Başta basılı olmak üzere medya organları Romanya’da siyasetin güdümünde hareket ediyor. Bu nedenle yazı işleri inandırıcılıklarını kaybetti. Hızla gerileyen tirajları nedeniyle ülkenin yazılı basını bir günde kaybolabilir.
Romanya: Basın parti politikası yapıyor
Gerek televizyon gerekse internet üzerinden milyonlarca insan canlı yayını izledi. Iohannis, soruları soracak olan sekiz gazeteciyi kendi elleriyle seçmişti. Günlük Libertatea gazetesi görüşme hakkında haber yapabilmesine rağmen soru sorma hakkı kazanamayan medya kuruluşları arasında yer aldı. Gazete, etkinliğin baştan sonra “gazetecilik mesleği için bir hakaret” niteliğinde olduğunu yazdı. Bunun ardından gazetecilerin Romanya’da siyasilerin emrinden çıkıp çıkmadığı konusunda ateşli bir tartışma başladı.
Bilhassa siyaset haberciliği alanında medyanın bir kısmının parti çıkarlarına hizmet etmesinin şaşırtıcı bir yanı yok, zira siyaset dünyasıyla içli dışlı olan, hatta kendileri milletvekili olmuş Rumen girişimciler, 1990’lı yıllarda çok sayıda televizyon kanalı ve gazete kurmuş ve bu sayede hem servetlerini hem de siyasi nüfuzlarını arttırmıştı. Bu medya sahiplerinin çoğunluğu hakkında zimmete para geçirme, yolsuzluk ya da vergi sahteciliği nedeniyle davalar sürüyor ya da sürüyordu.
Seçimler yakınsa siyasetin basın üzerindeki etkisi çok daha fazla hissediliyor. Medya organları “iktidar ile muhalefet partileri arasındaki çatışmalar için bir alan haline geliyor,” diyor Rumen medya örgütü ActiveWatch, Mayıs 2019’da. Siyasi sistemin tüm düzlemlerindeki iktidar sahipleri, hangi gazetecilerin hangi bilgilerle donatılacağına, basın için çoğu zaman hayat öpücüğü anlamına gelen kamu ilanlarını hangi yayınların alacağına karar veriyor. Siyasi çatışmalar bir süredir sosyal ağlar üzerinden de yürütülüyor: Geçmişte yalan haber üretenler sadece siyasi partiler değildi; televizyon kanallarının bir kısmı da bu yolla siyasete katılmak istedi.
1989 devriminden sonra anaakım medya organı olarak milyonlarca okuyucuya ulaşan birçok gazetede, yıllardır keskin bir tiraj düşüşü gözlemleniyor. Bunun sebeplerinden biri de birçok okuyucu nezdinde inandırıcılıklarını yitirmiş olmaları. Günümüzde medya coğrafyasında ancak ücretsiz çevrimiçi sürümleriyle varlıklarını sürdürebiliyorlar. Korona krizi sırasında birçok yayın basılı nüshalarını, reklam gelirlerindeki devasa düşüş nedeniyle geçici olarak askıya aldı. Muhtemeldir ki, bazı yayıncılar kriz sonrası baskıya dönmemeye karar verebilir.
Basın özgürlüğü sıralamasındaki yeri (Sınır Tanımayan Gazeteciler): 48. sıra (2020)
Erişim: Nisan 2020
