  Avrupa monarşileri

Büyük Britanya kraliyet ailesinin en popüler üyesi Prenses Kate, gerçekleştirdiği halkla ilişkiler çalışmalarıyla da sosyal medyada kendinden sıklıkla söz ettiren bir isim. Ancak, ocak ayında geçirdiği karın ameliyatının ardından hiç ortalıkta gözükmedi. Mart başında manipüle edilmiş bir fotoğrafının yayınlanmasıyla, durumuna dair türlü spekülasyonlar yayılmaya başladı. Bunun üzerine Kate, kanser hastası olduğunu duyurdu.

Buckingham Sarayı, pazartesi günü Kral 3. Charles’ın kansere yakalandığını duyurdu. Teşhisle ilgili kamuoyuna detaylı bilgi verilmedi. 75 yaşındaki Kral’a dünyanın dört bir yanından geçmiş olsun dilekleri yağdı. Yorumcular da aynı hisleri paylaşıyor.

Danimarka Kraliçesi 2. Margrethe 52 yılın ardından tahttan çekildi. Başbakan Mette Frederiksen, pazar günü Margrethe’nin en büyük oğlu 10. Frederik’i yeni Danimarka Kralı ilan etti. Danimarka’da en son 1146 yılında bir kral kendi isteğiyle tacını devretmişti. Yorumcular, tarihsel bir kurum olan monarşi ile modern Danimarka devleti arasındaki gerilimli ilişkiye ışık tutuyor.

Danimarka Kraliçesi 2. Margrethe, tahttaki 52. yıldönümü olan 14 Ocak 2024 tarihinde tahttan çekilecek ve tahtı oğlu Veliaht Prens Frederik'e devredecek. Avrupa'nın en uzun süre tahtta kalan hükümdarı olan Margrethe, 2023'ün son günü yaptığı yeni yıl konuşmasında ilan ettiği kararıyla, tebaasında şaşkınlık yarattı. Yorumcular bir yandan Margrethe'nin başarılarını takdir ederken bir yandan da halefini mercek altına alıyor.

İspanya tahtının varisi Leonor, 18. doğum gününde Parlamento’da Anayasa üzerine yemin etti. İlk kez ülkede konuşulan bütün dillerde yapılan törene, bağımsızlık yanlısı bölgelerin ve solcu iktidar partisi SUMAR’ın milletvekilleri protesto etmek amacıyla yine de katılmadı. Yorumcular, müstakbel kraliçenin İspanyol monarşisine yeni bir görkem kazandırıp kazandıramayacağını tartışıyor.

Hollanda Kralı Willem-Alexander, kölelik kaldırıldıktan 150 yıl sonra Hollanda’nın sömürgelerinde yapılan haksızlıklardan ötürü özür diledi. Kral’ın izinden giden bazı hükümet temsilcileri Surinam ve altı Karayip adası için de aynı tavrı gösterdi. Kral’ın bu jesti, Başbakan Mark Rutte’nin Aralık 2022’deki özrünün ardından geldi.

Cumartesi günü yağmura rağmen, on binlerce Büyük Britanyalı 3. Charles ve Camilla’nın taç giyme töreni alayına eşlik etmek için Londra sokaklarına döküldü. İkili daha sonra Westminster Abbey’de meshedildi ve taçlarını giydi. Yorumcular, monarşinin halen nasıl bu kadar coşku uyandırabildiği sorusuna yanıt arıyor.

Hollanda Kralı Willem-Alexander, perşembe günü Rotterdam’da düzenlenen “Kral Günü” kapsamında tahta çıkışının onuncu yıldönümünü kutladı. Ancak Kral’ın popülaritesi ve monarşiye duyulan güven günbegün azalıyor. Saray en son on bölümlük bir podcast aracılığıyla halkla daha yakın ilişkiler kurmaya çalışmış ve Willem-Alexander da toplumu “birleştirmek” istediğini açıklamıştı. Basın soruyor: Günümüzde bir kral bunu hâlâ başarabilir mi?

Almanya'ya üç günlük bir ziyaret gerçekleştiren Kral 3. Charles, Federal Meclis'e seslenen ilk hükümdar oldu. Konuşmasında Büyük Britanya-Almanya dostluğundan ve Almanya'nın Ukrayna'ya verdiği destekten övgüyle bahsetti. Yorumcular, özellikle Brexit'in gölgesinde sarf edilen bu sözleri memnuniyetle karşılıyor.

Eşi Meghan ile daha evvel birkaç kez Britanya kraliyet ailesinde kargaşa yaratan Prens Harry, Spare adını taşıyan otobiyografisini bugün yayımlıyor. Otobiyografi, 3. Charles, eşi Camilla ve Veliaht Prens William hakkında mahrem ayrıntılar ve çok sayıda iddia içeriyor. Harry niyetinin hesaplaşma değil, uzlaşma olduğunu vurguladı. Kraliyet ailesi sessizliğini koruyor.

Büyük Britanya'daki kamusal yaşamın bugünlerde Kraliçe'nin yasını tutmak dışında neredeyse başka hiçbir gündemi yok. Medyada monarşiyi eleştirenler tek bir kelime dahi etmeye çekiniyor ve polis sokaklardaki göstericilere karşı sert müdahalelerde bulunuyor.

Kraliçe 2. Elizabeth, 70 yıllık saltanatının ardından toprağa verildi. Birleşik Krallık'ta, tüm gün süren veda töreni için cenaze alayında görev almak üzere on binlerce polis memuru ve sayısız üniformalı muhafız seferber edildi. Medya, kraliyette bir çağın sonuna işaret eden sembolik bir etkinlik için bu kadar masrafa gerek olup olmadığı konusunda bölünmüş durumda.

Büyük Britanya tarihinin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı Kraliçe 2. Elizabeth öldü. Perşembe günü 96 yaşında, İskoçya'da bulunan Balmoral Kalesi'nde ailesinin yanında hayatını kaybetti. Kraliçe, üç ay önce platin yıldönümünü kutlamıştı. Avrupa basını bir yandan hükümdara saygılarını sunarken, diğer yandan hükümdarlığını ve halefi 3. Charles'ı irdeliyor.

Britanyalılar, dört gün boyunca kraliçelerini kutladı. 96 yaşındaki Kraliçe II. Elizabeth, tahttaki 70. yıldönümü kutlamalarında kişisel "şikâyetleri" nedeniyle kendini çok göstermese de, pazar günü Buckingham Sarayı'nın balkonuna çıkarak yüz binlerce hayranını ödüllendirdi. Ancak basın, monarşiye duyulan coşku konusunda pek de hemfikir değil.

İspanya Kralı 6. Felipe pazartesi günü malvarlığını açıkladı (2,6 milyon euro). Salı günü ise hükümet, yapısal reform ve kraliyet ailesine yönelik usuller üzerine bir kararname yayınladı. Bugünden itibaren Sayıştay, siyasi partiler ve kamu kurumlarında yaptığı gibi her yıl Kral’ın bütçesini de denetleyecek. İspanyol yorumcular karardan pek etkilenmiş gözükmüyor.

Prens William ve Düşes Kate, Belize, Jamaika ve Bahamalar'a gerçekleştirdikleri Karayip gezisi sırasında sömürgecilik, kölelik ve tazminatlar üzerine protesto ve tartışmaların yanı sıra Britanya kraliyet ailesinden bağımsızlık çağrılarıyla karşı karşıya kaldılar. Oysa aslında Kraliçe'nin tahta çıkış yıldönümü için orada bulunuyorlardı. Yorumculara göre bunlar Britanya monarşisi için iyiye alamet değil.

Prens Andrew, davacı Virginia Giuffre ile mahkeme dışında anlaşma yaparak aleyhindeki cinsel istismar davasının görülmesini önlemek istiyor. Manhattan'daki mahkeme anlaşmayı kabul ederse dava düşecek ve Prens suçsuzluğunu koruyacak. Avrupa basını bunun Prens Andrew, kraliyet ailesi ve halk için ne anlama geldiğini yorumluyor.

Kraliçe II. Elizabeth, 6 Şubat 1952’de babası IV. George’un halefi olarak Britanya tahtına çıkmıştı. 70 yılın sonunda Britanya tarihinin en uzun süre tahtta kalan hükümdarı olan 95 yaşındaki Kraliçe, yıldönümünü Sandringham’daki malikanesinde gözlerden uzakta geçirdi. Yorumcular özellikle Elizabeth’in Charles’ın eşi Camilla’yı Konsort Kraliçe ilan etmek istediği haberiyle ilgileniyor.

II. Elizabeth, oğlu Prens Andrew'un tüm askeri rütbelerini ve kraliyet ailesi ayrıcalıklarını geri aldı. Cinsel saldırı iddiaları nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri'nde yargılanan Andrew, 2019'da Britanya Kraliyet Ailesi üyesi olarak görevlerinden ayrılmıştı. Buckingham Sarayı, Andrew'un kendisini sivil bir birey olarak savunacağını açıkladı. Yorumculara göre Kraliçe'nin hamlesi çok mantıklı.

Danimarka Kraliçesi II. Margrethe, bu cuma tahttaki 50. yılını kutluyor. 14 Ocak 1972'de tacı babası Kral IX. Frederik'den devralmış ve 500 yıldan uzun bir süre sonra tahta çıkan ilk kadın olmuştu. Basın, tebriklerini sunarak 81 yaşındaki Kraliçe'nin halk arasında bu denli popüler olmasının nedenlerini açıklıyor.

Yaklaşık 400 yıl süren Britanya egemenliğinin ardından Karayip ada devleti Barbados bu hafta kraliçeyi Devlet Başkanlığı görevinden aldı ve kendini bir cumhuriyete dönüştürdü. Daha önce Genel Vali ve dolayısıyla kraliçenin Barbados'taki temsilcisi makamında bulunan Sandra Mason, yeni Devlet Başkanı oldu. Yorumcular, olayı farklı açılardan inceliyor.

Edinburgh Dükü ve Kraliçe II. Elizabeth'in kocası Prens Philip, cuma günü 99 yaşında hayatını kaybetti. Ölüm ilanlarında, Kraliçe'nin yanında, kendi kuşağından bir erkek için sıra dışı olan mütevazı duruşu takdir edilirken tartışmalı mizah anlayışı anıldı. Prensin ölümü Avrupa basınında Britanya Monarşisi'nin konumu ve geleceğinin yorumlanmasına vesile oldu.

ABD'nin talk-show ikonu Oprah Winfrey'in Prens Harry ve karısı Meghan Markle ile yaptığı söyleşi Avrupa basınını da meşgul etmeyi sürdürüyor. Genç çift Buckingham Sarayı eliyle ırkçılık yapıldığını, kendilerine baskı uygulandığını ve genç düşesin intihar etmeyi düşündüğünü anlatmıştı. Yorumcular Büyük Britanya'nın monarşiyi sorgulamaya hazır olup olmadığını tartışıyor.

Hollanda kraliyet ailesi, kamuoyunun şiddetli tepkilerinin ardından Yunanistan tatilini sadece bir günün ardından yarıda kesti. Ülke kısmi bir sokağa çıkma yasağındayken ve restoranlar en az dört hafta boyunca kapalı kalacakken Kral Willem-Alexander ve ailesi hükümet uçağıyla yazlık evlerinin olduğu Mora'ya gitmişti.

İspanya'nın eski kralı I. Juan Carlos, oğlu Kral 6. Felipe'ye yazdığı ve kraliyet ailesinin kamuoyuna duyurduğu mektupta, ülkesini terk ettiğini ve bundan sonra başka yerde yaşamak istediğini açıkladı. Avukatının yaptığı açıklamaya göre Suudi Arabistan'dan rüşvet aldığı iddiasıyla hakkında soruşturma yürütülen Juan Carlos, yargının hizmetinde olmaya devam edecek. Eski kralın geri çekilmesi ne anlama geliyor?

Eski kral Juan Carlos ülkeyi terk ettiğinden beri, oğlu Kral VI. Felipe'nin onu saraydan zorla gönderdiği söylentileri arttı. Başbakan Sánchez salı günü yaptığı konuşmada kraliyet ailesinin eski hükümdardan uzaklaşmasını övdü. Öte yandan Sánchez'in solcu koalisyon ortaklarından ve sokaktan monarşinin kaldırılmasını isteyen sesler yükseliyor. Monarşi miadını doldurdu mu?

Belçika Kralı Philippe, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı Félix Tshisekedi'ye yazdığı bir mektupta, sömürgecilik dönemindeki şiddet ve vahşetin yanı sıra günümüze dek süren ayrımcılık nedeniyle yaşadığı üzüntüyü ilk kez dile getirdi. Mektubun nedeni ülkenin bağımsızlığının 60. yıldönümü olması. Avrupa basını bu adımı saygıyla karşılıyor ama fazlasını bekliyor.

Kraliçe II. Elizabeth, Britanyalılara seslendiği televizyon konuşmasında halkı, Koronavirüs pandemisi karşısında sağlam durmaya çağırdı. Önümüzdeki yıllarda herkesin bu felaket karşısındaki duruşuyla gurur duyacağını umduğunu da sözlerine ekledi. Kraliçe'nin Noel mesajları dışında ulusa seslenmesi çok nadirdir. Ancak yorumcular, buna değdiği görüşünde.

İspanya kralı ve aynı zamanda devlet başkanı olan VI. Felipe, babası I. Juan Carlos'a reddi miras yaptı ve emerit kralın kraliyet hazinesinden aldığı gelirleri kesti. Bunun nedeni, Juan Carlos'un başkanlığını yaptığı bir vakfın, karapara aklama süphesiyle soruşturulması. Felipe'nin bu adımı, İspanya'da babasıyla bağları koparması olarak yorumlanıyor. Felipe tahtın prestijini ancak böyle mi kurtarabilecek?

Büyük Britanya Kraliyet Hanedanı, içinde bulunduğu krizi çözmek ve Prens Harry ve Düşes Meghan için yeni bir rol bulmakla uğraşırken diğer Avrupa monarşilerindeki yorumcular da, kraliyet hanedanlarının gelecekte oynayacağı rol üzerine kafa yoruyor.

Kraliçe Elizabeth, Harry ve Meghan'ın geri çekilmesinin ardından hafta sonu yaptığı açıklamada, çiftin kraliyet unvanlarından vazgeçeceğini ve kraliyet ailesinin üyesi olarak herhangi bir görev ifa etmeyeceklerini söyledi. Bu açıklama uyarınca çift gelecekte kamu fonlarından yararlanamayacak. Gözlemciler 'Megxit'in genç çiftin umduğundan daha sert olduğunu söylüyor ve Kraliçenin tepkisini değerlendiriyorlar.

Prens Harry ve eşi Meghan'ın kraliyet yükümlülüklerinden büyük oranda geri çekilmek ve bundan sonra kendi başlarına çalışmak istediklerini açıklamalarının ardından Büyük Britanya'daki herkes, Kraliçe Elizabeth'in tepkisini bekliyor. Kraliçe pazartesi günü genç çifti yeni hayatlarında destekleyeceğini açıkladı. Köşe yazarları, kraliyet ailesinin geleceğini yorumluyor.

Prens Andrew, Britanya Kraliyet Hanedanı'nın üyesi olarak sahip olduğu görevleri bıraktı. Gözlemciler Andrew'un, dostu Jeffrey Epstein'in yaptıklarından haberdar olmadığı açıklamasını inandırıcı bulmuyor. Ağustos ayında intihar eden Epstein, çocuk istismarı ve fuhuşa zorlama gibi suçlarla itham ediliyor. Kamuoyu prense karşı fazla mı sert?

Prens Harry ve karısı Meghan bir televizyon belgeselinde magazin basınıyla yaşadıkları sorunları açık açık dile getirdi. Çift medyanın sürekli özel hayatlarına girmeye uğraşmasından ve hayatlarını zorlaştırmasından şikayet etti. Kraliyet ailesine mensup olmanın bedeli mi bu?

Kraliçe 2. Margrethe'nin eşi Danimarka Prensi Henrik 83 yaşında hayatını kaybetti. Hayatı boyunca kendi asalet unvanı olmamasına üzüldüğü tahmin edilen Fransız asıllı prensin, kraliçeye daima büyük destek olduğu söyleniyor. Danimarka basını, prenslerini saygıyla uğurluyor.

Pek çok yurttaş için kalplerin prensesi, pek çok medya kuruluşu içinse hakkında haber yapmak için yarışılan bir nesne olan Lady Di, ardında bugün dahi Britanya'ya damgasını vuran bir iz bıraktı. Kimi köşe yazarları, bu ölümün üzerinden 20 yıl geçmesine rağmen Britanya'nın monarşinin geleceğini tartışmak yerine bir ikonun yasını tutmasını esefle karşılıyor.

Britanya Kraliçesi II. Elizabeth, parlamentoda yaptığı konuşmada, Başbakan May'in muhafazakar hükümetinin programını tanıttı. 27 farklı yasa girişiminin neredeyse üçte biri, Büyük Britanya'nın AB'den çıkışıyla ilgiliydi. Yorumcular kraliçenin konuşmasını Avam Kamarası seçimleri ve yakında yürütülecek Brexit müzakereleri ışığında yorumluyor.

Edinburgh Dükü ve Kraliçe II. Elizabeth'in eşi Prens Philip, görevi bırakıyor. Londra'daki Buckingham Sarayından yapılan açıklamaya göre Prens Philip sonbahar aylarından itibaren başka resmi görev almayacak. Bazı yorumcular Britanya kraliyet ailesinin bu kaybına üzülürken, diğerleri monarşiyi tamamen rafa kaldırma istediğinde olduklarını yazıyor.