Polonya: Kürtaj fiilen yasaklandı, protestolar yeniden başladı
Kürtaj fiilen yasaklanınca Polonya'da insanlar kürtaj hakkının kısıtlanmasını ve hükümeti protesto etmek için günler boyunca sokağa çıktı. Yüksek Mahkeme'nin geçtiğimiz ekim ayında aldığı ve çarşamba günü resmi gazetede yayımlanan karara göre, gelecekte ancak annenin sağlığı tehlikedeyse ya da hamileliğin nedeni cezai bir fiilse kürtaj yapılabilecek.
Bütün Avrupa'yı ilgilendiren bir mesele
Polonya'da olan biteni Avrupa anlaşılan kavrayamadı, diyor Népszava:
“Polonya halkının [daha önce sistematik olarak yaşanan temel hak ihlallerinin kendilerini etkilemediğini düşünen] çoğunluğu, bugün meseleye farklı bakıyor. Çünkü kendi ailelerinde de en az bundan etkilenecek bir kadın -bir anne, bir eş, bir kız çocuğu- var. Bu yasa diğer AB ülkelerinde 'kadınların sorunu' olarak görülmeseydi, Polonya bu kadar kötü bir duruma düşer miydi? ... Polonya'daki kürtaj yasası, ne sadece kadınlara ne de sadece Polonya'ya ait bir sorun. Avrupa'yı ilgilendiren bir sorun ve hepimizi ilgilendiriyor.”
PiS protestoyu parçalara bölüyor
Gazeta Wyborcza, hükümet kararı açıklarken başarılı bir strateji kullandı, diyor:
“Hükümet açısından, kürtaj hakkının kısıtlanmasına gösterilen direniş ile pandemiyi kötü yönettiği için halkın ayaklanmasını birbirinden ayrı tutmak önemli. Yeni vaka sayıları azalınca pandemi isyanı kontrolden çıkacaktır. ... PiS hükümetine karşı artarak devam eden protesto dalgasını azaltmanın tek yolu, bu iki konuyu zaman olarak birbirinden ayırmak. ... Hukuk ve Adalet Partisi PiS muhtemelen şöyle bir hesap yaptı: Kürtaj kararının karşıtları aktif olarak eylemlerini devam ettirecek. İlkbahar geldiğinde karara karşı olmaya devam edecekler ama konuyu bir kenara bıraktıkları için protestolara aktif olarak katılmayacak ve 2023 seçimlerini bekleyecekler.”
Sorun nerede?
WPolityce.pl, o kadar da abartılmamalı, diyor:
“Anayasa Mahkemesi, annenin uygun olmayan yaşam şartlarının, bir çocuğunu öldürmek için neden olamayacağına karar verdi. Ancak doktorlar ciddi sağlık sorunları söz konusu olduğunda eskiden olduğu gibi bugün de kürtaj yapabilecek. Anayasa Mahkemesi, kürtaj yaptıran annelere cezai sorumluluk da öngörmüyor. . ... Bütün bunlardan da anlıyoruz ki, kadınların kahramanca davranmaya zorlandığına dair kamuoyunda atılan histerik çığlıkların hiçbir haklı gerekçesi yok. Kararın gerekçesini dikkatlice okuyalım. Bazılarının iddia ettiği kadar net değil gerekçe.”
Doktorların ikilemi
Gazeta Wyborcza'ya göre, mahkeme kararının mümkün kıldığı iddia edilen hareket serbestisi çok sorunlu:
“Anayasa Mahkemesi kararın gerekçesinde, fetüsün anomalisinin kadının sağlığını veya yaşamını tehdit ettiği durumlarda kürtajın yasal olduğunu söylüyor. İktidar partisi bu kararla doktorları ahlaki ve hukuki bir açmaza sokuyor. ... Sadece kadınları değil, doktorları da kahramanlık yapmaya zorluyor bu karar. Bu insanlar risk almaktan korkacaktır. Fanatik savcı Zbigniew Ziobro, nasıl olsa fetüsün annenin sağlığını tehlikeye atmadığını söyleyen ve doktoru yasadışı kürtaj yapmakla suçlayan bir uzman bulabilecektir.”