  Akdeniz'de doğalgaz anlaşmazlığı

Yunanistan ve Türkiye 25 Ocak'ta görüşmeleri başlatmayı planlıyor. İki ülkenin beklentileri çok farklı: Atina sadece "münhasır ekonomik bölge" ve oradaki doğalgaz yatakları hakkında konuşmak isterken, Ankara ise, Türkiye kıyılarına yakın Yunan adalarının çevresindeki kıta sahanlığını pazarlıklara dahil etmek istiyor. Her iki ülkenin medyasında da kendi hükümetlerine yönelik boyun eğmeme uyarıları yer alıyor.

Perşembe günkü son AB zirvesinden Türkiye'ye yeni yaptırım kararı çıktı. Bunun tek nedeni Türkiye'nin Kıbrıs açıklarında izinsiz doğal gaz arama faaliyetleri değil. Sondaj çalışmalarına katılan kişi ve şirketleri, AB ülkelerine giriş yasağı ve bu ülkelerdeki para ve mal varlıklarının dondurulması tehlikesi bekliyor. Köşe yazarları Türkiye'nin ucuz atlattığını düşünüyor.

Belarus'a yaptırım uygulama kararına karşın Türkiye'nin yaptırıma uğramayacak olması, geçen hafta düzenlenen AB zirvesinin sonucu oldu. Devlet ve hükümet başkanları bir yandan cezai yaptırımlarla Ankara'yı sadece tehdit etmeyi sürdürürken, Türkiye'nin Akdeniz'deki doğalgaz aramalarını ticari kolaylıklar sağlama vaadiyle durdurmak istiyor. Yorum köşelerine düş kırıklığı ve öfke hakim.

AB Türkiye'yi, Akdeniz'deki doğalgaz sondajlarını sadece kendi karasularında yapmaya ikna edebilmek için şu sıralar bir dizi olası yaptırım üzerinde çalışıyor. Atina ve Lefkoşa yönetimleri, 24 Eylül'deki AB zirvesinde kararlaştırılacak Belarus yaptırımlarına, ancak Ankara'ya da yaptırım uygulanması halinde onay vermek istiyor. Neden Türkiye'ye daha fazla baskı yapılarak 'dur' denmiyor?

Doğu Akdeniz'deki doğalgaz kavgasında Fransa Cumhurbaşkanı Macron, perşembe günü Ankara'nın tutumunu "kabul edilemez" olarak tarif etti ve Türkiye'nin bundan sonra bölgedeki bir partner olmayacağını açıkladı. Fransa ordusu daha bir ay önce bölgedeki deniz gücünü arttırmış ve bombardıman uçaklarını Kıbrıs'ta konuşlandırmıştı. Gazeteciler Macron'un müdahalesine eleştirel yaklaşıyor.

Perşembe günü Yunanistan ve Mısır, doğalgaz açısından zengin Doğu Akdeniz'de ortak bir ekonomik bölge üzerinde uzlaştı. Böylece iki ülke, kendi çıkarlarına aykırı bulduğu, Türkiye ile Libya arasındaki anlaşmaya tepki vermiş oluyor. Türkiye ise anlaşmayı yok hükmünde sayarak Doğu Akdeniz'de doğalgaz ve petrol rezervi aramaya devam edeceğini açıkladı.

Gerginliklerin askeri tehdit seviyesine yükselmesinin ardından Ankara, Doğu Akdeniz'deki doğalgaz arama sondajlarına ara verdi. Türkiye'nin araştırma gemisi Oruç Reis Antalya limanına döndü, Yunanistan donanma birliklerini geri çekti. Basında yer alan haberlere göre Ankara ile Atina arasında görüşmeler başladı. Medya bu adımdan memnun.

Kıbrıs Türklerinin lideri Mustafa Akıncı doğalgaz krizi konusunda sondajları denetleyecek ve geliri adanın iki bölümü arasında paylaştıracak ortak bir komite kurulmasını önerdi. AB daha önce Türkiye'nin Kıbrıs karasularında yaptığı doğalgaz sondajları nedeniyle Ankara'ya yaptırım uygulama kararı vermişti. Köşe yazarları Lefkoşa hükümetine öneriyi dikkatle incelemesini salık veriyor.

AB üyesi ülkeler, Libya ile Türkiye arasında kasım sonunda imzalanan askeri anlaşmanın geçersiz olduğunu açıkladı. Deniz sınırlarını yeniden çizen anlaşma, Girit'in güneyinde doğalgaz yatakları bulunduğu tahmin edilen bölgeyi de içeriyor. Bu arada Erdoğan, uluslararası alanda tanınan Libya hükümetini desteklemek için asker göndermeye hazır olduğunu açıkladı. Köşe yazarları Ankara'nın tavrını eleştiriyor.