Macaristan devleti Vodafone'u satın alabilir mi?
Büyük Britanyalı cep telefonu devi Vodafone, Macaristan’daki işletmesini satmayı planlıyor. Ülkedeki yan kuruluş, yaklaşık 1,8 milyar avro karşılığında Macar şirketi 4iG ile Macaristan’ın devlet şirketi Corvinus Zrt’ye devredilecek. Devlet, işletmede yüzde 49’luk bir hisseye sahip olacak. Yorumcular, bunun ülke için sonuçlarını irdeliyor.
Orbán iktidarını genişletiyor
Financial Times atılan adımı değerlendiriyor:
“Viktor Orbán için devlet mülkiyeti, siyasi egemenliğini ticari alana yaymayı ve Fidesz iktidarı kaybetse dahi ayakta kalacak bir sosyoekonomik sistem tesis etmeyi amaçlayan büyük stratejinin bir parçası. Bu strateji aynı zamanda, paraları ve iş fırsatlarını kendisine sadık olanlara kanalize etmeyi de içeriyor. Kimi zaman bunlar Başbakan’ın çocukluk arkadaşları oluyor. Böyle böyle, bir AB ülkesi olan Macaristan’da, eski Sovyet cumhuriyetlerindekine benzer bir şekilde devlete yakın ‘Orbán oligarklarından’ müteşekkil bir ekonomi eliti ortaya çıktı.”
Yeni bir şey değil
Magyar Nemzet fazla endişeli değil:
“Devlet mülkiyeti -hatta denetime imkân sağlayan çoğunluk mülkiyeti- Avrupa’nın sınır ötesi telekom şirketlerinde nadir görülen bir durum değil. Almanya’da Federal Hükümet’in Deutsche Telekom AG’de yüzde 14,5’lik ve bir de devlet bankası KfW aracılığıyla dolaylı olarak yüzde 17,4’lük mülkiyet hissesi var. Dolayısıyla, Federal Hükümet’in mülkiyet hissesi toplamda yüzde 31,9’a ulaşıyor. Telekom Austria'nın yüzde 28,42’si kısmen Avusturya’daki bir devlet şirketine ait. Telenor örneğinde ise Norveç devleti şirketin yüzde 54’ünü elinde bulunduruyor.”
Yoksullar pahasına
Népszava, kriz zamanlarında böyle bir işlemin rezilce olduğu kanısında:
“Devlet bütçesi halihazırda kredilerle -kamu borcuyla- ayakta duruyor ve sağlık ya da eğitim sistemi için para yok. ... Kışın ısınma, gıda ve ilaç için para bulamayacak binlerce insan var. Ülke devasa bir toplumsal felakete doğru gidiyor. Bu koşullar altında, milyarları insanları kurtarmak için harcamamak suçtur. ... Ve bu suçun hesabı mahkemelerde olmasa da daha yüksek bir mercide bir gün sorulur.”