E-scooter: Geleceğin teknolojisi mi, baş belası mı?
Birçok Avrupa ülkesinde elektrikli motoru olan scooterlar kullanılıyor. Bunları sevenler sadece turistler değil. Ancak bu araçlarla yaşanan bazı ağır kazalar, bu hızlı ulaşım biçiminin trafiği daha da karıştıracağı ve tehlikeli hale getireceği endişelerini besliyor.
Kentsel yaşamın bir zenginliği
The Irish Times, elektrikli scooterların İrlanda'da serbest bırakılmasını destekliyor:
“Elektrikli scooterlar İrlanda'da henüz yasak. Bu araçları kamusal alanda kullananlar 60 avroluk bir trafik cezası ve ehliyetine işlenecek bir ceza puanıyla karşılacaktır. İrlanda polisinin, sokak trafiği için bir tehlike olarak değerlendirdiği elektrikli scooterların kullanımına ilişkin kaygıları var. Bunlar belki de kısa sürede ortadan kaybolacak bir moda olabilir, bilhassa da kullanımı, katı bir yasal düzenlemeye tabi tutulduğunda. Ne var ki çığır açıcı bir buluş olarak bu scooterlar, ekonomik, şık ve çevre dostu bir kısa mesafe ulaşım biçimi oluşturuyor. Doğru yasal düzenlemeler ve öz disiplin sayesinde bu taşıtlar, İrlanda'daki kent hayatını akılcı biçimde zenginleştirebilir.”
Scooter sürücülerine kesin kural
24 Chasa Bulgaristan'da elektrikli scooterlar için yasa ve trafik kurallarının olmamasından şikayetçi:
“Elektrikli scooterlar büyük Bulgar kentlerinde sokakları ve kaldırımları ele geçirmiş durumda. Trafik polisi, caddeleri kullanırken yakalanmaları durumunda scooter kullanıcılarının ciddi trafik cezaları ödeyeceği ve ehliyetlerinin alınabileceği uyarısında bulundu. Sırf cezalarla tehditte bulunmak yeterli değil. Scooterlar, gündelik hayatımızın parçası olsa da henüz trafik düzeni içerisinde yeri yok. Bu yasal boşluğun hemen kapatılması gerekiyor. Trafikte elektrikli scooterlarla yapıp yapamayacağınız şeyler hızla düzenlenmeli. Böylece scooter kullananlar daha baştan trafik canavarı olarak görülmez ve onlar için de somut kurallar geçerli olur.”
Şehir planlaması uygun hale getirilmeli
Bir kaç haftadır Tallin sokaklarında elektrikli scooter'lar görülüyor. Õhtuleht bu gelişmeden endişeli:
“Diğer kentlerdeki gelişmelere baktığımızda en güvenli çözümün e-scooter'ları ve yayaları ayırmak olduğu ortaya çıkıyor. Ancak Tallin'de bunu yapabilmek için, şehir planlamasında ciddi bir bakış açısı değişikliği şart: Scooter'lar arabaların kullandığı yollara çıkmamalı (bunu anlamak için arabaların arasında yol alan bisikletlerin yarattığı can sıkıcı duruma bakmak yeterli), ama bisiklet yollarının da yetersiz olduğu ortada. Yeni Belediye Başkanı Mihhail Kölvart'ın gözle görülür şekilde yaya dostu bir şehirden daha çok araç trafiğine yönelmesi bizi daha da endişelendirmeli.”
Zamana ayak uydurun
Gazeteci Florin Budescu, România Liberă'daki yazısında elektrikli scooter'ı üstesinden gelinmesi gerekli olan büyük bir görev olarak gördüğünü ifade ediyor:
“E-scooter kullanan biri kendini bir makine gibi hisseder. Arabaların yanından, aralarından geçer, sanki onların hızına ulaşabilecekmiş gibi davranır ve bu yüzden de trafikte büyük sorunlar yaratır. E-scooter ne kadar küçükse, arka aynada onu görmek de o kadar zordur ve arabalar tarafından paramparça edilmeleri an meselesidir. Ama yasaklanmasına kesinlikle karşıyım. Yerel yönetimler zamana ayak uydurmalı, bisiklet ve scooter'lar için özel yollar yapmalı. Tek çözüm bu. Oysa yasaklamak yönetim zafiyetidir. Zamana uymayanlar ve (trafik yönetmeliğinde yer alacak kurallar gibi...) çözümler bulamayanlar ileride oluşacak mağduriyetlerin sorumlusu olacaktır.”
Turistler deli gibi yollarda
Mladá fronta dnes moda olan şu iki tekerlilere lanet okuyor:
“Bu şeyler yaklaşık bir yıl önce Prag sokaklarında görülmeye başlandı. En hafif tabiriyle bir felaket bunlar. Yerli halk tarafından çabucacık işe, okula ya da alışverişe gitmek için kullanılmıyorlar. Hayır, bunlara binenler daha çok genç turistler ve sadece zevk için biniyorlar. Çılgın gibi sürüyorlar üstelik, hem de trafiğin en yoğun olduğu zamanlarda bile. Bütün diğer ulaşım araçları için kurallar var, ama elektrikli scooterlar için yok. Bu scooterları kullananların saygısızlığını park ederken de görüyoruz. Çoğu zaman yol ortasında duruyorlar. Bunları kiraya verenler, sürücüleri dikkatli olmaya teşvik edecek şimdi. Ama bu da çok şey değiştirmeyecektir. Elektrikli scooter sorunu DNA'larına işlemiş.”
Tümüyle reddetmemeli
Online haber portalı Fora.ie ise, Avrupa'nın büyük kentlerinde yeni teknolojilerin artılarından feragat edemeyiz, diyor:
“Elektrikli scooterlarla birlikte, trafiği azaltmaya yarayan ve Dublin gibi kentlerde hareket etmeyi kolaylaştıran yeni bir teknolojiye kavuşmuş olduk. ... Şehirde yaşayanlar bunun kanıtı: Dublin'de elektrikli scooterlara talep çok, bunlar da ulaşım aracı olarak amacını yerine getiriyor. ... Elektrikli scooter türü yeni teknolojiler, sık sık 'rahatsız edici' olarak tanımlanıyor. Ancak bu düşünce hatalı. Elektrikli scooterlara izin verilip verilmemesini tartışmak yerine bu araçları amaca uygun şekilde nasıl kullanıp, sundukları artılardan nasıl faydalanabiliriz diye sormalıyız.”
Patlamaya hazır hurdalar
Rzeczpospolita, elektrikli scooter sektöründeki kıyasıya rekabet nedeniyle kaygılı:
“Bir elektrikli scooter bataryasının son olarak Varşova'nın Gocław semtinde patlaması ve Poznan'da da benzer bir olay yaşanması, dikkatleri şu dönem oldukça rağbet gören bu araçların güvenliğine çevirdi. ... Çin'den ABD'ye kadar çok sayıda insanın internete yüklediği, düzinelerce benzer patlama videoları için Youtube'a şöyle bir bakmak yeterli. Sektördeki uzmanların da teyit ettiği üzere bu patlamaların nedeni, öncelikle işçilik kalitesi. Çin piyasasında edinebileceğiniz elektrikli scooter'lar, 'orijinal' üründen neredeyse on kat daha ucuz. Bu da alışverişte belirleyici kriteri fiyat olan tüketiciyi kendine çekiyor.”