Cezayir Savaşı'ndan 60 yıl sonra
60 yıl önce Évian Anlaşması'nın imzalanmasıyla Cezayir Savaşı resmen sona erdi. Üzerine mutabık kalınan ateşkese rağmen çatışmalar, 5 Temmuz 1962'de Cezayir'in Fransa'dan ayrılıp bağımsızlığını ilan edene kadar sürdü. Yorumcular geçmişle hesaplaşmanın bugünkü durumuna göz atıyor.
Ortak bir anma gününe ihtiyaç var
Ouest France, iki ülkenin müşterek bir anma kültürüne sahip olmadığı konusunda uyarıda bulunuyor:
“Çatışmaların bitişine ithafen kutlanacak bir anma günü üzerinde uzlaşmak henüz mümkün olmadı. Cezayir’de ateşkesin ilan edildiği 19 Mart 1962 olabilir mi mesela? Şiddete son vermekten uzak bir olayın yıldönümünü kutlamak tuhaf kaçabilir. O zaman başka hangi tarih olabilir? Anma etkinliklerinin nasıl seçildiği, tarihle kurduğumuz ilişkimizin ve müşterek bir kaderi kabullenme isteğimizin göstergesidir. Bu kolay bir iş değildir. Çünkü geçmişteki yaraların, küskünlüklerin ve aşağılanmaların otoriter rejimleri ve onların intikam tehditlerini besleyen zemini oluşturduğu iyi bilinir.”
Geçmişle hesaplaşma sürdürülmeli
Die Welt, Macron’un tarihle hesaplaşmaya yaptığı katkıları takdirle karşılıyor:
“1999’da savaş olarak kabul edilene kadar Cezayir Savaşı'na Fransa’da on yıllar boyunca ‘olay’ denmişti. ... Beş yıllık ilk görev süresi boyunca Macron tüm mağdur gruplarını küçük ama önemli adımlar ve sembolik jestlerle onurlandırmayı ihmal etmedi. Anıtlar dikildi, sözler söylendi, arşivler açıldı ve pek yakında da Fransa’nın güneyindeki Montpellier’de bir müze inşa edilecek. Hesaplaşmada geç kalınmıştı. Yine de bunlar yalnızca bir başlangıç. Macron -ya da halefi- barışmaya giden zorlu yolda yürümeye devam etmeli.”