Emeklilik reformu askıya alındı: Fransa'daki kriz bitti mi?
Fransa Başbakanı Sébastien Lecornu, emeklilik yaşının 62’den 64’e çıkarılmasına yönelik tartışmalı düzenlemeyi Ocak 2028’e kadar askıya aldığını açıkladı. Salı günü, bu kararın yeni çözüm yolları geliştirmek için gerekli güven ortamını sağlayacağını belirtti. Muhalefetteki Sosyalistler, uzun süredir talep ettikleri bu adımı “zafer” olarak nitelendirdi. Reform planı, 2023 yılında ülkede aylar süren kitlesel protestoları tetiklemişti.
Tam da solun istediği gibi
Neue Zürcher Zeitung, Fransa Başbakanı Sosyalistlere taviz vermek zorunda kalıyor, diyor:
“Sonunda oldu: Sébastien Lecornu Sosyalistlere boyun eğdi. ... Temel taleplerini kabul etti; zira onlar istemediği takdirde azınlık hükümetinin ayakta kalma ihtimali yoktu. Radikal sol ve aşırı sağcı Rassemblement National şimdiden güvensizlik önergesi vermiş ve hükümeti her durumda devirmekte kararlı olduklarını açıklamışlardı. Bu koşullar altında Lecornu, Sosyalist Parti'ye yaklaşmak zorunda kaldı. Parti de kilit konumunu ustaca kullandı: Nefret edilen emeklilik reformu şimdilik askıya alındı, yeni bütçe tasarısı ise solun hoşuna gidecek şekilde şirketlere ve varlıklı kesimlere ek vergiler getiriyor.”
Daha önemli konular ihmal ediliyor
Les Échos, emeklilik tartışmalarının dikkatleri asıl sorunlardan uzaklaştırdığından yakınıyor:
“Sébastien Lecornu istikrarı sağlamak ve Emmanuel Macron’u kurtarmak uğruna ekonomide Macronculuğa son verdiğini ilan ettikten sonra, parlamentodaki emeklilik reformunun askıya alınması tartışmalarının nereye evrileceğini bilen yok. Ancak şurası şimdiden belli: Bu konu maalesef tıpkı 2017 ve 2022’de olduğu gibi 2027 cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının da odak noktası olacak. Bu yüzden de Fransa’nın geleceği için çok daha büyük önem teşkil eden meselelere ayrılacak değerli bir zaman kaybedilecek. Mesela Nobel Ekonomi Ödülü sahibi Philippe Aghion’un sürekli vurguladığı üzere, yenilikçilik ve Avrupa’nın ABD ile Çin karşısında giderek geride kalması gibi.”
Fransız usulü olmayan bir uzlaşı kültürü gerek
NRC, Fransa’nın siyasal sisteminde artık reforma gidilmesi gerektiğini savunuyor:
“Bunun için, siyasetçilerin Lecornu’nun ifadesiyle ‘egolarını bir kenara bırakmalarıyla’ kültürel dönüşüme gidilmesi şart. Nispi çoğunluklarla müzakereler yoluyla yenilenme bu sayede mümkün olabilir. İşin olumlu yanı, Lecornu’ya göre bütçe üzerinde uzlaşma ve parlamentoyu devre dışı bırakmayı mümkün kılan anayasa maddesinden vazgeçilmesi meselelerinde artık bir ilerleme sağlanabilmesi oldu. Umarız bu gelişme belki ‘Fransız usulü’ değil ama ülkeyi gerçekten ileriye taşıyabilecek bir uzlaşı kültürünün ilk adımı olur.”
Hükümet için soluklanma molası
Libération, sonuçta doğru yönde atılmış bir adım, diyerek kararı övüyor:
“Emeklilik reformunun askıya alınması, ülkenin yaşadığı derin siyasi krizin sona erdiği anlamına mı geliyor? Elbette hayır. … Bu krizin nedenleri hem çok çeşitli hem de köklü, dolayısıyla her şeyin tek bir Ulusal Meclis oturumunda -tarihi bir oturum olsa dahi- çözülebileceğini düşünmek safça olur. … Emeklilik reformunu bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar askıya alma kararı siyasi krizi ortadan kaldırmayacak, ancak Lecornu hükümetine karşı bir güvensizlik oyu tehlikesini ve bunun sonucunda parlamentonun yeniden feshedilmesi riskini önleyecek. … Böylece ülkenin daha derin bir hükümet krizine sürüklenmesi engellenebilecek. Bu da azımsanmayacak bir gelişme.”
Üzücü bir tablo
Le Figaro'ya göre tablo hayli karamsar:
“14 milyar avroluk vergi artışının, bütçe tartışmalarına damgasını vuracak bir vergi politikası çılgınlığının yalnızca başlangıcı olduğu tahmin edilebilir. … Merkez partileri ile Cumhuriyetçilerin kendi kendilerini yok ederek solu ve RN’yi 2027 için sahneye hazırlamaları üzücü bir tablo oluşturuyor. Bir başbakanın kamuoyu önünde bu denli küçük düşürülmesi de aynı ölçüde acı verici. … Ve yalnızca iktidarda kalabilmek uğruna her şeyi -kurumları, insanları, reformları- gözden çıkaran bir cumhurbaşkanı görüntüsü ise sarsıcı. Görünürde bir zafer belki bu, ama gerçekte açık bir yenilgi.”
Cumhurbaşkanı teslim oldu
La Repubblica, bunun Macron için büyük bir bozgun olduğunu yazıyor:
“Emeklilik reformu, Fransa’yı iki yıl boyunca sarsan kargaşanın ardından şimdi rafa kaldırılıyor. Sébastien Lecornu dün akşam yaptığı açıklamada, emeklilik yaşını 62’den 64’e çıkaran yasanın 'tamamen ve kesin olarak askıya alındığını' bildirdi. Bu beklenmedik gelişme, en azından şimdilik Emmanuel Macron’un Élysée Sarayı’na çıkışından bu yana yaşanan en sert toplumsal ve siyasi çatışmalardan birine son veriyor. Ancak bu geri adım, siyasi bir yenilgi havası taşıyor. Macronculuğun sembolik reformu çökerken, en tartışmalı, en çok tepki çeken, ama aynı zamanda Cumhurbaşkanı'nın en kararlılıkla savunduğu girişim de sona ermiş oluyor.”
Kaosun büyümesi İsveç için de sorun
Sydsvenskan endişeli:
“Kuzey Avrupa’daki küçük ve ihracata bağımlı bir ülke için güçlü ticaret ortakları hayati önem taşıyor - en başta da AB’nin iki devi Fransa ve Almanya. Dolayısıyla, Macron’un krizi İsveç için de bir sorun. Fransa’daki siyasi kaos, bütçenin parlamentodan geçmesi bir kez daha önlenirse daha da derinleşir. ... Hoşnutsuzluğun artmasına yola açar ve bu da 2027’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aşırı sağcı milliyetçilerin işine yarar. Hele bir de Cumhuriyet’in başına Marine Le Pen ya da Jordan Bardella geçerse, ne Fransa’nın bütçe sorunları ne de Avrupa’daki durgunluk ortadan kalkar.”