten gefotografeerd, zegt Dautruche.
Het afval zelf is volgens de getuigenis van één chauffeur inderdaad uit de buurt van Antwerpen afkomstig: van het bedrijf Snoeys Recyclage uit Brecht. ‘Mondial Services heeft meermaals afval van ons gekocht’, zegt zaakvoerder Herman Matthijssen. Het zou dat nasorteren en vervolgens doorverkopen. ‘De restanten waar echt niemand iets mee kan, worden normaal gezien verbrand’, zegt Matthijssen. ‘Maar wij hebben geen zicht op wat klanten die ons afval overnemen, daar vervolgens mee doen.’
De chauffeurs werden een tijdlang door de douane vastgehouden, maar al gauw vrijgelaten. Het gerechtelijk onderzoek naar de verantwoordelijken voor de grootschalige sluikstorting is volop aan de gang.
Visvijver
Intussen blijft het afval in Rédange en Haucourt-Moulaine liggen. In beide gemeentes rust het voor het overgrote deel op privéterrein en is het de verantwoordelijkheid van de eigenaar om het te ruimen. Maar om een berg van zoveel tonnen wellicht gevaarlijk afval op een veilige manier te verwijderen, loopt de prijs gauw op tot vele duizenden euro’s.
De inwoners hopen toch op een snelle oplossing. Ze maken zich zorgen over de impact van het vuil op hun omgeving. ‘Wilde dieren graven hier op zoek naar eten, en nemen vervolgens chemisch afval mee het bos in’, zegt Dautruche. Aan haar voeten stroomt water alle kanten op. ‘Deze heuvel zit vol kleine bronnen. Als de chemische stoffen in de bodem sijpelen – en dat doen ze – voert het water ze mee tot beneden in het dal, tot in onze rivieren en tot in de visvijver die daar ligt.’
In de voormalige mijn in Haucourt-Moulaine had de gemeente net grote opknapwerken uitgevoerd om haar te kunnen openstellen voor wandelaars. ‘Maar dat plan zullen we voorlopig maar opbergen’, zegt Orsucci.
Reportage Tien gemeenten ten zuidoosten van Milaan zijn van de wereld afgesneden. ‘Ik heb geen mensen om mijn koeien te melken en maïs te zaaien.’
‘Veel mensen zijn gespannen. Heb ik het ook? Besmet ik mijn kinderen?’
Van onze redactrice in Italië Pauline Valkenet
ZorlescoAcht politieagenten met witte mondkapjes op hebben twee politieauto’s dwars over de landweg naar Zorlesco geparkeerd. De hemel boven dit stille dorpje is een grijze stolp zonder een sprankje zonneschijn. Plotseling loeien in de verte sirenes – en komt er een ambulance met zwaailichten aangereden. De bestuurder draagt een wit beschermend pak. Hij laveert zonder te stoppen tussen de politieauto’s door en schiet weg, de ‘rode zone’ in.
De rode zone, dat zijn onder meer de tien gemeenten ten zuidoosten van Milaan die de coronavirus-haard van Italië vormen. Het is een stuk mistige Povlakte waar vooral landbouwers wonen en het naar koeienvlaaien ruikt. Hier is eind vorige week de Italiaanse uitbraak begonnen. Vrijdag ging het nog om een handvol besmettingen, gisteren waren het er al 300. Ongeveer alle besmettingen komen achter de politieblokkade voor. Om verdere verspreiding tegen te gaan, heeft de regering zaterdag bepaald dat alle 50.000 bewoners in ieder geval twee weken binnen dit vergrendelde gebied moeten blijven. Ze mogen er alleen uit als ze daar een goede reden voor hebben.
Graf graven
Sebastiano Susani heeft die. In zijn auto nadert hij de politiepost en laat zijn telefoon aan de agent zien. Hij heeft toestemming van de plaatselijke prefect gekregen: Susani moet buiten de zone koeien voederen. ‘Je kunt die beesten niet aan hun lot overlaten’, zegt Susani. In de rode zone is van paniek geen sprake, zegt hij. ‘Zondag werd er nog gehamsterd en stonden er lange rijen voor de supermarkten. Maar inmiddels zijn er genoeg supermarkten open, omdat er nu voor al het winkelpersoneel voldoende mondkapjes beschikbaar zijn. Voor zover ik kan zien, verloopt de bevoorrading goed.’
‘Een vriend van me in de zone is ook besmet. Hij wordt behandeld met aspirine. Hoezo is dit anders dan de gewone griep?’
Marco Barbaglio
Veehouder
Een kwartier later mag ook Giuseppe Zani na controle Zorlesco verlaten. Hij heeft vanochtend zijn neef naar het ziekenhuis in de stad Lodi gebracht. Nu diens nierdialyse erop zit, gaat hij hem weer ophalen. ‘Het lijkt hier zo kalm en rustig’, zegt hij. ‘Maar veel mensen zijn net als ik erg gespannen. Word ik ook ziek? Heb ik het virus zonder het te merken, en besmet ik misschien mijn kinderen? Dat zijn enge gedachten.’ Zani vindt vooral de avonden moeilijk. ‘Alles is dicht: de pizzeria, de bar, het restaurant. ’s Avonds is het dorp uitgestorven. We zitten thuis en kijken tv. Zo triest.’
Na hem mag een nerveus uitziende man de rode zone in, hij moet naar het kerkhof om een graf te graven. En de man in het busje vol medicijnen staat ook op de lijst van de agenten en mag naar binnen.
Verderop, bij de rotonde die naar Bertonico leidt, doen drie soldaten in camouflagepakken de controles. Wanneer Alfreda Bertoni, een magere geblondeerde vrouw, uit haar auto stapt, is het gedaan met de relatieve rust. Ze woont niet in de rode zone, maar wil er wel doorheen. ‘Ik kan er niet meer tegen’, schreeuwt ze tegen de militairen. ‘Ik heb epilepsie en ben depressief en moet elke dag naar de dokter en jullie laten me niet door. Daarom moet ik steeds omrijden. Echt, ik ga mijn nagels in iemand zetten!’
Immuunsysteem
Vriendelijk kalmeren de soldaten de vrouw. Vriendelijk zijn de militairen daarna ook tegen Anna Rosa, een vrouw die voedingssupplementen naar Bertonico brengt. ‘Die geven je immuunsysteem een geweldige boost’, meent ze. ‘Precies wat de mensen hier nu nodig hebben. Een vriendin van me heeft ze besteld, maar de koerier mag de zone niet in. Daarom heb ik ze voor haar opgehaald.’ Rosa mag van de militairen de rotonde oprijden en de voedingssupplementen aan haar vriendin geven. Maar ze mag niet uitstappen en haar vriendin een hand – laat staan twee zoenen op de wangen – geven.
Een paar honderd meter buiten de rode zone runt veehouder Marco Barbaglio zijn boerderij. Zo stil als de weg nu is, is hij nog nooit geweest. ‘Het lijkt wel oorlog’, verzucht hij. De brandhaard vlakbij veroorzaakt voor hem enorme problemen. ‘Vijf van mijn negen werknemers wonen in de rode zone en mogen daar niet uit. Vier werknemers melken mijn koeien, maar ik heb geen mensen om de maïs te zaaien. En mijn stukken land in de rode zone moeten worden gemest. Kan ook niet.’
Hij schudt zijn hoofd. ‘Ik vind die afgrendeling overdreven. Want alleen oude, toch al zieke mensen sterven aan dit virus. Een vriend van me in de zone is ook besmet. Hij wordt behandeld met aspirine. Ik bedoel: hoezo is dit anders dan de gewone griep? Het is een hoop gedoe vanwege een virus waar weinig mensen aan doodgaan.’
In Codogno werd eerste patiënt met antibiotica naar huis gestuurd
Aantal doden in Italië loopt op tot elf
‘In quarantaine verblijven is niet makkelijk’, zegt Francesco Passerini, de burgemeester van Codogno. Zijn gemeente is afgesloten van de buitenwereld. ‘De komende twee weken gaat hier niemand buiten.’
Brussel Een ondernemer uit Firenze die pas teruggekeerd is uit Singapore en een toeriste uit Bergamo die met vakantie was in Palermo: zij dreven het aantal besmettingen met het nieuwe coronavirus (het sars-Cov-2-virus) in Italië gisteren op, tot 322. De overgrote meerderheid van de besmettingen is in de noordelijke regio’s Lombardije en Veneto geregistreerd.
Met de besmettingen in Firenze en Palermo breidt het nieuwe coronavirus zich uit tot buiten de zes Noord-Italiaanse regio’s, waar sinds afgelopen zondag uitzonderlijke maatregelen zijn afgekondigd. Het aantal doden liep in Italië gisteren op tot elf.
In de provincie Lodi, in de regio Lombardije, zijn tien gemeenten hermetisch van de buitenwereld afgesloten, net als Vo’ Euganeo, in de buurt van Padua in de regio Veneto. ‘Hoe het gaat? Wel, het is al beter gegaan, bijvoorbeeld toen ik naar België kon reizen om er de trappistenbrouwerijen te bezoeken’, zegt Francesco Passerini, de burgemeester van Codogno, aan de telefoon. De Lombardische gemeente met 16.000 inwoners is sinds zondag in quarantaine.
‘Paniek zie ik in de krant, niet op straat’
Francesco Passerini
Burgemeester Codogno
‘We zijn geïsoleerd van de buitenwereld’, zegt Passerini. ‘Rondom de tien gemeenten die in quarantaine zijn, staat een militair cordon met zo’n vijfhonderd militairen en agenten. Zeker de komende twee weken kan niemand buiten. Daarna evalueren we de situatie.’
Alleen apotheken en voedingswinkels open
Uit Codogno komt de eerste Italiaanse patiënt die voor het nieuwe coronavirus wordt behandeld. De 38-jarige man ging al op 18 februari naar de spoed, maar werd weggestuurd met een antibioticum.
‘Wij, burgemeesters van deze tien gemeenten, hebben zelf aan de regio Lombardije om deze uitzonderlijke maatregel gevraagd’, zegt Passerini. ‘Daarna kwam de beslissing op ministerieel niveau. In quarantaine verblijven is niet makkelijk, maar veruit de meeste inwoners begrijpen waarom dit nu moet. Er is vooral berusting.’
‘Ik wil toch benadrukken dat de overgrote meerderheid van de besmette Italianen geen symptomen heeft, en dat wie aan het virus is bezweken, hoogbejaard was en meestal al een andere aandoening had. Van paniek is in Codogno in elk geval geen sprake. Paniek zie ik alleen in de kranten, niet hier op straat.’
In Codogno zijn alleen apotheken en voedingswinkels open. ‘Alleen de levensnoodzakelijke zaken worden verkocht. Alle overige winkels blijven dicht’, zegt Passerini. In sommige supermarkten liep het storm, omdat mensen aan het hamsteren zijn geslagen. Ook in Codogno is het wachten voor de ingang van de supermarkt, ‘maar dat is omdat we slechts tien, maximaal vijftien mensen tegelijk de winkel binnenlaten. Om veiligheidsredenen moeten mensenmassa’s vermeden worden.’
Voedseltransporten
Wat doen de inwoners van Codogno de hele dag? ‘Ik ben druk in de weer, met de coördinatie van de speciale transporten van voedsel en medicijnen naar onze gemeente, en met de inzet van de civiele bescherming’, zegt de burgemeester. ‘Onze vrijwilligers brengen voedsel en medicijnen aan huis bij onze bejaarden, die soms zijn afgesneden van hun kinderen die buiten de rode zone wonen. De rest van de bewoners maakt af en toe een fietstocht of een wandeling, of zit thuis in familiekring en maakt er het beste van.’
‘We laten maximaal vijftien mensen tegelijk een winkel binnen. Mensenmassa’s moeten worden vermeden’
Reactie microbioloog Herman Goossens
‘Ontwrichtend, maar medisch verantwoord’
‘Antropologen en sociale wetenschappers zijn niet te spreken over de ontwrichtende gevolgen van zo’n quarantainemaatregel’, zegt Herman Goossens, microbioloog aan de UAntwerpen. ‘Scholen gaan dicht, ouderen raken geïsoleerd, en dat levert allemaal stress en commotie op. Maar op medisch vlak is zo’n quarantainemaatregel wel degelijk verantwoord.’
Een aantal gemeenten isoleren leidt ertoe dat de piek van het aantal besmettingen lager uitvalt, legt Goossens uit. ‘Op die manier wordt het zorgsysteem niet ineens overbelast.’ Een quarantainemaatregel levert ook tijdwinst op. ‘Die tijd kunnen we gebruiken om in kaart te brengen hoe de uitbraak tot stand is gekomen.’ Een derde goede reden is de Europese winter. ‘We hopen dat het nieuwe coronavirus zich meer als een griep gaat gedragen en uiteindelijk seizoensgebonden blijkt’, zegt Goossens. Dat zou betekenen dat, eens de lente aanbreekt, het ergste achter de rug zou zijn. (iro)
Op Tenerife zitten 118 Belgen vast in een hotel in quarantaine
‘We zitten hier op een terras in de zon in een prima hotel’
Een hotel op Tenerife, waar ook 118 Belgen verblijven, is in quarantaine geplaatst, toen twee Italiaanse gasten besmet bleken.
Brussel In totaal zit een duizendtal toeristen, onder wie 118 Belgen, vast in het H10 Costa Adeje Palace op Tenerife. Maandagavond testte een Italiaanse dokter uit Lombardije positief op het nieuwe coronavirus, ondertussen is gebleken dat ook zijn vrouw besmet is. Volgens de lokale krant El Diario de Avisos verbleef het Italiaanse paar al een week in het hotel. De twee zijn nu in quarantaine in het ziekenhuis en worden opnieuw getest.
Het hotel werd meteen afgesloten: de gasten mochten het terrein niet meer verlaten. De Spaanse overheid kondigde aan dat ze wacht op de tweede test om ‘gepaste maatregelen te nemen’.
‘We zouden normaal dinsdagochtend vertrekken, na een verblijf van acht dagen,’ zegt Frédéric Wynant (73) uit Watermaal-Bosvoorde vanop Tenerife aan De Standaard. Maar toen vonden Wynant en zijn vrouw een brief onder de deur geschoven, dat het hotel wegens ‘gezondheidsredenen’ afgesloten was.
‘Het weinige personeel moet 467 kamers bedienen. Ik vind dat ze dat, gezien de omstandigheden, goed doen’
Frédéric Wynant
Toerist
Wynant belde toch maar naar de receptie: gaan ontbijten en rondlopen op het domein was geen probleem, maar de toegangswegen tot het hotel werden stevig afgesloten door de politie. Iedereen kreeg mondmaskertjes en flesjes water. Tegen de middag werd de gasten gevraagd om naar hun kamers te gaan voor een medische controle door een arts. Tegen de avond kregen de gasten een picknick aangeboden, met bonen, een appelsien en water.
Zelf temperatuur opnemen
‘Het weinige personeel moet 467 kamers bedienen’, vertelt Wynant. ‘Ik vind dat ze dat, gezien de omstandigheden, goed doen, hoewel het hotel relatief weinig informatie doorgeeft. Je mag geen wonderen verwachten. Ik had ook wel een wijntje verwacht bij de picknick.’
Maakt Wynant zich zorgen? ‘We hopen natuurlijk dat alles goedkomt. Anderzijds: we zitten hier op ons terras in de zon in een prima hotel. We kunnen niet klagen.’
Gisteravond laat werd de temperatuur opgenomen bij de hotelgasten, vanochtend worden ze verondersteld dat zelf te doen.
Hoe het nu verder moet, was gisteravond nog onduidelijk. Ook voor touroperator TUI, die 110 reizigers in het bewuste hotel heeft. ‘Op dit moment hebben de lokale autoriteiten ons nog geen bijkomende informatie gegeven over de situatie in H10 Costa Adeje Palace, noch over de toestand van de besmette Italiaanse reizigers’, zegt woordvoerder Piet Demeyere.
TUI liet wel nog weten dat alle klanten die de komende twee weken naar het hotel wilden afreizen, de mogelijkheid krijgen om van hotel of bestemming te veranderen. Hetzelfde geldt voor de klanten van Corendon. Ook deze touroperator zegt dat ze de reizigers die de voorbije week vanop Tenerife terugkeerden, op de hoogte zullen brengen van de medische en sanitaire aanbevelingen. Het reisadvies voor Spanje werd intussen lichtjes aangepast. Buitenlandse Zaken raadt aan om de instructies van de lokale autoriteiten op te volgen. (sgy, belga, reuters)
Kan ik mijn reis annuleren?
Helaas, maar voor de meeste reis- of annulatieverzekeringen is een mogelijke uitbraak van het nieuwe coronavirus geen geldige reden om te annuleren. Een negatief reisadvies van Buitenlandse Zaken of de uitbraak van een pandemie of epidemie is dat evenmin. In bepaalde polissen is de bepaling wel opgenomen, zoals bijvoorbeeld bij Allianz Partners, Test Aankoop Verzekeringen en Touring Assistance. U kunt ook altijd proberen de kosten te recupereren bij uw touroperator of vliegtuigmaatschappij.
Bent u op reis en wordt u ziek door het coronavirus? Uw verzekeraar zal meestal de medische kosten vergoeden, maar niet de eventuele kosten die gepaard gaan met een vervroegde terugkeer. Bij sommige verzekeraars wordt u wel vergoed bij een verlengd verblijf in het buitenland. Let op: het kan dat uw verzekeraar niet tussenkomt bij medische kosten als u vertrokken bent op het moment dat het risico al gekend was op de plaats van bestemming of als Buitenlandse Zaken al een negatief reisadvies had gegeven. (sgy)
Telex
WHO: ‘Wereld niet voorbereid’
De uitbraak van het nieuwe coronavirus heeft nog niet het niveau van een pandemie bereikt, zei het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), Tedros Adhanom Ghebreyesus, gisteren tijdens een persconferentie in Genève. Hij riep de internationale gemeenschap wel op om voorbereidingen te treffen om een pandemie te voorkomen. Dat is nodig, want ‘de wereld is eenvoudigweg niet klaar’ om de uitbraak van het nieuwe coronavirus het hoofd te bieden, had het hoofd van een gezamenlijke missie van China en de WHO eerder gezegd.
Belgen kopen mondmaskers
De Belgische apotheken kunnen de vraag naar mondmaskers niet aan, bevestigt de Apothekersbond. De fabrikanten en leveranciers zouden niets meer in voorraad hebben. Zo’n mondmasker geeft vooral een vals gevoel van veiligheid, zeggen de apothekers. Ze wijzen op het belang van consequent handen wassen.
Mission: (toch niet helemaal) Impossible
Een deel van de zevende Mission: Impossible-film speelt zich af in Venetië. Die scènes zouden de komende weken gefilmd worden. Tom Cruise was nog niet ter plekke, het productieteam wel. Dat werd maandag spoorslags gerepatrieerd. ‘Omdat de overheid in Venetië publieke samenkomsten wil vermijden, hebben we de geplande drie weken opnames omgegooid’, laat filmmaatschappij Paramount weten. (isg)
Ook Iraanse minister besmet
Iraj Harirchi, de plaatsvervangende minister van Volksgezondheid van Iran, is zelf ook besmet met het nieuwe coronavirus. De man moest zich laten testen nadat hij zwetend en hoestend op tv was verschenen. In Iran vielen officieel al vijftien covid-19-doden.
Ook Oostenrijks hotel in lockdown
Een hotel in de Oostenrijkse stad Innsbruck is gisteren in quarantaine geplaatst. In het hotel heeft een 24-jarige Italiaanse receptioniste gewerkt, bij wie eerder op de dag het nieuwe coronavirus werd vastgesteld.
Hillary Clinton poetst imago op tijdens Filmfestival van Berlijn
Het syndroom van het pratende hondje
Een vierdelige documentaire poetst het imago van Hillary Clinton op. ‘Hillary’ zet haar neer als een feministe die finaal niet door het hoogste glazen plafond geraakte.
Van onze medewerker Jeroen Struys
BerlijnHillary Clinton is bereid om Bernie Sanders te steunen als presidentskandidaat. Dat bleek op een persconferentie op een plek waar je Clinton niet meteen verwacht: het filmfestival van Berlijn. ‘Wie er ook genomineerd wordt, zal ik steunen. Het zal je niet verrassen dat ik het dwingend acht dat we de zittende president wegkrijgen.’
Hillary Rodham Clinton mag dan haar presidentsverkiezingen hebben verloren, op de 70ste Berlinale werd ze onthaald als een ster – bij gebrek aan echte filmsterren dit jaar. De voormalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken is het onderwerp van Hillary, een vierdelige tv-serie die er in première ging.
Vrij voorspelbaar werd ze meteen gevraagd naar haar mening over de recente veroordeling van Harvey Weinstein. Die vraag komt voor een keer niet uit de lucht gevallen: de Hollywoodproducent steunde haar presidentscampagne in 2014 naar verluidt met 1,4 miljoen dollar. ‘Hij droeg bij aan ieders campagne: Barack Obama, John Kerry, Al Gore’, verdedigde ze zich.
‘Laat ik duidelijk zijn: ik denk niet dat Vladimir Poetin me ooit misbegrepen heeft. Hij wist precies wie ik was en wat ik zou doen’
De ervaren, Oscargenomineerde documentairemaakster Nanette Burstein claimt dat ze ‘vooral geen hagiografie wilde maken’. Maar Hillary is toch een behoorlijk eenzijdige kijk op iemand die door de regisseuse zelf wordt omschreven als een ‘extreem polariserende figuur’. Vooral naaste medewerkers komen aan bod, maar ook klasgenootjes van weleer en uiteraard oud-president Bill Clinton. Geen onderwerp wordt uit de weg gegaan, ook de Lewinsky--affaire niet.
De bulk van de documentaire wordt gevormd door een interview met Hillary Clinton zelf, verweven met beelden van de vorige presidentsrace. De serie vertelt ook over haar jeugd, haar jaren als rechtenstudent en haar activisme. Zo ontstaat het beeld van een bovenmatig intelligente, geëngageerde vrouw die haar leven lang streed tegen misogynie, maar finaal niet door het hoogste glazen plafond geraakte.
‘Het probleem was dat ik als enige vrouw meedeed, waardoor mensen al hun vooroordelen en opinies en verwachtingen op één persoon konden projecteren. Ik hoopte toen al dat meer vrouwen zouden runnen, zodat we verder zouden raken dan het “syndroom van het pratende hondje”, zo van “oh my gosh, kijk, een vrouw die praat, een vrouw die meedingt voor het Witte Huis.”’
‘Gelukkig zijn er dit jaar wel verschillende vrouwen in de running (bij de Democraten, red.). Toch zie ik opnieuw die dubbele standaarden opduiken. Vrouwen komen, net als mannen, in alle vormen en maten en kapsels. Je zou moeten worden beoordeeld op je merites.’
Hartelijke Hillary
De documentaire heeft ongetwijfeld ook de bedoeling om Hillary Clinton als een warm mens te tonen, zij die zo vaak gezien wordt als koud en afstandelijk. Of dat lukt, is niet zeker. Zelden zie je haar zelfs maar zuchten of zweten onder de immense druk die toch komt kijken bij politiek op topniveau. In vlees en bloed in Berlijn komt ze hartelijker, maar ook overtuigender over dan op een scherm. Het lijkt soms alsof ze zich te goed voelt om zich te verdedigen tegen de lage uithalen van tegenstanders – zoals in de episodes van de gelekte e-mails of de tv-debatten met Donald Trump.
‘Er was een moedwillige poging om een beeld van mij op te hangen dat geen enkele band met de werkelijkheid heeft. Toen ik stopte als minister van Buitenlandse Zaken onder president Obama, was ik ongelooflijk populair: ik had een approval rating van zo’n 65 procent. Mijn politieke oppositie wist dat ze me moesten neerhalen. Ik heb niet goed genoeg gereageerd op die lawine van negativiteit.’
‘Tot op zekere hoogte ging het om misbegrepen worden en desinformatie. Maar laat ik duidelijk zijn: ik denk niet dat Vladimir Poetin me ooit misbegrepen heeft. Hij wist precies wie ik was en wat ik zou doen om op te staan voor vrijheid en fatsoen, om de relatie te versterken tussen westerse democratieën, en om Europa en de Navo te verdedigen. Toen hij zijn veiligheidsdiensten beval om achter me aan te gaan, was dat niet omdat hij me niet had begrepen, maar omdat hij me wou verslaan.’
Is deze serie een poging om haar te herlanceren in de politiek? Clinton manoeuvreerde weg van een vraag in die richting. In elk geval moet de serie haar waarde als publiek spreker verder opdrijven. Dan hoeft ze niet langer te spreken als die vrouw die de presidentsverkiezingen verloor, maar kan ze dat doen als feministisch boegbeeld.
Onmiskenbaar
Ik had hem van ver herkend aan zijn T-shirt. Ooit werkte hij in mijn buurtsupermarkt, twee woonsten geleden. Een vrolijke kerel met één groen oog en één grijs, en altijd in T-shirt. Zelfs ’s winters, buiten op de vorkheftruck. In T-shirt.
De blote armen waren een principekwestie. Een levensmotto. Ze stonden symbool of zelfs garant voor zijn weerbaarheid. Hij ging er prat op nooit kou te hebben. Daartoe toonde hij al eens een arm van dichtbij. Kijk maar. Geen kippenvel.
Hij was het type dat, mits training, alles mogelijk achtte. In het algemeen verweet hij de moderne mens een tekort aan training. Wegzinkend in ons comfort worden we steeds weerlozer. Ook tegen de kou. We blijven de thermostaat hoger draaien. En zie ons rillen zodra we buitenstappen.
Hij niet. Hij had de kou van zich af getraind. Hij kon zich zijn laatste rilling niet herinneren. Geen wintervirus, zei hij, had nog vat op hem.
Ik geloofde hem graag. Zelf loop ik ook het merendeel van de tijd in blote armen. In mouwen voel ik me bevangen. Dankzij hem kon die afwijking nu een overtuiging worden.
Gisteren reed ik hem in de auto voorbij. Na jaren nog altijd onmiskenbaar. In T-shirt op de fiets, in de regen, bij 6 graden. Ik zag hem meezingen met zijn koptelefoon. Onverminderd gelukkig in zijn leven zonder kippenvel.
dS Audio | # 116
Het coronavirus is aangekomen in Europa
De tijd dat het nieuwe coronavirus alleen in China ongecontroleerd de ronde deed, is voorbij. Afgelopen week zette het virus echt voet aan wal in Europa.
Italië, Tenerife, Oostenrijk, Kroatië, Zwitserland: in steeds meer Europese landen worden besmettingen met het coronavirus vastgesteld. Is er inmiddels sprake van een pandemie? En moeten we ons in België zorgen maken? Wetenschapsjournalist Maxi Eckert zet alles voor u nog eens op een rijtje.
Vragen, opmerkingen of suggesties?
dsaudio@standaard.be
Credits
Journalist
Maxie Eckert
Presentatie
Nele Eeckhout
Redactie
Sofie Albrecht
Audioproductie
Annelies Vanderoost
Muziek
Fien Dillen en Brecht Plasschaert
Eindredactie
Brecht Plasschaert
Chef Audio
Wouter Van Driessche
Journalistiek om naar te luisteren
Dat is dSAudio. Van maandag tot vrijdag praat een journalist van De Standaard u elke dag een twintigtal minuten bij over een actuele kwestie. Om te beluisteren wanneer lezen geen optie is.
Commentaar