Moskova'ya giden Witkoff'un bavulunda neler var?
ABD'nin Rusya'ya Ukrayna savaşını sona erdirmesi için verdiği ültimatomun süresinin dolmasına kısa bir süre kala, Trump'ın özel temsilcisi Steve Witkoff çarşamba günü Moskova'ya gitti. Programın ayrıntıları bilinmiyor olsa da Putin'le bir görüşme ihtimal dahilinde. Avrupalı yorumcular, temasların ne gibi sonuçlar doğurabileceği sorusuna yanıt arıyor.
Putin'in yumuşaması pek olası değil
The Daily Telegraph bir kırılma yaşanmasını beklemiyor:
“Rus yorumcular şüphelerini ifade ediyor. Moskova’daki Imemo Araştırma Enstitüsü Direktörü Feodor Voitolovsky, Rossiya-24’e yaptığı açıklamada şöyle dedi: ‘Amerikalılarla bir anda her hususta uzlaşacağız ve Ukrayna’daki mesele çözülecek beklentisi temelsiz ve erken.’ Hal böyleyken, Putin’in Witkoff ile yapacağı görüşmeyi zaman kazanma ve barış sürecini erteleme fırsatı olarak değerlendireceği ortada. Putin’in hafta sonu Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenka ile yaptığı görüşme de kendisi için barışın Ukrayna’nın teslim olması anlamına geldiğini ve Rusya’ya yönelik yaptırımların büyük ölçüde hafifletilmesi konusunda ısrarcı olduğunu belli etti.”
Trump sonuç görmek istiyor
Askeri analist Aleksey Kopytko, Facebook’ta ABD Başkanı’nın Moskova’dan gelebilecek olası bir Ukrayna’ya yönelik hava saldırılarını geçici olarak durdurma teklifine sıcak bakabileceğini yazıyor:
“Moskova’nın bu adımları öngörülebilirdi ve Washington da bu senaryoyu muhtemelen analiz etmiştir. Trump’ın bu teklife sıcak bakma ihtimali sıfırdan büyük. Çünkü yüksek sesle savurduğu tehditlerin somut sonuçlarını görmek istiyor. Dolayısıyla bu fikir, savaşın büyük ölçüde sona erdirilmesinin ‘ilk adımı’ olarak kabul edilebilir. Ancak bu, Hindistan’la ilişkilerin nasıl seyredeceğine ve başka cephelerdeki gelişmelere bağlı. Buralarda ilerleme sağlanırsa, ABD daha kararlı hareket edebilir ve böylesi kısmi çözüm önerilerini geri çevirebilir.”
Aldatıcı manevralara kanmamalı
Siyaset bilimci Viktor Şlintçak, Facebook’ta Moskova’nın hava saldırılarına ara vermeyi önermesi halinde dahi asıl hedeflerinden vazgeçmeyeceğini belirtiyor:
“Putin’in ‘havada silah bırakması’ yalnızca bir sis perdesi yaratır ve bu sayede oluşacak bulanıklık içinde doğalgaz, transit geçişler ve ortak pazarlara dair daha rahat müzakere edebilir - üstelik Pekin’le de. Putin sayısız senaryo düşünüyor ve Trump’ı bu saldırgan girişimler selinde ezip geçmek için olabildiğince fazla fikri aynı kefeye koymaya çalışıyor. Ama günün sonunda Rusya’nın stratejik hedefi değişmiyor: Ukrayna’yı ‘yutmak’, Avrupa’yı kontrol altına almak ve yeniden bölgenin egemen gücü olmak. Beyaz Saray’ın bu riskleri -imajla ilgili olanlar dahil- artık idrak etmiş olmasını umuyorum.”
Sonucu muğlak bir görüşme girişimi
Siyaset bilimci Linas Kojala, LRT'de Witkoff'un ziyaretinin Avrupa açısından yarattığı belirsizliklere odaklanıyor:
“ABD'liler Putin ile görüşme girişimlerini sürdürüyor. Avrupa ülkeleri açısından asıl zorluk ise, Witkoff’un Moskova’ya hangi mesajla ve hangi yetkiyle gittiğinin net olmamasında yatıyor. Bir yandan, Trump’ın Rusya’ya tanıdığı sürenin bu hafta sona ermesi ve sürenin dolmasıyla birlikte ilave baskı araçlarının devreye alınması bekleniyor. Diğer yandan, Kremlin’in hangi adımları Washington’dan gelen bir iyi niyet göstergesi olarak değerlendireceği ve bu adımların Kiev'in stratejik beklentileriyle ne ölçüde örtüşeceği hâlâ belirsizliğini koruyor.”
Sürpriz bir durum yaşanabilir
Rusya’ya bazı tavizler verilmesi umudunu taşıyan Radio Kommersant FM, Avrupa’yı bir istikrarsızlık unsuru olarak görüyor:
“Özel temsilcinin, hayli cazip ve dolayısıyla reddetmesi zor tekliflerle geldiği düşünülüyor. Sürpriz bir durumun ortaya çıkması mümkünse de bunun ne olacağını tahayyül etmesi zor. Nasıl bir teklif sunulabilir? Rusya’ya yönelik yaptırımlar kısmen kaldırılabilir ya da ABD Kırım’ı [Rus toprağı olarak] tek taraflı tanımaya razı olabilir. Ancak Avrupa tüm bunlara karşı ve onun görüşü de dikkate alınmak zorunda.”
Müzakereye halen yer var
Kremlin’e yakın İzvestiya, Witkoff’un Moskova’ya giderken Trump’ın meydan okuma mesajını iletmekten başka gayeler de taşıdığını öne sürüyor:
“Tansiyonu düşürmeye yönelik, örneğin uzmanların sıkça tartıştığı ‘hava savaşı ateşkesi’ ya da Rusya’nın İstanbul’da önerdiği üzere ‘insani araların’ uzatılması gibi kısmi anlaşmalara varılması ihtimali tamamen göz ardı edilmemeli. Daha iyimser bir senaryoyu destekleyen dolaylı bir argüman da, Steve Witkoff’un Rusya ziyareti kapsamında Vladimir Putin’le görüşebileceği haberleri olabilir. Sonuçta sırf Trump’ın temsilcisi eliyle ABD’den ‘kara nokta’ [korsan literatüründe simgesel ölüm hükmü] almak için devlet başkanı düzeyinde kabule ihtiyaç yok.”
Bir umut ışığı
Geri sayım başladı, diyor La Stampa umutla:
“Donald Trump’ın Kremlin’e verdiği ve Rusya’nın Ukrayna şehirlerini bombalaması sonrasında 50 günden 10 güne düşürülen ültimatomun süresi cuma günü sona eriyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin genelkurmay başkanı Andriy Yermak, Washington Post’ta yayımlanan yazısında bu hafta ‘dünyanın savaşı sona erdirme şansına sahip olabileceğini’ yazdı. Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’da süren müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanmasıyla Trump’ın da iyimserliğini yitirmesinden bu yana aylardır Rusya’ya sırt çeviren Beyaz Saray’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova’ya gitmesi bekleniyor.”