Ukrayna: Çok şey mümkün ama tehlikeli de

Ukrayna medyası renkli, çeşitli ve çelişkilerle dolu. Haberleri bilinçli olarak tüketen kesimin, toplumun mevcut durumu hakkında nispeten güvenilir bir tablo çizme şansı yüksek. İçerikler açısından sadece tek bir konu tabu: Ülkenin doğusundaki savaşı “iç savaş” olarak nitelendirenler “Rusya taraftarı” hatta “Ukrayna düşmanı” kabul ediliyor ve baskı görebiliyor.

Ukrayna’da yayın yapan 112 televizyon kanalına, kimliği belirlenemeyen kişilerce Temmuz 2019’da ateş açıldı. Aynı yılın eylül ayında kanalın yayın lisansı da iptal edildi; 112 kanalına artık sadece çevrimiçi, kablo ya da uydu üzerinden ulaşmak mümkün.
Ukrayna’da yayın yapan 112 televizyon kanalına, kimliği belirlenemeyen kişilerce Temmuz 2019’da ateş açıldı. Aynı yılın eylül ayında kanalın yayın lisansı da iptal edildi; 112 kanalına artık sadece çevrimiçi, kablo ya da uydu üzerinden ulaşmak mümkün.
Ukraynalı yetkililer son zamanlarda rahatsız edici buldukları medya kuruluşlarına defalarca müdahale etti. Eylül 2019’da devlet televizyon kurulu 112.ua televizyonunun yayın lisansını iptal etti. strana.ua’nın genel yayın yönetmeni İhor Gujva tutuklanacağı endişesiyle Ocak 2018’de Avusturya’ya kaçtı ve aynı yılın eylül ayında siyasi iltica hakkı kazandı.

Ancak içinde bulunduğumuz dijital çağda yasaklar ya da yayın lisansı iptalleri sadece kısıtlı oranda etkili oluyor. Ukrayna’da gazetecilik devletin medya kuruluşlarını sıkboğaz etmek çabasından ziyade tehdit ve şiddet baskısı altıda.

Milli gazeteciler sendikası başkanı Sergiy Tomilenko’nun verdiği verilere göre 2017 ile 2019 yılları arasında gazetecilere yönelik 250 şiddet eylemi gerçekleşti. 2020 yılının sadece ilk üç ayında sendika, 15 şiddet eylemini belgeledi. Bu şiddete maruz kalanlar Rusya sempatizanı muhabirlerin yanı sıra Batı’ya yakın duran medya temsilcileri. Çoğu vaka da (jeo)politik konularla değil yolsuzlukla ilgili.

2000 yılında Ukrayinska Pravda’nın kurucusu Georgi Gongadze’nin öldürülmesinin yankıları ülke sınırlarını aştı. 2014 yılındaki Yevromeydan’dan sonra Rusya dostu yayıncı ve günlük gazete Segodnya’nın eski genel yayın yönetmeni Oles Buzina 2015, Ukrayinska Pravda’nın Belarus menşeli genel müdürü Pavel Şeremet ise 2016 yılında öldürüldü. Araştırmacı gazetecilik yapan ve büyük ifşa dosyaları üzerinde çalışan Vadim Komarov cinayeti de büyük yankı uyandırdı. Komarov 4 Mayıs 2019’da saldırıya maruz kaldı ve altı hafta sonra yaşam mücadelesini kaybetti.

Günlük gazete pazarının büyük kısmını, bulvar sayfaları geniş tutulan, Rusça gazetelerden (Vesti, Segodnya, Fakty, KP) oluşuyor. Yüksek kaliteli siyasi gazete sınıfındaysa çift dilli olarak yayınlanan Den tutunabildi ancak. Haftalık gazeteler arasında Rusça yayınlanan dergi NV (eski adıyla Novoye Vremya), aynı zamanda profesyonel bir internet portalı işleten lider analiz dergisi olarak tutunmayı başardı.

Ukrayna medya pazarı güçlü bir dijitalleşme dalgasının etkisinde. 2000 yılında kurulan
Ukrayinska Pravda gibi tek internet portalları büyük bir etkiye sahip. Başta Facebook olmak üzere sosyal medya platformları tartışmalar için yoğun biçimde kullanılıyor. İnternetin ülkede yüksek bir yaygınlığı olmasına karşın Ukrayna’daki en önemli haber alma kaynağı hala televizyon. 2020 yılında Ukrayna’da sadece televizyonculuk yapan en az on kanal bulunuyor.

Basın özgürlüğü sıralamasındaki yeri (Sınır Tanımayan Gazeteciler): 97. sıra (2020)

Erişim: Nisan 2020


Medya arama

euro|topics'te Ukrayna medyası

Medya arama