Küresel yolsuzluğa karşı ne yapılmalı?
Uluslararası Şeffaflık Örgütü, kısa süre önce yayınlanan 2018 yıllık raporunda ekonomi, siyaset ve yönetim alanında yolsuzlukların dünya çapında artış gösterdiğini kaydetti. Macaristan ve Türkiye gibi bazı Avrupa ülkeleri de sıralamada geriye düştü. Yorumcular olumlu örneklerden de bahsediyor.
Umut ışıkları ve yeni şantiyeler
Upsala Nya Tidning Afrika'da hafif bir iyileşme saptamakla beraber Amerika ve Avrupa'daki olumsuz gelişmelerden endişe duyuyor:
“Botsvana nispeten yüksek güven ve düşük yolsuzluk konusunda uzun süre tek örnekti ve bu alanlarda yaklaşık Güney Avrupa ülkeleri düzeyindeydi. Şimdi Senegal, Fildişi Sahili ve Ruanda da yavaş yavaş bu düzeye çıkmaya başladı. Nitekim ekonomileri de zaten bunu gösteriyor. Başka yeni ve iyi örneklere ihtiyaç olsa da kötülerden kaçınmak gerek. Raporda, 'ABD, Brezilya ve Macaristan'ı dikkatle izlemek gerekir,' deniyor. Her üç ülke de özgür medya ve bağımsız kurumlar için tehdit anlamına gelen siyasetçiler tarafından yönetiliyor. Artan yolsuzluklar da demokrasinin nasıl baskı altında kaldığını gösteriyor.”
Daha güçlü bir uluslararası adli takibat
2017'de öldürülen araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galizia'nın iki oğlu Der Standard için kaleme aldıkları yazıda, dünya çapında yolsuzluğun ancak sınırları aşan bir işbirliğiyle önlenebileceğini dile getiriyor:
“Son küreselleşme döneminin bize hediyesi 'Moneyland' oldu, yani Malta gibi zayıf hukuk sistemlerini karaparanın hizmetine sokan, organize suçluların ve hırsızlık kültürünün cirit attığı dev bir oyun alanı. Bu gelişmeye verilecek en doğru yanıt, ulusal sınırların arkasına geri çekilmek değil, organize suç ve yolsuzlukların uluslararası nitelikleriyle ilgilenen yeni bir küresel örgütlenme yoluna gitmek. İlk iş olarak adli kovuşturma kurumları gazetecilerden birçok şey öğrenebilir. Daha sonraysa, organize suç örgütlerinin mükemmelleştirdiği bir 'güvenli ağ yaklaşımı' geliştirmek için ciddi bir çalışma yürütmek lazım.”
Litvanya'nın yerinde sayması bir düş kırıklığı
Litvanya'nın Uluslararası Şeffaflık Örgütü raporuna göre üst üste dört yıldır 38. sırada yer alması, Verslo žinios'u kızdırıyor:
“Litvanya yerinde sayarken anlaşılan Letonya ve Estonya'da kimi ilerlemeler yaşanmakta. Çiftçi hükümetinin [Yeşiller ve Çiftçiler Partisi ile Sosyal Demokratik Parti koalisyonu], yolsuzluğu önleme konusunda yüksek standartlar koyma vaatleri boş çıktı. ... Yolsuzlukla mücadele için sihirli bir iksir yoktur. Uzmanlar da sadece ceza ve bilgilendirme önlemleriyle pek yol alınamayacağını söylüyor. En uygun çözüm, yolsuzluk ocaklarını ortadan kaldıran açık bir dönüşüm süreci olacaktır. Eh, Litvanya'da da böyle ocaklardan bol bol var.”