Navalnıy'a karşı cinayet komplosu ifşa edildi
Birçok medya kuruluşu Rus muhalif Navalnıy'a yönelik suikastın gelişimine dair kapsamlı bir araştırma yayınladı. Buna göre isimleri açıklanan Rusya Federal Güvenlik Servisi FSB üyesi sekiz istihbaratçıdan oluşan bir grup 2017 yılından itibaren bu suikastı hazırlamış. Suikasta iştirak edenler, cep telefonu bağlantıları ve yolcu listeleri aracılığıyla tespit edildi. Bu ifşa Rusya hakkında bize ne anlatıyor?
Rusya'nın ajanları pek de akıllı sayılmaz
Sosyal bilimler uzmanı Nikolay Kulbaka, VTimes için hazırladığı yazısında Rusya'nın gizli ajanlarının hassas operasyonlarda neden sıklıkla ifşa olduklarını inceliyor:
“Üniversiteden yüksek ortalamayla mezun olanlar yurtdışına gidiyor, uluslararası holdinglere, başarılı doktora programlarına katılıyor en kötü ihtimalle devlet holdinglerinde kendilerine bir yer buluyor. Gizli servislere kalan insan kaynağı da çok kaliteli olmuyor. ... Ancak bu kaynak içinde bile hiyerarşiler mevcut: Kimse geleceği parlak bir uzmanı tehlikeli bir göreve göndermez. ... Bu nedenle her gizli serviste aksaklıkların olması kaçınılmaz, zira hepsinin temelinde insan etmeni, hatta bunun ötesinde kötü hazırlık yatıyor. Devlet organları ne denli büyür ve yörüngesine ne kadar insan kaynağı toplarsa münferit görevlilerin kalifikasyonları da mecburi olarak aynı oranda geriler.”
Moskova'ya yaptırım uygulama zamanı geldi
Navalnıy'a yapılan suikastın Rusya'ya artık ciddi sonuçları olmalı, diyor Ilta-Sanomat:
“Finlandiya ve Avrupa Birliği için artık silkinme ve Moskova'nın devlet terörü güttüğünü ve siyasi rakiplerine işkence etmekten, hatta öldürmekten geri durmadığını görme zamanı. Putin perşembe günü büyük bir basın toplantısı düzenleyecek. ... Büyük itiraflar, vicdan azabı beklemek boşuna olacaktır. Putin, Batılı hukuk anlayışına ve konsensüs ilkesine göre hareket eden Avrupa Birliği'nin, hatta tüm devletler topluluğunun kendisini durduramayacağını biliyor ve buna güveniyor. Buna rağmen şimdi ivedilikle yaptırım uygulama zamanı, çünkü bu, Rusya'nın son saldırısı olmayacak.”
Reel politika illüzyonu dağıldı
Bu vaka muhalif faaliyetlerin hareket alanının nasıl daha da daraldığını gösteriyor, diyor Rusya uzmanı Mark Galeotti, The Moscow Times'daki yazısında:
“Şu ana dek rejimin görevleri arasında, sistem içi muhalefeti oluşturan 'beyni yok kendi var' zombi partilerinden ziyade, belli yerel ve sivil toplum faaliyetleriyle reel politika illüzyonunun sürdürülmesi yer alıyordu. Böyle bir şey ne Stalinizm'de mümkündü ne de Çin'deki gibi bir tek partili sistemde mümkün. ... Kim bilir, Navalnıy'ın Batılı istihbarat servislerinden yardım aldığı ve bu nedenle 'hain' olarak görüleceği inancı, belki de bardağı taşıran son damla oldu. Belki de Navalnıy'ın becerikli bir aktör olarak hep riayet ettiği (örneğin Putin ve ailesiyle ilgili hiçbir ifşada bulunmaması), muhalefete tanınan alanın daha da daralmasıyla Rus muhalif için av sezonu başlatılmış oldu.”
Özel dedektifin yanında Büyük Birader amatör kalıyor
Novaya Gazeta, ifşaları dijital şeffaflığın yeni bir özelliği olarak nitelendiriyor:
“Bu dünyanın sol görüşlüleri ve [Edward] Snowden'ları Büyük Birader ve devletin her şeyi denetleyebildiği dijital dünya hakkında kafamızı epey şişirdi. Ancak Bellingcat haber sitesinden, muhteşem Christo Grozev'in yaptığı araştırmalar, yine Bellingcat'in düşürülen Boeing uçağı ve [Mihail] Hodorkovski'nin Afrika'daki gazeteci cinayetleri hakkındaki araştırmaları bize bunun tam tersini gösteriyor: Dijital devrim sayesinde devlet değil, toplum, bundan on ya da yirmi yıl önce mümkün olmayan biçimde suçları aydınlatma imkanı buluyor. İşin en lezzetli tarafı, Rusya'nın telefon verilerini kaydetme yükümlülüğüne dair çıkarttığı yasa ve üniformalı 'Big-Data' tacirleri olmasaydı, bu ifşalar mümkün olmayacaktı.”