Almanya ve Polonya: İlişkiler neden bu kadar soğuk?
Pazartesi günü Berlin’de, Almanya ile Polonya arasındaki 17. hükümet istişareleri gerçekleştirildi. Öne çıkan konular arasında askeri işbirliği, sınır ötesi ulaşım altyapısı ve bellek politikası vardı. Almanya, İkinci Dünya Savaşı sırasında yağmalanan kültür varlıklarını da Polonya’ya iade etti. Her iki ülkenin medyası, komşuluk ilişkilerinin buna rağmen neden bir türlü gelişemediğini masaya yatırıyor.
Aralarında hâlâ denklik yok
Çevrimiçi portal wPolityce bu formata inanmıyor:
“Tusk’un Berlin seyahati büyük bir gösterişle ‘hükümet istişareleri’ olarak adlandırılıyor, ancak istişare etmek için taraflar arasında denklik olması gerek. Bu denklik Angela Merkel ve Olaf Scholz döneminde olmadığı gibi, Friedrich Merz döneminde de yok. Merz ve Tusk’un (Macron ve Starmer ile birlikte) Kiev seyahatinin görüntüleri hâlâ akıllarda; Polonya Başbakanı oraya ayrı gitmiş ve Merz tarafından bir mobilya parçası gibi oradan oraya itilip kakılmıştı. Almanya Şansölyesi ona sürekli talimatlar yağdırıyor, çaresiz Tusk da bunları yerine getiriyordu.”
Gerçek bağ olmaksızın dostane bir yakınlaşma
Rzeczpospolita, ikili ilişkilerde ancak atmosferik ilerlemeler görüyor:
“Tusk, Şansölye Merz’i ‘dost’ olarak bile nitelendirdi. … Hükümetin başkanı şimdiye dek Berlin’de yalnızca nadiren görünmüştü. Batı komşusuna yönelik olumlu jestlerin, sadece PiS propagandasının ateşine benzin dökmekten öteye gitmeyeceğinden endişe ediyordu. Ancak birkaç haftadır anketlerde PiS’e verilen destekte sert bir düşüş var. Her şeye rağmen, Almanya-Polonya Komşuluk Anlaşması’nın imzalanmasının 35. yıldönümüne az bir süre kalmışken, örneğin Fransa ile yapıldığı gibi yeni bir anlaşma imzalamaktan söz edilmiyor. Bu, Almanya’daki Polonyalı azınlığın statüsü gibi çok fazla hassas konunun ele alınmasını gerektirirdi.”
Diplomatik çaresizlik
Frankfurter Allgemeine Zeitung, ilişkilerin dibe vurduğu görüşünde:
“Varşova’da 2023’te ve Berlin’de 2025’te yaşanan hükümet değişikliklerinin ardından, Almanya ile Polonya arasındaki ilişkilerin de iyileşebileceğine dair büyük umutlar şimdilik suya düşmüş durumda. Bunda her iki tarafın da suçu var; Berlin’de daha çok kayıtsızlık, Varşova’da ise cesaretsizlik ağır basıyor. ... Sınır ötesi ulaşım yollarının çoktan tamamlanması gereken genişletilmesi ya da Rus tehdidine karşı savunmada daha güçlü işbirliği gibi büyük ve birleştirici projeler başarısızlıkla sonuçlandı. Bunun yerine diplomatik çaresizlik hâkim. Bugün geçmiş, müşterek bir gelecek inşasından çok daha güçlü bir rol oynuyor.”
Rezil bir tazminat oyunu
Süddeutsche Zeitung, Polonya’da hâlâ yaşayan Nazi kurbanlarına ek ödemeler yapılması konusunda Almanya’nın henüz bir vaatte bulunmamasını eleştiriyor:
“Polonya’daki sesi pek gür çıkan sağ milliyetçiler ve aşırı sağcılar, PiS partisinin ortaya attığı -ve tarihsel dayanağı sallantılı olan- 1,3 trilyon avroluk tazminat tutarının altında kalacak her Alman yardımını yetersiz bulacaktır. Dolayısıyla Tusk’un endişesi, Almanya’nın yapacağı ödemelerin muhafazakâr-liberal hükümetine zarar bile vermesi, kendisine ağzına bir parmak bal çalındığı suçlamasının yöneltilmesi. Almanlar ise işten sıyrılmak için memnuniyetle buna sığınıyor. Böylece taraflar, en azından Nazi kurbanlarına yardım etmenin hükümetlerine bir şey kazandırmayacağı konusunda hemfikir görünüyor. Durum bundan rezil olamazdı.”