Romanya: Çavuşesku Tiktok'ta neden bu kadar ilgi görüyor?
Romanya Komünizm Suçlarını Araştırma Enstitüsü (IICCMR), Tiktok’un totalitarizm yanlısı, nostaljik ve aşırılıkçı içerik istilasına uğradığı yönünde bir analiz yayımladı. Analize göre, bu tondaki 200’den fazla video yaklaşık 130 milyon kez görüntülendi. Pek çoğunda ise eski diktatör Nikolay Çavuşesku vatansever ve gerçek bir lider olarak yüceltiliyor.
Kronik entelektüel tembellik
G4Media.ro endişeli:
“Gençlerin (sadece onların da değil) Tiktok’ta manipüle edilebilme kolaylığı, tüm PISA testlerinde ortaya çıkan kronik bir entelektüel tembelliğin yansıması. Buna göre Romanya, gençler arasında işlevsel okuryazar olmayan oranı en yüksek ülke (%42 - bunun komünizmi iyi bir şey sananların oranına yakın olması tesadüf değil). İşlevsel okuryazar olmayanlar okulu bitiriyor, ama okuduklarını anlamıyor ya da temel olguları kavramıyorlar. ... Romanya, dokuz milyon kullanıcıyla AB’de kişi başına en çok Tiktok hesabının düştüğü ülke. Bunların yüzde 90’ı 13 ila 35 yaş aralığında ve komünizm dönemini hiç görmediler.”
Komplo teorisi de işin bir parçası
RFI Rumence Servisi demokrasiyi tehdit altında görüyor:
“İronik biçimde Tiktok’taki içerikler, AB’nin sunduğu özgürlüklerin tadını tam anlamıyla çıkaran diaspora Rumenleri arasında çok popüler. Burada tabii ki komplo teorisi de devreye giriyor: Bunlarda Çavuşesku’nın, Romanya’yı bir süper güce dönüştürecek cüretkar planları olduğu için ortadan kaldırıldığı anlatılıyor. Gerçekte ise ülkede fırınlarda ekmek bile yoktu. [Tiktok’taki] tüm bu içerikler yapay biçimde güçlendiriliyor. ... Amaç, liberal demokrasiye duyulan güveni zedelemek.”
Dönüşüm olmasa kot pantolon ya da muz hayaldi
70 yaşına yaklaşan gazeteci Cristian Tudor Popescu, Republica.ro'da Romanya diktatörü Nicolay Çavuşesku bugün hâlâ iktidarda bulunsaydı neler olacağı sorusuna yanıt arıyor:
“1989’da Çavuşesku, Rumenlerin suyunu sıkarak tüm dış borçlarını ödemişti. Batı'da olduğu gibi Rusya'da da itibarı yerle bir olmuştu. ... Artık tek kuruş kredi daha alması mümkün değildi. Peki, Romanya’nın kendi kendine yeten ekonomisi yabancı yatırımcılardan tamamen kopuk olsaydı, tüm o otoyollar, uçaklar, apartmanlar için para nereden gelecekti? AB’nin Romanya’ya yatırdığı milyarlar olmazdı. Kot pantolon ya da muz bile ithal edilemezdi. … Tüm bu manipülatif yalanların yayıldığı Tiktok hiç var olmazdı.”