Gümrük kontrolü tartışması: Kuzey İrlanda huzursuz
Brexit'ten sadece bir ay sonra Kuzey İrlanda bir kez daha tartışmaların odağında. Bunun ilk sebebi AB'nin, Astrazeneca aşısının ihracatını önlemek için iki İrlanda arasındaki sınırda denetim yapılmasını düşünmesiydi. Diğer yandan Brüksel Kuzey İrlanda limanlarındaki denetim personelini geçici olarak geri çekti. Bunun nedeni Büyük Britanya'dan gelen malların kontrol edilmesine karşı çıkan Britanya yanlısı birlikçilerin tehditleriydi.
Londra fitneyi bırakmalı
The Irish Independent, anlaşılan Londra Kuzey İrlanda konusunda Brexit anlaşmasının etrafından dolanmak istiyor, diyor:
“Büyük Britanya'nın AB'den çıkma isteğine saygı duymak gerekiyor. Ancak şimdi aynı Britanya da AB'yle kurulacak yeni ilişki biçimine saygı göstermek zorunda, zira bunun koşullarına Brüksel'le birlikte karar verildi. Ültimatom verilmesi ya da ayrıştırıcı kampanyalar yürütülmesi sadece gerginliklerin daha da çoğalmasına yol açacaktır. Kuzey İrlanda'da uğursuz paramiliter grupların oluşturduğu tehditle mücadele edilmeli. Bu konuda geri adım atılamaz, bu aşamayı çoktan geçtik. ... Ticari mallar ve ithalat konusundaki zorluk ve gecikmeler kuşkusuz üzücü ama bunları çözmek biraz esneklik ve iyi niyetle mümkün, tehdit ve göz korkutmayla değil.”
Şantaja boyun kesinlikle eğilmemeli
AB hatalarını kabul etmeli ancak geri adım atmamalı, diye uyarıyor El País:
“Londra yönetiminin yapmak istediği, mevcut durumu suistimal edip Brexit nedeniyle Kuzey İrlanda'yla oluşan ve giderek hissedilir hale gelen tatsız durumun kabahatini AB'nin üzerine atmak ve sözleşmenin yeniden görüşülmesinde ısrar etmek. 27 üye ülke, özgül sorunların çözümü için mantıklı taleplere kulak vermeli ancak ne Kuzey İrlanda'daki riskler ne de Johnson'ın baskıları nedeniyle sistem değiştirilmemeli. AB Komisyonu hata yaptı. Sonra da bunu hızla düzeltti. ... Ancak amacı Brexit'in acı gerçeğini Kuzey İrlandalılar ve diğer Britanyalılardan birkaç ay daha gizlemek olan bir şantaja da boyun eğmemeli.”
Gerginlikler tüm aktörlere zarar veriyor
Le Monde da karşı karşıya gelmek yerine işbirliği yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor:
“Böylesi bir umarsızlık, AB'nin yürütme organlarının işleyişi, tutarlılığı ve sorumluluğu konusunda soru işaretlerinin oluşmasına yol açıyor. ... Sadece İrlanda barışını muhafaza etmek değil, iki tarafa birden zararı dokunacak sürtüşmeleri engellemek adına da Londra ile 27 AB üyesi arasındaki gerginliğin daha da tırmanması mutlaka önlenmelidir. Aşı konusunda yaşanan çatışmalar bir kez daha gösterdi ki, Büyük Britanya artık AB'nin rakibi. Nitekim bu, Brexit'in doğal bir sonucu. Bu yeni durum karşısında Avrupa Birliği, kendi çıkarlarını geri adım atmadan savunmalı ve bu sırada gerek coğrafi gerekse tarihi olarak Britanyalılarla Avrupalıların birbirine mecbur olduğunu asla aklından çıkarmamalı.”
Meydanı şahinlere bırakmayın
Financial Times'a göre, Brüksel de, Londra da gerilimin azaltılmasına oynamalı:
“Brexit müzakerelerinin getirdiği karşılıklı küskünlükler geride bırakılırsa uzlaşma da mümkün olabilir: AB açısından bu, tüm İrlanda Adası için geçiş dönemini ve kurallardaki istisnaları uzatmak anlamına gelebilir. Büyük Britanya ise, İsviçre gibi gıda hijyeniyle ilgili AB kurallarını kabul ederek sınırdaki gerilimi azaltmayı düşünebilir. AB ve Birleşik Krallık kırsal nüfusun hassasiyetlerini asla gözden kaçırmamalı. Ama kesinlikle yapılmaması gereken bir şey var: Brexit Anlaşması'nın olması gerektiği gibi ve güvenle uygulanmasını belirlemek, birlikçi şahinlerin eline bırakılmamalı.”
Dublin'le birleşmek en iyi çözüm
ABD Temsilciler Meclisi üyesi Brendan Boyle The Irish Times'taki yazısında, Kuzey İrlanda Birleşik Krallık'tan ayrılmalı, hele de İskoçya bu yoldan giderse, diyor:
“Sadece Galler ve İngiltere'yle birlik oluşturacak bir Kuzey İrlanda biraz tuhaf olur; özellikle Kuzey İrlanda'da yaşayan ve kendilerini sadece İskoçyalı mirasları nedeniyle Britanyalı olarak gören sayısız insanı dikkate alacak olursak. ... Ayrıca ekonomik nedenlerle bir İrlanda birliği kurulması argümanı da ikna edici. Mevcut durum Kuzey İrlanda için olumlu değil. Kuzey İrlanda ekonomisi bir yüzyıl önce İrlanda'nın geri kalanının iki katıydı. Bugünse İrlanda Cumhuriyeti'nin ekonomisi Kuzey İrlanda'nınkinden altı kat daha büyük.”
Şiddet yeniden hortlamak üzere
Corriere della Sera, ivedilikle bir çözüm bulunmalı, diyor:
“Bugüne dek elden geldiğince iyi sarılan yara, Büyük Britanya'nın Avrupa Birliği'nden ayrılmasından sadece bir ay sonra yeniden acı vermeye ve kanamaya yüz tutuyor. Buna paralel olarak onlarca yıl süren bir iç savaşta binlerce insanın öldüğü bir ülkede şiddet yeniden hortlamaya başlıyor. Basit olduğu kadar çözümsüz de bir sorun: Büyük Britanya'nın AB'den ayrılmasıyla gümrükler geri geldi. Ama Kuzey İrlanda'ya barış gelmesi için, güneydeki İrlanda Cumhuriyeti'yle fiziksel sınırın kaldırılması gerekiyor. ... Bir an önce bir çözüm bulunması çok iyi olacak, çünkü tarih, Kuzey İrlanda travmasını hafife almamak konusunda uyarıyor bizi.”