Çekya'da seçimler: Zeman zafere yakın mı?
Çekler cuma ve cumartesi günü cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda oy kullanacak. Anketlerde görev başındaki Miloš Zeman önde. Zeman, yolsuzluk şüphesiyle hakkında dava açılan Andrej Babiš'i hükümet başkanlığına getirmek istiyor. Ancak özellikle seçimin ikinci turunda Bilimler Akademisi eski başkanı Jiří Drahoš'un şansı da epey yüksek. Çek ve Slovak gazeteciler seçim öncesi havayı değerlendiriyor.
Zeman sorunun nerede olduğunun farkında
Zeman çoğunluğun görüşünü dikkate alacak kadar zeki davrandı, diyor Mladá fronta dnes'in sorumlu yazı işleri müdürü Jaroslav Plesl:
“Kilit başlık olarak, 2015 yılında gökten bir armağan gibi kucağına düşen göç konusunu seçti. İkinci armağan ise diğer Çek siyasetçilerin büyük kısmının bu soruna tepki vermek konusundaki mutlak beceriksizliği oldu. Başbakan Bohuslav Sobotka'nın tek yaptığı Angela Merkel'in sözlerini tekrarlamaktı. ... Zeman programının en önemli savı olan 'bu ülke bizim' sloganını kullanırken tüm kampanyasını tam da bunun üzerine inşa etmişti. Zeman'ın rakiplerinden hiçbiri, yurttaşların göçe karşı olduklarını açık açık belirttikleri anketlere göz atmayı bile düşünemedi. İşte bu yüzden Zeman yine favori.”
Çekler Slovaklardan öğrenmeli
Görev başındaki başbakan Andrej Babiš, cumhurbaşkanı Zeman'a seçim tavsiyelerinde bulundu. Dennik N her iki ittifaka karşı da uyarıyor:
“Zeman'ın yeniden seçilebilmek için Babiš'in desteğine gereksinimi var. Babiš ise gerektiğinde parlamentoda güvenoyu almaya gerek kalmadan hükümet edebilmek için Zeman'a ihtiyaç duyuyor. Günümüzde Çekya, özgürlüğe karşı duyulan korku ve demokratik değerlerin yanı sıra hukuk devleti ilkelerinin reddi gibi otoriter bir mentalitede buluşan bu iki kişi arasındaki anlaşmayla yönetiliyor. Ülkenin, ancak zamanla ve büyük sıkıntılarda çıkabileceği derin bir çukura düşmesini istemiyorsak, seçimlerde, bu demokrasi karşıtlarının en azından biri uzaklaştırılabilir. Tıpkı Slovakya'nın Mečiar döneminden sonra yaptığı gibi. Çek kardeşlerimiz, bizim yaşadıklarımızdan ders çıkarma fırsatınız var.”
Dönüşüm fırsatı
Respekt'in sorumlu yazı işleri müdürü Erik Tabery, Prag kalesinde personel değişikliği olmasını umuyor:
“Anketlere bakılacak olursa, Zeman'a karşı zafer kazanma şansı en yüksek olan kişi Bilimler Akademisi eski başkanı Jiří Drahoš. Büyük ve önemli bir kurumu yönetmiş, dürüst ve deneyim sahib biri. Herhangi bir siyasi akımı temsil etmiyor ve toplumda kutuplaşmaya neden olmuyor. Son zamanlarda yapılan seçimlerin çoğu toplumda derin bir yarılmayla sona erdi. Bu seçim toplumsal uzlaşma fırsatını içeriyor. Bu nedenle de buna dört elle sarılmak gerek.”
Ayak oyunları peşindeki Zeman utanmıyor
Görev başındaki Zeman, yakışıksız bir kampanya yürüttü, diyor Lidové noviny:
“Kendisine sorsanız hiçbir seçim kampanyası yürütmediğini söyleyecektir. Ama tüm adaylar arasında en büyük afişlere sahip olan o. Kendisiyle yapılan söyleşiler yayınlanıyor, ülkenin dört bir yanına ziyaretler yapıyor ve seçim tanıtımları var. Bu sırada sözcüsü, en büyük rakibi Jiří Drahoš'a saldırmakla meşgul. Yani Zeman'ın ne kadar aktif bir seçim mücadelesi yürüttüğü, yasanın etrafından dolaşan bir taktik uyguladığı herkesçe görülebilir. [Sıklıkla dile getirilen bir suçlama da Zeman'ın cumhurbaşkanı olarak seyahatlerini ve devlet ödeneklerini, kendi reklamını yapmak için kullandığı.] Danışmanlarından biri bunun kampanya değil, destek olduğunu ileri sürdü. Ancak yasa, tanımı açıkça yapmış. Herkes bu tanıma riayet ediyor; bir tek Zeman'ın umrunda değil.”