Trump vergi reformunu kabul ettirdi
ABD Başkanı Trump'ın, çarşamba günü onaylanan büyük vergi reformu medyada, öncelikle zengin girişimcilere hizmet ettiği gerekçesiyle eleştiri topuna tutuldu. Gazeteciler toplumun başka kesimlerinin de bir fayda sağlayabileceği konusunda bölünmüş durumda.
Yanlı medya reformu kötülüyor
Reform birçok yurttaşın gözünde haksız yere kötü bir üne sahip, diyor National Review:
“Reformun [anketlere göre] halk arasında böylesine şiddetli bir tepkiyle karşılanmasının nedenlerinden biri de yanlı medyanın yasanın içeriği hakkında sürekli yanıltıcı bilgi vermiş olması. New York Times'ta yer alan bir haber, bu refom için 'Amerika'nın girişimcilerine verilmiş devasa bir para armağanı' benzetmesini yaptı. Oysa bu sırada aynı reformun, ABD yurttaşlarının sırtındaki vergi yükünü yüzde 80,4 gibi olağanüstü bir oranda düşürdüğü gözden kaçırılıverdi. Sol eğilimli Tax Policy Center [Vergi Politikaları Merkezi] tarafından yapılan hesaplar bunu gösteriyor. ... Elbette reform mükemmel değil. Ancak çoğu insanın kişisel koşullarını birçok açıdan iyileştireceği tahmin ediliyor. Ancak ABD medyasının haberlerine bakacak olursak, Amerikalıların buna inanmamasına şaşırmamak gerek.”
ABD ekonomisine tarihi ivme
Trump'ın şirketler için böylesine kapsamlı vergi kolaylıklarını geçirebilmiş olması The Times'ı etkilemiş:
“ABD'deki mevcut yüzde 35'lik kurumlar vergisi oranı, Soğuk Savaş döneminin son evresinin bir kalıntısı. Eski ABD hükümetlerinin hiçbiri bu oranı düşürmeyi başaramadı, üstelik bunun gerekli olduğuna dair iki parti arasında mutabakat olmasına rağmen. Bunun nedeni, karmaşık ABD vergi sisteminin devasa büyüklüğü ve sistem reformunun ancak 'ya hep ya hiç'çi bir anlayışla yapılabileceği varsayımıydı. Donald Trump bu varsayıma karşı çıktı. Yüzde 21'lik yeni vergi oranı, Trump'ın umduğundan daha yüksek çıktı, ama buna rağmen ABD'li şirketleri, şu sıralar daha düşük vergi oranlarına sahip ülkelerde tuttukları 2,6 milyar Doları ABD'ye geri getirmek için güçlü şekilde teşvik edecektir.”
Cumhuriyetçiler bu reformdan pişman olacak
ABD'deki Cumhuriyetçi Parti üyelerini kötü bir sürpriz bekliyor, diyor Der Standard:
“İnsanlar vergi indirimlerinin sekiz yıl sonra biteceğinin farkında -aksi halde yasa Demokratlar'ın yardımı olmadan çıkarılamazdı-, ancak büyük şirketlerin, çok daha cömert vergi indirimlerinden faydalanmaya devam edeceklerini de biliyorlar. En büyük faydayı sağlayacak kesim ise, Trump ailesi gibi gayrimenkul girişimcileri olacak. Bu yasa, çeşitli çıkar gruplarına sağladığı istisnalarıyla seçim kampanyasında kullanılacak büyük bir fırsat. Demokratlar'ın 2018 yılında ABD Kongresi'nde çoğunluğu alma olasılığı, hiç olmadığı kadar yüksek -velev ki, konjonktür gerçekten de Trump'ın vaat ettiği kadar hızla atılım göstersin. Ancak hiçbir ekonomist böyle bir gelişmenin yaşanacağına ihtimal vermiyor.”
Taktik beceri: Sıfır!
Taz'a göre Trump kendini Reagan'la karşılaştırmasa çok iyi olacak:
“Evet, şu bir gerçek ki, Reagan zenginlerin yükünü hafifletti ve kamu bütçesinde dev açıklara neden oldu. Ama yine de bu karşılaştırma yerinde değil ve Trump bunu belki de bir sonraki seçimlerde yaşayacağı büyük hayal kırıklığıyla anlayacak. ... Trump, Reagan'ın neden bir mite dönüştüğünü anlayamadığı için yaklaşan tehlikeyi de göremiyor. Reagan ekonomik kriz yaşanan bir dönemde göreve başladığı için şanslıydı, çünkü konjonktür için tek yön daha iyiye doğruydu. Çoğu seçmen onları Reagan'ın vergi reformunun kurtardığı yanılgısına düştü. Trump örneğindeyse durum tam tersi: Başkanlığa ekonomik canlanma döneminde başladı, yani ekonomi daha fazla büyüyemez. Hatta durgunluk daha olası. Bu yüzden Trump'ın hak ettiğini yaşaması ve tarihe taktiksel açıdan beceriksiz biri olarak geçmesi çok büyük bir olasılık.”
Asıl sorunlar ıskalanıyor
Le Monde gazetesi, Trump'ın vergi reformunun ABD'yi nasıl ileriye taşıyacağını anlamakta zorlanıyor:
“Ekonomistlerin çoğu, bu teşvik paketinin büyüme ve yatırımlar üzerinde sadece kısıtlı bir etkisi olacağına inanıyor, çünkü şirket kazançları halihazırda zaten zirve yapmış durumda. Büyüme artmaya devam etmeyecek olursa, hazine açığının daha çok büyümesi tehlikesi var. ... Bu vergi reformu, ABD'nin günümüzde karşı karşıya olduğu hiçbir soruna el atmıyor: Giderek büyüyen gelir uçurumu, yeterince hızlı gelişmeyen verimlilik artışı, ilk ve orta öğrenim düzeyinde eğitimin iflası, kamu altyapı yatırımlarının eksikliği ve saire... .”
Sıradan vatandaşa sofradaki kırıntılar kalıyor
Helsingin Sanomat'a göre, vergi reformundan en çok zarar gören Trump'ın seçmenleri olacak:
“Trump'ın varlıklı seçmeleri sevinebilir ... Ama seçimin sonucunu belirleyen beyaz işçi sınıfı, pastadan küçücük bir dilimle yetinmek zorunda. Ücretlilerin vergi indirimleri, şirketlerinkinden çok daha az ve süreleri de kısıtlanmış durumda. ...Trump'ı destekleyenler kendilerini, aldatılmış hissedecek mi bunu bekleyip göreceğiz. Trump 'bataklığı kurutma', yani Washington'daki seçkinler sınıfını cezalandırıp unutulan halkı savunma sözü vermişti. Bu vergi reformu Trump'ın sözlerinin gereğini yerine getirmekten uzak.”