Ukrayna'nın yeniden inşasının maliyetini kim üstlenecek?
Rusya'nın Ukrayna'ya açtığı savaşın yakında sona ereceğine dair hiçbir emare olmamasına rağmen, şimdiden ülkenin gelecekte nasıl yeniden inşa edilebileceği düşünülüyor. Büyük Britanya ve ABD'nin yanı sıra AB içinde de yaptırımlar nedeniyle dondurulan Rus sermayesinin yeniden inşa sürecinde kullanılmasının mümkün olup olmayacağı tartışılıyor. Avrupa basını, farklı görüşlerle tartışmaya dahil oluyor.
Rusların özel mülkiyeti de güvenceye tabi
Lidové noviny, Rusların Rusya dışındaki mülklerinin satışından elde edilecek geliri ülkenin yeniden inşası için kullanma fikrinin, hukukun üstünlüğü ilkesine aykırı olduğu konusunda uyarıyor:
“Rusya'ya karşı yaptırımlar kapsamında dondurulan mülkler, yasalarımıza göre öyle kolayca kamulaştırılamaz. ... Bu ancak istisnai durumlarda ve ancak makul bir tazminat karşılığında gerçekleşebilir. Özel mülkiyetin korunması, yalnızca piyasa ekonomisinin değil, demokrasinin de temellerini oluşturuyor. ... Yalnızca, şahıs veya şirketler mal varlığı cezasına tabi suçlara karışmışsa dondurulan mallardan tazminat tahsil edilebilir. Fakat bunun da münferit davalar kapsamında bağımsız mahkemeler tarafından onaylanması gerekir.”
İlkesizlik pahalıya mal olabilir
Radio Kommersant FM de fikri eleştiriyor:
“Moskova ne kadar kötü olursa olsun, kanun ve düzenden uzaklaşılması istenen bir şey değildir. Bu, nahoş bir emsal teşkil eder ve Batı dünyasını eleştirenlere, zaten herkesin elinde kir var denilerek hiçbir değerin olmadığını iddia etmeleri için bahane sunar. Sorumluluk taşıyan yetkililerin hukuka uygunluğun öncelikli olduğunu ve üzerine yeterince düşünülmemiş kararların alınmaması gerektiğini anlamaları önemli, zira aksi herkes için kötü sonuçlar doğurur. Bununla beraber, Rus iş dünyası Ukrayna'daki inşa programlarında yer alabilir - gel gelelim gönüllü olarak ve yaptırımların kaldırılması karşılığında.”
Monopoly'nin yeni bir versiyonu
La Stampa, bambaşka bir modeli takdim ediyor:
“Volodimir Zelenskiy'yi iktidara getiren 'Halkın Hizmetkarları' dizisinde, oligarkların Monopoly oynadığı oldukça komik bir sahne var. Oyun alanı yani oyun tahtası, limanları, madenleri ve fabrikalarıyla Ukrayna. ... Ukrayna Devlet Başkanı dün [video konferans aracılığıyla] Davos'ta bu oyunun yeni bir versiyonunu uluslararası iş dünyasına önerdi. İsteyen ülke, şehir veya yabancı yatırımcı, savaş sonrası gerçekleştirilecek ve bugün maliyetinin 500 ila 600 milyar dolar arasında olduğu tahmin edilen devasa yeniden inşa çalışmalarında yer almak üzere Ukrayna'dan bir bölge veya sanayi kolu 'evlat edinebilir'. ... Bu, bir açıdan yüzyılın fırsatı haline de gelebilecek korkunç bir dipsiz kuyu.”
Polonyalı şirketler hazırlıklı olmalı
Gazeta Wyborcza, Polonya'daki şirketlerin makul düzeyde kazançlar elde etmeyi umabileceğini yazıyor:
“Polonya, Ukrayna'ya yardımda bulunuyor, sığınmacıları alıyor ve silah tedarik ediyor. ... Ahlaki bir görevimiz olduğu kadar, harap olmuş bir ülkenin yeniden inşasına dahil olma hakkımız da bulunuyor. ... Savaş sona erdiğinde Amerika Birleşik Devletleri, AB ve muhtemelen başka ülkeler, Marshall Planı ile kıyaslanabilir büyüklükte fonlar sağlayacaktır. ... Ukrayna'daki tahribatın ivedilikle onarılması, ülkenin gelişmesi ve istikrara kavuşması Polonyalılar için önem arz etmeli. Polonyalı şirketlerin yeniden inşa sürecinde para kazanmalarında yanlış bir şey yok, fakat illaki büyük paralar kazanacaklarını da ummamalılar.”