Ukrayna savaşı: Diplomasinin vakti artık geldi mi?
ABD ve Rusya dış istihbarat servislerinin başkanları Bill Burns ve Sergey Narışkin, nükleer savaşın önlenmesine ilişkin meseleleri görüşmek üzere Ukrayna savaşının başından bu yana ilk kez Ankara’da bir araya geldi. Yorumcular, buluşmada ele alınmış olması muhtemel diğer konulara dair değerlendirmelerde bulunuyor.
Kulislerde olgunlaşan barış formülü
Radio Kommersant FM spekülasyonlara dahil oluyor:
“Kulislerde gerçekleşen gizli görüşmelerde nelerin konuşulduğunda dair çeşitli söylentiler var. Bunlardan en popüler olanı, Jake Sullivan formülü: ABD Başkanı'nın danışmanının, Rusya ile Batı arasındaki büyük bir anlaşmada varılan uzlaşmanın fikir babası olduğu iddia ediliyor. Burada asıl mesele, belirli koşullar altında Ukrayna'da barışı sağlamak ve ardından oluşacak yeni gerçeklik içinde oyunun kurallarını belirlemek. ABD'nin, taleplerini yumuşatması için Kiev'e baskı yaptığı tahmin ediliyor. Aksi takdirde, Batı'nın yardımları kısabileceği öngörülüyor.”
Stratejistler var güçleriyle çalışıyor
România liberă gazetesi, barışın nasıl tesis edilebileceğini şöyle açıklıyor:
“Amerikalı ve Rus uzmanlar kulislerde farklı formatta sözleşmeler üzerinde çalışıyor. ... Putin, birliklerini Dinyeper’in öte yakasından çekecek ve Rus işgali altındaki Zaporijya Nükleer Santrali’nin Ukrayna’ya elektrik sağlamasına izin verecek. Karşılığında da Rusya hep istediği şeyi yani Donetsk ve Luhansk’ı alacak, ancak resmi bir tanıma olmayacak. Zımni bir anlaşma bu. Bu yolla Amerikalı stratejistler Zelenkskiy’e, Ukrayna’nın tamamen işgal edilmeyeceğine dair verilecek garanti karşılığında doğudaki topraklardan vazgeçilmesini onaylamasını salık verebilecek.”
Kiev taviz iddialarını reddediyor
Lietuvos rytas, Ukrayna'nın bugüne kadar Rus birliklerinin tamamen geri çekilmesini içermeyen bütün çözümleri reddetmiş olduğunu hatırlatıyor:
“Washington'la Moskova'nın müzakere ettiği ve Ukrayna'nın Rusya'dan böylesi bir 'taviz' [Herson'dan çekilme] alması sonrasında Kiev'i müzakere masasına oturmayı kabul etmeye zorladığı yönünde söylentiler var. ... Ancak Kiev, bu tür görüşmeleri kategorik olarak hep yalanladı ve Batı'yla ABD'den aldıkları destekle Kırım ve Donbas'ı tamamen özgürleştirene kadar taarruza kararlılıkla devam edeceklerini açıkladı.”
Kapalı kapılar ardında açık konuşuldu
La Repubblica, bütün dünyanın gözleri Bali’deyken Ankara’da -CIA Başkanı Bill Burns ile Rus mevkidaşı Sergey Narışkin arasında- açık sözlü bir görüşme gerçekleşmiş olabileceğini öne sürüyor:
“Burns, Biden’ın Dışişleri Bakanı Antony Blinken tarafından yürütülen resmi diplomasiye alternatif olarak gördüğü zorlu misyonlar için güven duyduğu bir isim. Daha önce büyükelçi danışmanı olarak da görev yaptığı Moskova’da, 2005 ila 2008 yılları arasında büyükelçilik görevini üstlenmişti. Akıcı bir şekilde Rusça konuşabiliyor ve Putin’i de çok iyi tanıyor. Dolayısıyla kendisi, Narışkin’e (ki Çar’ın güvendiği az sayıdaki isimden biridir) şu sert ve net uyarıyı iletecek en doğru kişiydi: Taktik nükleer bomba kullanmaya kalkışırsanız sizi yok ederiz.”
Ne zaman başlayacağına Ukrayna karar verir
Kiev başlangıç işaretini verdiğinde barış müzakereleri için en doğru zaman gelmiş demektir, diyor El País:
“Washington ve Brüksel müzakere zamanının geldiğinin farkında. Ukrayna ise bir karşı saldırının tam ortasında bulunuyor. ... Batı, Putin’le ne zaman masaya oturulması gerektiği konusunda hemfikir: Müzakerelerin zamanlamasını ve şartlarını belirleyen Washington ya da Brüksel değil, parlamentosunun da desteğiyle egemen Ukrayna’daki meşru yönetim olacak. Barışın tesisinde, Avrupalı ve Amerikalı müttefiklerin savaşta sağladıklarıyla aynı dayanışmaya ve desteğe ihtiyaç duyulacak.”
Tarih harp meydanında yazılır
Õhtuleht diplomasinin işe yarayıp yaramayacağından emin değil:
“Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşın diplomasi yoluyla son bulabileceği ihtimalinden bahsedildiğinde, insanın yüzünde alaycı bir gülümseme beliriyor. Tarih, diplomatların bitirdiği hiçbir savaşı yazmıyor. Bu hiç olmadı, olmuyor ve asla da olmayacak. Savaşların nasıl son bulacağına her zaman harp meydanında karar verilmiştir, bugün de gelecekte de bu hep böyle olacak. Diplomatlar ancak savaşın neticesini kâğıt üzerinde formüle ederler. Bugün Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş için de aynı durum söz konusu. Bu savaş ancak bir tarafın mağlubiyetiyle son bulabilir.”