Rusya: Savaş karşıtı aday Putin'e meydan okuyor
Eski Duma milletvekili Boris Nadezhdin, Rusya’daki devlet başkanlığı seçimlerinde aday olmayı planlıyor. Kendi açıklamalarına göre, seçim komisyonu açısından adaylık için 105 bin imza yeterliyken, 200 binin üzerinde imza toplamış. Nadezhdin, Putin’i ve Ukrayna'ya karşı yürütülen savaşı sert bir dille eleştiriyor. Avrupa basını, nihayetinde seçime girmesine izin verilip verilmeyeceği ve bunun ne gibi sonuçlar doğurabileceğini tartışıyor.
Putin'in meşruiyetini aşındırmakla ilgili
Sürgünde yaşayan muhalif Rus siyasetçi Maxim Katz, Tvnet'te alenen imza veren insanların cesaretine hayranlık duyduğunu dile getiriyor:
“Bu çok ciddi bir siyasi eylem. İmza atan her bir kişi, aynı şekilde düşünen ancak imza vermeye gitmeyen en az 100 kişi demek. ... Bu onun [Nadezhdin'in] Rusya'nın devlet başkanı olmasıyla değil, Putin'in meşruiyetini aşındırmakla ilgili. ... Kim olduğundan bağımsız olarak, başka bir kişi Rusya'yı Putin'in şu anda yaptığı gibi yönetemeyecek, zira tüm araçlar üzerinde kontrolü olmayacak. Yani 'hadi saldıralım' dese, 'cehenneme kadar yolun var, saldırmayacağız' cevabını alacak. ... Dahası, Rusya'da hiç kimse geniş bir halk desteğini almadan bir ya da iki yıldan fazla iktidarda kalamayacak.”
Aygıtın içinden biri olarak nereden yürüyeceğini biliyor
The New Times, Nadezhdin’in adaylığının Kremlin’e yarayacağı mı yoksa zarar mı vereceği sorusuna yanıt arıyor:
“Kremlin, toplumun ne boyutta bir kesiminin Putin ve savaş karşıtı duruşunu apaçık sergilemeye cesaret ettiğini ölçmek için Nadezhdin’i kullanabilir. Nadezhdin’in yüzde bir ila iki arasında oy almasını sağlayarak, azınlıklara hep azınlık kalacaklarını göstermek isteyebilir. Ama her şey şimdiki gibi giderse, daha çok oy toplayamaz mı? ... Anlaşılan o ki, eğer korkmazsanız, devlet koridorlarında bizzat yürümüş Nadezhdin gibi iktidar erkinin şüpheli ve yalan dolu işleyişini yakından tanıyorsanız, orada geçerli kuralları ve anayasayı göz önünde bulundurursanız, pekâlâ bir şeyler elde edebilirsiniz.”
Rus toplumu rehabilite oluyor
Siyaset bilimci Abbas Galliamov, Facebook’ta bu tür direniş eylemlerinin toplumsal değerini vurguluyor:
“Seferber edilen askerlerin protestocu eşleri, uzaklardaki Baymak’ta isyana kalkan Başkurtlar, Nadezhdin için imza verme kuyruğuna girenler ve [Yekaterina] Duntsova’nın [yeni muhalefet] partisi için yerel gruplar kuran insanlar - hepsi de ‘halk savaşın ve Putin’in arkasında’ efsanesini yıkan unsurlar. Bu basit adımlardan daha önemlisini akıllara getirmek zor. Bu yoldan giden insanlar toplumu kelimenin tam anlamıyla baştan yaratıyor, halkın sinir sistemini onarıyor.”
Savaş karşıtları sıraya girdi
Republic Genel Yayın Yönetmeni Dmitri Kolesev, Echo’nun alıntıladığı bir Telegram gönderisinde gördüğü destek dolayısıyla Kremlin’in Nadezhdin’in adaylığının önünü açmayacağı yorumunda bulunuyor:
“Ortaya çıktı ki ülkede hâlâ muhalif düşünen insanlar var. Üstelik Boris Nadezhdin de kendisini savaş karşıtı bir aday olarak konumlandırdığından, adaylığının savaşa karşı kanunlar çerçevesinde girişilmiş bir eylem olduğunu söyleyebiliriz. İnsanlar, birlikte hareket etmenin sevincini yaşadılar, cesaretlendiler, hiç değilse bir şeyler yaptıklarını hissettiler. ... Günün sonunda Nadezhdin adının oy pusulasında yer almasını pek olası görmüyorum. Bir aday için imza toplamak muhalefeti hareketlendirip insanlara ilham veriyor olabilir, peki ama seçim kampanyası nasıl yürütülecek?”
Alacağı destek onu tehlikeye atabilir
Gazeta Wyborcza, Nadezhdin’in eşit şansa sahip olduğuna inanmıyor:
“Engin deneyimi bulunan 60 yaşındaki meşhur liberal siyasetçi Boris Nadezhdin, ön seçimlerden daha çekilmedi. ... İşler kendisi için şimdilik iyi gidiyor; 80 bin [halihazırda 100 bin] yurttaşı arkasına almış durumda ve daha fazlası da imza atmak için Moskova’da sırada bekliyor. ... Nadezhdin, Putin’in savaşına güçlü bir karşı duruş sergiliyor ve ‘Ukrayna’yla yaşanan bu hikâyenin bir son bulması için yönetimin değişmesi gerektiğini’ söylüyor. Ancak yine de kaderi Putin’in ellerinde ve o dilediği an şu ya da bu resmi gerekçeyle seçime katılmasını engelleyebilir.”
Hoşnutsuzluk su yüzüne çıkmayacak gibi
Kaleva, Rus halkının yakın gelecekte Putin’e karşı ayağa kalkabileceğine inanmıyor:
“Savaşın yorgunluğu Rusya’daki sosyal medyaya da yansımış durumda; zafer ve Kiev’de yönetimin ele geçirilmesi nidaları mazide kaldı ve bunların yerini, öldürülen Rus askerlerinin sayısının artmasından duyulan üzüntüler aldı. Peki Moskova, St. Petersburg ve hatta ilk kargaşaların yaşandığı azınlık bölgelerinde bir gün hoşnutsuzluk patlak verebilir mi? Bu hâlâ pek muhtemel gözükmüyor. Şiddet aygıtı ülkeyi sıkı kontrolü altında tutuyor ve Putin de propaganda aygıtı sayesinde büyük bir kitlenin desteğini hâlâ arkasında hissediyor.”