ABD yaptırımları: Macaristan neden muaf tutuldu?
Macaristan, ABD'nin Rusya'nın enerji sektörüne uyguladığı yaptırımlardan şimdilik muaf tutulacak. Karar, ABD Başkanı Trump ile Macaristan Başbakanı Orbán'ın Washington'daki buluşmalarının ardından cuma günü Beyaz Saray sözcüsü tarafından açıklandı. Yorumcular, muafiyetin nedenlerini ve önümüzdeki yıl Macaristan'da yapılacak genel seçimlere muhtemel etkilerini tartışıyor.
Beyaz Saray’dan seçim yardımı
Frankfurter Allgemeine Zeitung muafiyetin gerekçesini şöyle açıklıyor:
“Donald Trump’ın bu jesti, Avrupalı siyasetçiler arasında en yakın müttefiklerinden biri olan Viktor Orbán’a seçim yardımı niteliğinde. Ancak, Macaristan’a yönelik yaptırım muafiyetinin nesnel hiçbir gerekçesi yok. Orbán, ülkesinin Rus petrolü ve doğalgazına olan bağımlılığını azaltmayı başaramadı; oysa AB, Macaristan’a kendi yaptırım paketlerine eklediği özel hükümlerle bunun için vakit tanımıştı. Trump’ın Orbán’a kulak vermesi, bu başkanın döneminde Amerikan siyasetinin nasıl işlediğinin bir diğer göstergesi: Mesele somut sorunlar değil, Beyaz Saray’daki beyefendinin kulağına kimin fısıldayabildiği.”
Budapeşte eski mazeretleri yeniden ısıtıyor
Rzeczpospolita da Macaristan’ın yaptırımlardan muaf tutulması için ikna edici nedenler görmüyor:
“Viktor Orbán, bu muafiyeti Macaristan’ın Rus enerji kaynaklarına olan kritik ekonomik bağımlılığıyla gerekçelendirmişti. Macaristan hükümeti, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı başladığı günden bu yana aynı argümanı öne sürüyor. Oysa Avrupa Birliği’nin geri kalanı yeni tedarikçiler ve alternatif tedarik yolları bulmayı başarırken, Macaristan hükümeti Rusya’ya bağımlı kalmaya devam ederek Kremlin’in savaş bütçesini giderek daha fazla destekledi.”
Trump kendi güvenilirliğine zarar veriyor
Népszava, bu tavizin ABD Başkanı’na bir bedeli olacağını yazıyor:
“ABD’nin izninin Beyaz Saray’dan bir kaynağın BBC’ye teyit ettiği üzere bir yıllığına mı verildiği, yoksa Viktor Orbán ile [Macaristan Dışişleri Bakanı] Péter Szijjártó’nun iddia ettiği gibi süresiz mi geçerli olacağı belirsizliğini koruyor. ... Gerçek ne olursa olsun, Trump’ın gayesi Orbán’ın yeniden seçilmesine yardım etmek. Ancak bu hamlesiyle kendi güvenilirliğini riske atıyor ve hem Rusya’ya hem de Rus enerji kaynaklarının en büyük alıcıları olan Çin, Hindistan ve Türkiye’ye uygulanan baskıyı zayıflatıyor.”
Bir başarı - ancak seçimlerde belirleyici değil
Siyaset bilimci Gábor Török, Facebook’ta görüşmenin ülkedeki siyasi güç dengelerini fazla değiştirmeyeceğini belirtiyor:
“Viktor Orbán’ın Washington ziyaretinin iç politikadaki etkilerini öngörmek kolay değil. Seçimlere beş ay kala, son derece kutuplaşmış bir seçim ortamında ve seçmenlerin büyük çoğunluğunun oy tercihlerini şimdiden belirlediği bir dönemde, herhangi bir gelişmenin köklü değişikliklere yol açmasını beklemek ya saf bir umut ya da temelsiz bir kaygı olur. Ancak öte yandan, Fidesz’in pek övüneceği bu görüşmeyi bariz bir siyasi başarı olarak sunacağı da açık.”
Orbán müzakereden anlıyor
Fakti.bg, Macaristan Başbakanı’na duyduğu bariz hayranlığı dile getiriyor:
“Uluslararası enerji politikasında tüm aktörlerin ayrıcalıklara eşit biçimde erişemediği açık. Büyük güçlerle müzakere etmenin iki yolu var: Ya bir ülkenin lideri olarak ya da emir alan bir vasal olarak. Viktor Orbán ilk yolu, Boyko Borisov ise ikincisini seçti. Orbán bir devlet adamı gibi düşünüp hareket ederken, Borisov bir hizmetkâr gibi düşünüyor ve bir sömürge yöneticisi gibi davranıyor. Bulgaristan neden mi Macaristan olamıyor? Çünkü biz Borisov gibilerini seçiyoruz, Orbán gibi kişilikleri değil.”