AB özel zirvesi: Orbán razı olacak mı?
Perşembe günü gerçekleştirilecek AB özel zirvesi yaklaşırken, Avrupa’da gerilim artıyor: Macaristan, planlanan 50 milyar avroluk Ukrayna’ya destek paketine yeşil ışık yakacak mı? Uzlaşmaya hazır olduğunun sinyallerini veren Budapeşte, yardımı onaylamak için Brüksel’e yeni koşullar sundu. Öte yandan Financial Times, paketin reddedilmesi halinde AB’nin Macaristan’a yönelik tüm fonları iptal etmeyi planladığını yazarken, Brüksel iddiayı yalanladı.
Herkes için kritik bir buluşma
Hakikat saati yaklaşıyor, diyor Corriere della Sera:
“Avrupa Konseyi’nde çok şey riske girmişken hakikat zilleri herkes için çalıyor: Lüksemburg Dışişleri Bakanı Xavier Bettel’in sözleriyle ‘tarihin hangi tarafında durmak istediğine karar vermesi gereken’ Budapeşte için, Macar liderin şantajından kurtulma niyetleri olup olmadığını belirlemeleri gereken diğer 26 devlet ve hükümet başkanı için, bir de Avrupa’dan yana olduğunu kanıtlasa da Avrupa sağı cephesinde ne dost ne de müttefik olduğu asla inkâr edilmeyen ‘asker Orbán’ı kurtarmak’ isteme çelişkisini gidermesi gereken Giorgia Meloni hükümeti için.”
Daha önce hiç bu kadar baskı olmamıştı
Večernji list, Brüksel'in 7. maddeyi uygulama ve tüm fonları bloke etme tehdidiyle yeni bir teşebbüste bulunuyor olabileceğini yazıyor:
“7. maddenin devreye sokulması, Macaristan'ın Avrupa Konseyi'ndeki oy hakkından mahrum bırakılması anlamına gelir. Bu da teorik bir ihtimal olarak, aslında Avrupa Konseyi'ndeki bazı isimlerin perşembe günü Brüksel'de yapılacak zirvede Orbán'a boyun eğdirmek üzere baskı yapmak için savundukları bir tehdit. Ancak şimdi bu hamle, Macaristan'a yönelik tüm AB fonlarının bloke edilmesine ve piyasa ile yatırımcıların Orbán'ın ülkesine olan güvenlerini kaybetmesine yol açabilir. Avrupa Birliği bugüne kadar hiçbir üye ülkeye böyle bir şey yapmamıştı.”
Gelecek için iyi bir zemin değil
Kleine Zeitung, hem AB hem de Macaristan'ın şantaja uğramış hissettiğini yazıyor:
“'Kurum içi belgeler' nadiren açık bir ofis penceresinden rüzgârla dışarıya savrulur. Avrupa Konseyi Sekreteryası belgesi örneğinde olduğu gibi sihirli bir şekilde Financial Times'ın önüne düşüyorlarsa, bunun arkasında belirli bir stratejik düşünce olduğu varsayılabilir. Söz konusu belge, Viktor Orbán'a bir gönderme niteliğinde. ... Macaristan kendini şantaja uğramış hissediyor, AB de öyle. Gelecek için iyi bir zemin oluşturmuyor bu.”
Orbán'ın neyseki Fico'su var
Hospodářské noviny, Viktor Orbán gerektiğinde yeni Slovak dostu Robert Fico’ya bel bağlayacağından Macaristan’ın uzlaşmak istemeyebileceği kanısında:
“Macaristan’a arka çıkan Slovakya Başbakanı, iç siyasi saiklerle Batı’nın Ukrayna’ya yardım etmesini önlemeye çalışıyor. Henüz resmen Orbán cephesine dahil olmasa da faaliyetler düzeyinde Slovakya ilk kez Macaristan’ın Ukrayna konusundaki taleplerini destekledi. Diplomasi kaynakları ‘Fico AB zirvesinin nasıl sonuçlanacağına ilişkin belirsizliği artırıyor,’ diyor. ... Fico da Orbán’a katılırsa, Macaristan Başbakanı yine yırtar.”
Rusya durdurulmalı
Iltalehti, AB’nin Ukrayna’ya tam da şu anda sırt çevirmemesini istiyor:
“Ukrayna’nın desteklenmesi Finlandiya için de büyük önem taşıyor. ... Ukrayna’ya yardım azalır, AB zayıflar ve NATO’nun Avrupa kanadı kendi savunmasını güçlendirmede geri kalırsa, Rusya tüm kozları eline geçirir. Tek eksik, NATO’nun Doğu cephesini savunma kararlılığı sergilemeyip Çin’e odaklanmayı tercih eden yeni bir ABD başkanı. O da tamamlanırsa, yeni çıkar coğrafyaları fethetmesi için Rusya’nın önü tamamen açılır. Finlandiya ve AB bu senaryoyu önlemek için artık elinden geleni yapmalı.”
Önemli olan itibarını korumak
Radio Kommersant FM, Macaristan'ın AB'nin Ukrayna yardımına onay vereceğini düşünüyor:
“Budapeşte ikna edilebileceğini, ancak teslim olmak istemediğini açıkça ortaya koyuyor - bunun karşılığında kabul edilmesi gereken koşullar var. Szijjártó, Ujgorod ziyaretini bu çerçevede gerçekleştirdi. Ukrayna ihtilafında müzakere çağrısında bulundu ve bunu organize etmeye hazır olduğunu dile getirdi. İkinci meseleyse Ukrayna'daki Macarların haklarıyla ilgili. ... Szijjártó dönüşünde muhtemelen kendi şartlarını dayattığını ve Kiev'den eziyete maruz kalan Ukraynalı Macarlar için ek garantiler ve barış görüşmeleri için taahhütler aldığını, dahası kendisine doğalgaz sözü verildiğini iddia edecektir. Bu şekilde hem itibarını koruyabilir hem de AB'nin Ukrayna'ya vaat ettiği milyarların gönderilmesine onay verebilir.”
Santaja şantajla yanıt verilecek
Népszava, vetoya başvurması halinde Macaristan’ın AB fonlarının kalıcı olarak kesilmesini öngören gizli belgeye ilişkin haberlere atıfla, Brüksel’in katı tedbirler almaya hazır olduğunu belirtiyor:
“İlla kavga etmek isteniyor madem, edilecek - Financial Times’ın sızdırdığı belge bunu apaçık ortaya koyuyor. Macaristan’ın çevirdiği dolaplar artık AB’nin canına tak etmiş gözüküyor: Viktor Orbán zirvede Ukrayna’ya yönelik desteği veto ederse, AB ekonomimize öyle bir cephe alacak ki, pazarın da gücüyle bize diz çöktürecek. ... Macaristan hükümeti hayal bile edemeyeceğimiz bir şeye sebebiyet verdi: Brüksel üye bir ülkeye ders vermeye kararlı ve fonları kesmekle de yetinmeyecek. Brüksel artık şantaja şantajla yanıt verecek.”
Baskıyı artırın
Rzeczpospolita'ya göre Macaristan'ın tutumu Avrupa'yı tehdit ediyor:
“Macaristan, Ukrayna'ya destek veren Avrupa cephesini yıkıp Avrupa'nın kapılarını Rus emperyalizmine ardına kadar açabilir. ... Tüm bunlar Macaristan krizinden yalnızca iki çıkış yolu olduğu anlamına geliyor. En iyi yol, Orbán'ı tutumunu değiştirmeye zorlamak. Bu başarılamazsa, ikinci en iyi yol ülkeyi AB içinde marjinalleştirmek olacak. Mevcut vaziyeti sürdürmek yalnızca felakete yol açar.”