Çek Cumhuriyeti'ndeki Romanlara uygun anıt
Çek Cumhuriyeti'nde Romanlar için inşa edilmiş toplama kampı arazisi üzerinde yer alan tartışmalı bir domuz besi çiftliği kapatılıyor: Tarım şirketi, Güney Bohemya'daki Lety'de bulunan araziyi hükümete satmayı ve çiftliğin yıkılmasını kabul etti. Yorumcular 20 yıldır süregelen tartışmanın sona ermesinden memnun.
Eski utanç siliniyor
Denik'e göre Çek Cumhuriyeti devleti, bu anlaşmayla kurbanlara olan bir borcu kapatmış oluyor:
“Eskiden toplama kampı olan bir arazi üzerinde domuzlar için besi çiftliği kurulamayacağı konusunda geniş bir mutabakat hep vardı. Bu sorun sadece hükümet için bir öncelik değildi. Artık bir uzlaşıya varılmış durumda ve arazinin fiyatı hakkında hiçbir açıklama yapılmıyor. Bu da akıllıca. Zaten bu durumda kimse parayı dert etmemeli. Aslında burada asla -eski rejim döneminde yapılan- bir besi çiftliği inşa edilmemeli, sonra da burası özelleştirilmemeliydi; şimdiyse bu hatadan dönülüyor. Devlet eski bir kara lekeyi temizliyor. Güney Bohemya'daki Lety kasabası, artık huzura kavuşmalı.”
Lety tek örnek değil
Lidové noviny, Nazilerin Çek Cumhuriyeti topraklarındaki diğer eski toplama kamplarında da onurlu bir anma yapmanın hala mümkün olmadığını hatırlatıyor:
“Kolektif bellek, seçicidir. Lety'ye verilen önem, diğer benzer yerlere verilmiyor. Bunlar genellikle savaş tutsaklarının ya da başka ülkelerin sivillerinin hayatlarını kaybettiği toplama kampları. Bunların onurlandırılması konusunda doğrudan bir talep ya da ilgi yoktu. Ancak bazılarında Lety'dekinden daha fazla insan can verdi. Günümüzde, kurbanlara saygı gösterilmesinin başka yollarla da engellenip engellenmediğini bilmiyoruz. Bu nedenle Lety vakasının çözülmüş göründüğü bu gün, başka yerlerde de mi 'domuz çiftliği' kurulduğuna bakmalıyız.”