Çekya: Korona krizi devlet medyasına ivme kazandırdı

Daha Korona krizinin patlak vermesinden kısa süre önce Çekya’daki devlet radyo ve televizyon kurumu, halkın gözünde açık ara en yüksek saygınlığa sahipti. Brno’daki Masaryk Üniversitesi’nin hazırlattığı temsil örneklemli anketler konulu ankette iki medya organı da en yüksek değer ortalamasını tutturdu. O günden bu yana bu oranın daha da arttığına kuşku yok.

Göstericiler Başbakan Andrej Babiš’i 1 Mart 2020’de Agrofert Holding nedeniyle bir çıkar çatışmasında olmakla suçluyor. Holding birden fazla gazetenin de sahibi

Kamu televizyon kurumu Česká televize’ye bağlı, yirmi dört saat haber yayını yapan ČT24, normal koşullarda sadece siyasetle yakından ilgili bir azınlık tarafından izleniyordu. Ancak krizin patlak vermesinin ardından kanal ansızın günlük izlenme oranlarında ya birinci ya da ikinci sıraları almaya başladı. İzleyicileri en son gelişmeler hakkında canlı olarak bilgilendiren kanal, kriz masalarının düzenlediği basın toplantılarını yayınlıyor, olan biteni derleyip topluyor ve ülke çapında yaygın muhabir ağı sayesinde en küçük kasabalara kadar ulaşmayı başarıyor.

Česká televize’nin dış haberler muhabir ağı da son derece aktif ve elde edilen bilgileri kendi bölgelerinden topladıkları haberlerle zenginleştiriyor. Normal koşullarda daha fazla başarı kaydeden büyük özel kanallar, bu yüzden pandemi sürecinde Česká televize’nin gölgesinde kalmış durumda. Benzer bir durum kamu radyosu Český rozhlas için de geçerli. Bu alanda da Radiožurnal ve Plus kanalları, artık pazarda lider özel radyoların yerini almış durumda.

Yukarıdan gelen saldırı

Kamu radyo ve televizyonu, giderek artan bu saygınlığı memnuniyetle karşılıyor; zira siyasetin en büyük baskısına maruz kalanlar da onlar. Bilhassa Cumhurbaşkanı
Miloš Zeman, başta devlet radyo ve televizyonu için çalışan gazetecileri “beceriksiz”, habercilik anlayışlarınınsa “dengesiz” olduğunu söylemek için hiçbir fırsatı kaçırmıyor. Korona krizi sırasında yaptığı ve bilinçli olarak özel bir televizyon kanalını seçtiği olağanüstü yayında Zeman kelimesi kelimesine şunları söylemişti: “Her zamanki gibi bol bol yazan ama hiçbir şey anlamayan gazete yorumcularının havlamasına, bağırıp çağırmasına pek fazla kulak asmayın. Bunun yerine sizlere yardım edebilecek uzmanları dinleyin.”

Devlet başkanı başka seçkin medya organları, örneğin Economia Yayıncılık için de sadece olumsuz sözler sarf ediyor. Bu yayın grubu içinde Çekya’nın en kaliteli günlük gazetesi kabul edilen Hospodářské noviny, uluslararası ödüllerin sahibi, haftalık liberal Respekt gazetesi, köşe yazıları açısından zengin haber sitesi Aktuálně.cz ve yüksek düzeyli yayınlarıyla bilinen özel televizyon kanalı DVTV var. Zeman’a göre bu medya kuruluşları “toplumu manipüle ediyor ve her gün bize nasıl davranmamız gerektiğini söylüyor”. Bu yayın grubunun gazetecileri de bu nedenle mesleklerinin hakkını veremiyormuş.

Özünde basın özgürlüğüne yönelik saldırıdan ibaret biteviye eleştirilerinden muaf olanlar da var. Bunlar Başbakan Andrej Babiš’e ait olan ve hükümet başkanına alenen çıkar çatışması suçlaması yapılmasını önlemek amacıyla şu sıralar kayyum tarafından yönetilen Agrofert Holding bünyesindeki gazeteler.

Česká televize Genel Müdürü Petr Dvořák, Zeman’ın yanı sıra ön plandaki diğer siyasetçilerin, kendi kurumu ve diğer medya organlarına yönelik hasmane tutumunun yakın zamanda değişmesini beklemiyor. Dvořák Hospodářské noviny’yle yaptığı bir röportajda, Çekya’nın, Polonya ya da Macaristan gibi, özgür gazeteciliğin temellerini sarsabilecek tek parti yönetimleriyle yönetilmediğini açıkladı.

Basın özgürlüğü sıralamasındaki yeri (Sınır Tanımayan Gazeteciler): 40. sıra (2020)

Erişim: Nisan 2020

Medya arama