Almanya'da eyalet seçimleri: AfD yükselişte
Federal Anayasayı Koruma Teşkilatı tarafından aşırı sağcı niyetleri olduğundan şüphelenilen vaka olarak listelenen AfD, Almanya’nın Bavyera ve Hessen eyaletlerinde pazar günü gerçekleştirilen seçimlerde yüksek bir oy oranına ulaştı. Bavyeralılar partiyi CSU ve Hür Seçmenler’in ardından üçüncü, Hessenliler ise CDU’nun ardından ikinci sıraya yerleştirdi. Yorumcular, bunun Federal Hükümet için ne anlam ifade ettiği sorusuna yanıt arıyor.
Endişe verici çaresizlik
Népszava, diğer partilerin AfD'yi çaresizlik içinde izlediklerini düşünüyor:
“Demokratik partilerin yaşadığı çaresizlik her şeyden önce endişe verici. AfD'nin yükselişini nasıl önleyeceklerine dair bir fikirleri yok. ... Şansölye Scholz sakin gücü temsil ediyor ve alelacele kararlar almayı sevmiyor olsa da, işlerin artık bu şekilde sürdürülemeyeceği net. Koalisyondaki partiler de bunun farkında, ancak gelen ilk tepkiler herkesin hatayı kendisinde değil de diğerlerinde aradığını gösteriyor. Seçmenin güvenini tekrar kazanmanın en iyi yolu bu değil.”
Bir başarısızlık daha
Diena, koalisyonun dağılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söylüyor:
“Bu iki seçimin en önemli neticesi, Başbakan Olaf Scholz'un Sosyal Demokratlarının bir başka tarihi çöküşü oldu. Sosyal Demokratlar Bavyera'da seçmenlerin yalnızca yüzde 8,4'ünün, Hessen'de ise yüzde 15,1'inin oyunu alabildi. ... Koalisyonun diğer partileri Yeşiller ve Hür Demokratların arkasındaki destek de azalıyor. ... Genel itibarıyla, seçmenlerin iktidar partilerine mesafe koyması ve sağa kayması o kadar görünür bir trend haline geldi ki, bir sonraki seçimlere kadar koalisyonun ayakta kalıp kalamayacağı sorusu git gide daha çok öne çıkıyor.”
Yeni bir milat daha
Neue Zürcher Zeitung’a göre AfD rüzgârı sonunda batıya vardı:
“Bugünlerde hep bir milattan söz edilip duruyor. Geriye dönüp bakınca, bu güçlü sözcük 8 Ekim 2023 ve Bavyera ile Hessen’deki eyalet seçimleri için de geçerli olabilir. AfD’nin buralarda elde ettiği başarılar, siyaset kurumunun geniş kesimlerinin kendilerini teskin edip durdukları efsanenin miadının dolduğunu gösteriyor: Almanya için Alternatif salt ülkenin doğusuna özgü bir fenomen değil. İki önemli sanayi eyaletinde bir buçuk milyondan fazla insanın oyunu alıp yeni rekorlar kıran bu güç artık batıya da giriş yaptı, üstelik kalıcı olma niyetinde.”
Koalisyona uyarı ateşi
The Economist, seçim sonuçlarının ironik bir şekilde Scholz hükümetinin iktidarda kalma ihtimalini artırabileceğine inanıyor:
“Seçimlerde ağır yenilgi alan küçük ortakları liberal FDP ve Yeşiller, Scholz’un SPD’si kadar koalisyonu bozmaya hevesli değiller. AfD’ye yönelik desteğin artması pek çok Almanı endişelendirse de partinin büyük yükselişinin iktidarla taçlanması pek mümkün gözükmüyor. Diğer tüm partiler aşırı sağcılarla koalisyon kurulmasını hâlâ istemiyor. ... Scholz ve koalisyonu ikaz ateşini işitti bir kere. Koalisyonun göç meselesindeki söylemi son zamanlarda hissedilir ölçüde sertleşti ve Yeşiller de çevre hedeflerini küçülttü.”
Basit çözümlere hasret kalındı
Tagesspiegel AfD’nin yükselişinin, krizin doğurduğu hakikat karşısında yaşanan bıkkınlığa da işaret ettiği kanısında:
“Ufukta beliren hoşnutsuzluklar, büyüyen krizler. AfD oylarını artırıyor, çünkü seçmen bu haliyle dünyadan yaka silkmiş vaziyette. Bu aynı zamanda, nasıl olup da tüm partilerden ve hatta Yeşiller’den dahi oyların bu belalı rakibe kaydığını anlamamızı sağlıyor. Yeni ve eski AfD seçmenleri, pazar günü partinin demokrasi karşıtı gündemine yapılan tüm göndermelere ve parti yetkilileri ile destekçilerinin yaydığı türlü ırkçı söyleme gözlerini ve kulaklarını kapattı. Partinin sunduğu basit çözümleri seçtiler, çünkü tüm sorunların bertaraf edilmesi gerekiyordu. Mümkünse en hızlı yoldan. O kadar.”