ABD'nin Ukrayna'ya silah sevkıyatını azaltmasının sonuçları ne olur?
ABD yönetimi, Ukrayna’ya daha önce taahhüt edilen silah sevkıyatlarının bir kısmını durdurmak istiyor. Pentagon sözcüsü Sean Parnell, hangi silah sistemlerinin tedarikinin askıya alınacağına dair kapsamlı bir inceleme yapıldığını açıkladı. Ancak ülkenin askeri olarak desteklenmesine yönelik güçlü seçeneklerin hâlâ mevcut olduğunu da belirtti. Yorumcular, kararın gerekçelerini ve olası etkilerini irdeliyor.
Putin'in insan öldürmesi kolaylaşacak
Bu kararın bedelini insanlar canlarıyla ödeyecek, diye uyarıyor Handelsblatt:
“Çünkü karardan etkilenen silahlar arasında, özellikle de balistik füzelere karşı Ukrayna hava savunmasının ihtiyacını duyduğu Patriot füzeleri de var. … Hava savunması, Ukrayna ordusunun bu füzeleri evlere, okullara, eczanelere ve hastanelere isabet etmeden önleyebilmesi ya da vurabilmesi demek. … Ukrayna’nın elindeki savunma için kullanılabilecek silahlar giderek azalıyor. Sonuç ortada: Hava savunmasının zayıflaması, daha fazla sivilin, yaşlının ve çocuğun boş yere ölmesi anlamına geliyor. ABD Başkanı Donald Trump, bu kararıyla Rus lider Vladimir Putin’in Ukraynalıları öldürmesini kolaylaştırıyor.”
ABD Başkanı sanki poker oynuyor
La Repubblica, Trump’ın bu hamlesinin Putin’i müzakere masasına oturtacağından emin değil:
“Trump’ın Kiev’e hava savunma silahlarının sevkıyatını durdurma yönündeki sürpriz kararının, Putin’le müzakerelere yeniden başlama çabası olduğu belli. Trump tıpkı pokerde olduğu gibi, rakibini ‘hayır’ kararını gözden geçirmeye zorlama niyetinde. Bunu da Ukrayna’yı ya da Avrupalı müttefiklerini umursamadan yapıyor; çünkü Putin’le oynanan bu oyunu iki kişilik bir oyun olarak görüyor. Ancak Kremlin’in şefi belli ki ABD Başkanı’nın bu girişimini yine reddediyor. Putin, ‘Rusya Ukrayna’daki hedeflerinden vazgeçmeyecek,’ diyor.”
Kiev'e karşı baskı aracı
Ilta-Sanomat, Trump'ın Rusya'dan çok Ukrayna'yı etkilemeye çalıştığını düşünüyor:
“Şu an ilan edilen kesintilerin cephedeki gidişata kayda değer bir etkisi olmayacak. Ancak Rusya, geniş cephe hattı boyunca saldırılarını yoğunlaştırıyor. ... Dolayısıyla, ABD’nin bu kararını Ukrayna’yı taviz vermeye zorlayacak bir baskı unsuru şeklinde görmek mümkün. Böyle bir baskı, bir ateşkesi ya da hatta barış sürecini hızlandırabilir. Öte yandan, ABD Kongresi’nde şu sıralar Rusya’ya yönelik sert bir yaptırım paketi hazırlanıyor; yine de bunun hayata geçmesi Trump’ın onayına bağlı. Şu ana kadarki tablo, Trump’ın Ukrayna üzerinde baskı kurmayı daha kolay bir seçenek şeklinde değerlendirdiğini gösteriyor.”
Ekipmana İran'da ihtiyaç var
Siyaset bilimci Nikolai Mitrokhin, Facebook’ta ABD silahlarının yönünün artık İran’a çevrileceği yorumunda bulunuyor:
“Ukrayna’ya yönelik hava savunma füzesi ve HIMARS sevkıyatının -Washington’a göre geçici olarak- durdurulması, silahların başka bir yerde, yani İran’da yoğunlaşacağının net bir göstergesi. İran birkaç gün önce Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı denetimlerini resmen sonlandırdı. Trump öte yandan, İran’ın nükleer programına dahil başka bir gizli tesisin daha var olabileceğini duyurdu. Zenginleştirilmiş uranyum bir yerlere saklandı. Gelen bilgilere göre bu tesisler, programı tamamen ortadan kaldırmaya yetecek şekilde imha edilmiş değil. Kısacası, ikinci bir saldırı kaçınılmaz.”
Trump'tan kendi kalesine gol
Siyaset bilimci Petro Oleşçuk, Unian'da sevkıyatların durdurulmasının Washington için sonuçsuz kalmayacağına vurgu yapıyor:
“Elbette böyle bir karar, ABD’nin Ukrayna’ya karşı kullandığı bir baskı aracı izlenimini veriyor. Ancak hayli hassas bir araç, zira bu aynı zamanda ABD’yi önceden planlanmış teslimatları siyasi gerekçelerle yerine getirmeyen güvenilmez bir ortağa dönüştürebilir. ... Dolayısıyla tüm süreç adeta iki ucu keskin bir kılıç gibi. Örneğin ABD, Patriot sistemleri için füze sevkıyatını tamamen durdurursa ve bu durum Rusya’nın Ukrayna şehirlerine yönelik saldırılarını artırmasına yol açarsa, tablo Trump yönetimi açısından -üstelik doğrudan ABD içinde- siyasi riskler yaratabilir.”
Washington'a yağ çekmek fayda etmiyor
Politolog Oleksandr Kraiev, Facebook'ta ABD'nin güvenilmez bir müttefike döndüğünü belirtiyor:
“Sağlam bir hammadde anlaşması yaptık - dengeliydi ve her iki tarafın da çıkarları gözetildi. Trump’ı anlatı düzeyinde pohpohlamaya başladık - ona hitap ettik, onu alıntıladık, haklı olduğunu ve önemli bir rol oynadığını vurguladık. Tam da hoşlandığı gibi. ... NATO Zirvesi de tamamen Trump’a göre şekillendirildi. G7 Zirvesi’ne ise Trump’ın çocukça davranışlarına rağmen katlanmak zorunda kaldık. Peki sonuç ne oldu? İşte ortada. Görünen o ki, yaşananlar Tayvan, İsrail, Avrupa ve Trump’ı hâlâ ‘müttefik ve dost’ gören herkes için çok iyi bir ders oldu.”