Tarafsız ülkeler NATO'ya mı katılacak?
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısı karşısında, NATO üyesi olmayan Avrupa ülkeleri güvenliklerinden giderek daha fazla endişe duymaya başladı. Özellikle Finlandiya ve İsveç’te, Batı’nın savunma ittifakına dahil olmaya yönelik artan bir istek var. Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, üyelik başvurusu oylamasında mecliste büyük bir çoğunluğun sağlanacağını hesap ediyor. Ancak yorumculara göre güvenlik yalnızca askeri unsurlardan ibaret değil.
Değişim zamanı geldi
Ukrayna'daki National Institute for Strategic Studies başdanışmanı Alina Gritsenko, Finlandiya'nın NATO'ya katılma zamanının geldiğini söylüyor Dzerkalo Tyshnya'da:
“Geçmişte, Finlandiya politikasının Avrupa-Atlantik entegrasyonunda manevra alanını sınırlayan iki unsur olmuştu. Birincisi, kamuoyuydu: Finler uzun yıllar boyunca kararlı bir biçimde NATO üyeliğine karşı çıkmıştı. İkincisi, Rus faktörüydü: Finli politikacılar Baltıklar'daki hassas güç dengesini bozmak ve Kremlin'i kızdırmak istememişlerdi. ... Ancak Rusya-Ukrayna savaşı, Finlerin NATO konusundaki tutumlarını tekrar gözden geçirmelerini sağladı. ... Tarafsızlık, Finlandiya açısından uzun yıllar boyunca konforlu bir sığınak olsa da, artık değişim zamanı geldi.”
Güvenlik şemsiyesi zamanında açılmalı
Ilta-Sanomat, Finlandiya'nın NATO'ya katılım müzakereleri süresince güvenlik garantilerine ihtiyaç duyacağını vurguluyor:
“Gelecekte Finlandiya'nın güvenlik politikası sistemi, güçlü ve bağımsız bir savunmayla birlikte NATO'ya tam üyeliğe dayanacak. ... Rusya'yla 1.300 kilometrelik sınırı bulunan Finlandiya için gerekli olan askeri güvenlik garantilerini sadece NATO sağlayabilir. ... Kaçınılmaz olarak Rusya'nın karşı önlemleri ve bu önlemlerin askeri ve siyasi sonuçları olacaktır. Katılım süreci uzun zaman alacağından, Rusya'nın Finlandiya'ya müdahale eşiğinin yüksekte kalması için müzakereler süresince münferit NATO devletlerinden güvenlik garantileri alınmalıdır.”
Finlandiya yatırımcılar için cazip kalmalı
Aamulehti, Finlandiya'da süren güvenlik politikası tartışmasının askeri boyutun ötesine geçmesi gerektiği çağrısında bulunuyor:
“Finlandiya, uluslararası şirketler nezdinde gelecekte de cazip bir yatırım hedefi olarak kalabilmemiz için kartlarını doğru oynamalı. ... Finlandiya, diğer ülkeler tarafından egemen, liberal, özgür ve zengin bir demokrasiye ve ekonomik bakımdan iyi perspektiflere ve istikrarlı koşullara sahip bir ülke olarak görülmemizi sağlamak için elinden gelen her şeyi yapmak zorunda. Diğer bir deyişle: Düşük riskli bir ülke olarak. ... Finlandiya'nın güvenlik politikası tercihlerinin yalnızca Rus askeri tehdidine yanıt verme gücümüzü etkilemediğini anlamak büyük öneme sahip. Güvenlik aynı zamanda siyasi ve ekonomik istikrar anlamına gelir ve istikrar da ekonomik başarıyı getirir.”
Rusya'ya karşı omuz omuza
Jyllands-Posten, Putin'in saldırısının belli ki yanlış bir hesaba dayandığını öne sürüyor:
“Finlandiya resmen NATO’ya girmeyi tartışıyor. ... İsveç, Ukrayna’ya silah teslimatı gerçekleştiriyor. ... Finlandiya gibi İsveç’in de NATO üyeliği memnuniyetle karşılanmalı. Her iki ülke şimdiden bütün gereklilikleri sağlıyor ve kuzeyde önemli bir kanat oluşturacaklar. ... Finlandiya ve İsveç’in pozisyonlarını bu denli hızlı değiştirmiş olmaları, Putin’in ilk başta istediğinin tam tersini elde ettiği izlenimini bir kez daha pekiştiriyor. Batı demokrasileri, totaliter tehdide karşı safları sıklaştırıyor.”
Sürecin sonunda üyelik var
Finlandiya'ya yeterli korumayı yalnızca NATO sağlayabilir, diyor Lapin Kansa:
“Finlandiya'nın fazla alternatifi yok. Rusya, acımasız savaş politikasıyla 'tarafsızlık paktı' günlerine geri dönüş yolunu tıkamış oldu. Bu kadar öngörülemeyen bir komşuyla böyle bir durumda yalnız başına kalmak çok büyük risk olurdu ve halkın büyük çoğunluğu da bunu anlamış görünüyor. O yüzden, bu 'sürecin' Finlandiya'nın NATO üyeliğinden başka bir şeyle sonlanacağını hayal etmek güç. Finlandiya'ya askeri güvenliği ve aynı zamanda Rusya'nın şimdiye kadar hep hürmet etmiş olduğu caydırıcılığı sağlayacak olan yalnızca bu.”
Bizi tehdit eden kimse yok
Ortada herhangi bir tehdit senaryosu yokken, İrlanda’nın bir askeri ittifaka katılmasının anlamı olmadığı kanısında The Irish Independent:
“Yönetici elitlerimizin bir kesimi [ittifaka bağlı olmamaktan ötürü] kısıtlandıklarını hissediyor. Bir AB ordusu fikri hoşlarına gidiyor. NATO üyesi olmayı, kendi ışıldayan füzelerine ve öldürücü insansız hava araçlarına sahip olmayı istiyorlar. Aramızda bizi günün birinde bir NATO görev gücünde temsil edebilmenin hayalini kuran politikacılar ve kamu görevlileri var. ... Ama bize kim, hangi gerekçeyle askeri bir saldırı gerçekleştirsin ki? Gelecekte bize saldırmasından korkacağımız kim var? ... Her ülkenin gerçekçi tehdit senaryolarına dayanan bir savunma kapasitesine ihtiyacı vardır. Biz ise etrafımız barışçıl komşularla çevrili olduğu için şanslıyız.”
Dardaki dostlarımızı yalnız bırakmayalım
Köşe Yazarı Seamus Murphy, The Irish Times'da İrlanda'nın tarafsızlıktan vazgeçmesini talep ediyor:
“Çaresiz bir ulusun yardım çığlığını görmezden gelmenin tarafsızlığımızın gereği olduğunu öne sürüyoruz. Fakat kendileri de bizzat tehlike bölgesinde bulunan tarafsız İsveç ve Finlandiya [Ukrayna'ya] askeri teçhizat gönderebiliyorsa, bizim tarafsızlık anlayışımız biraz tuhaf değil mi? ... Vicdanımızı siyaseten değil, askeri olarak tarafsız olduğumuzu ileri sürerek rahatlatmaya çalışıyoruz. Oysa bu ikisi arasında hiçbir fark yok. İrlanda bu tutumuyla dostlarına 'Saldırıya uğrarsanız size yardım etmeyiz,' demiş oluyor.”
Bedavacılığa son verin
Die Presse, Avusturya’nın komşu ülkelerin korumasına bel bağlıyor olması bugünkü durumda artık ihmal anlamına gelir, diyor:
“Avrupa’daki güvenlik politikası koşulları önemli ölçüde değişti. ... 2022 yılında AB üyesi bir ülke için tarafsızlık artık hiçbir anlam ifade etmiyor ve hepsinden de önemlisi herhangi bir güvence sağlamıyor. Avusturya bir saldırıya karşı koyabilecek durumda değil. ... Cumhuriyet on yıllardır etrafındaki NATO üyesi ülkelerin oluşturduğu kalkana bel bağlamış durumda. Ama bunun bedelini de ödemek istemiyor. Bu bedavacılık anlayışı öylesine kökleşmiş ki, artık pek kimsenin bunun farkına vardığı da yok. ... Tarafsızlıktan geriye sadece hiç de koruyucu olmayan bir örtü kalıyor. Avusturya bundan kurtulmalı ve dayanışma içinde Avrupa’nın müşterek savunmasına dahil olmalıdır.”
Tarafsızlık tek başına bir amaç değil
Neue Zürcher Zeitung, İsviçre’nin tarafsızlık politikasının jeopolitik koşulları hesaba katması gerektiğini düşünüyor:
“Tarafsızlık her zaman bir bakış açısı ve endişe meselesi de olmuştur. ... Federal Konsey, AB yaptırımlarını benimseyerek eski Konfederasyonların yaptığını yapmış oldu. Avrupalı komşularıyla birlikte özgür ve demokratik Batı değerlerini savunmaya karar verdi. ... Tarafsızlık tek başına bir amaç değil, aksine İsviçre’nin dünya tarihi boyunca mümkün olduğunca hasar görmeden ilerlemesini sağlayan bir dış politika aracıdır. Ülkede bu terime ilişkin daha modern bir anlayış üzerinde uzlaşmaya varılacaksa, Federal Konsey İsviçre’nin tarafsızlığının bugün halen ne anlama geldiğine dair bir izahatta bulunmaktan kurtulamayacak.”