Finlandiya'da şeffaf vergi bilgileri tartışması
Finlandiya medyası bu hafta -tıpkı her sene olduğu gibi- ünlülerin, zenginlerin ve siyasetçilerin vergi bilgilerini içeren bir liste yayınladı. Medya mensupları bu listelerin yayınlanmasının şeffaflığa bir katkı mı olduğu, yoksa sadece dedikodu malzemesi olarak kullanılıp haset mi yarattığını tartışıyor.
Şanssız bir röntgencilik örneği
Açıklanan verilerin büyük bölümü arzu edilen bir amaca hizmet etmekten uzak diyor Lapin Kansa:
“Kamuoyuna ait vergi verileri, Finlandiya'ya özgü, toplumsal önemi olan bir özelliktir. Şeffaflık, örneğin şirket alımlarında, önemli karar alıcıların gelirleri ve toplum içerisindeki değişikliklerin tespit edilmesi bakımından son derece önemli. Ancak 'Reality-TV' programlarından bilinen dördüncü sınıf bir televizyoncunun ne kadar kazandığının bir önemi olmasa gerek. ... Amerika'da yapılan bir araştırmaya göre, daha fazla paranın mutluluğu arttırmadığı sınır yıllık 75 bin Dolarlık bir gelire karşılık geliyor. Finlandiya'da bu tutara ulaşmak bir hayal değil. Ancak kesin olan bir şey var: Bir başkasının ne kadar kazandığını öğrenmek insanı daha mutlu etmeye yaramıyor.”
İyi bir amaç uğruna ve temiz bir vicdanla
Medya organları açıkça ve herhangi bir vicdan azabı çekmeden toplumsal işlevlerini yerine getirmeli, diyor Ilta-Sanomat:
“Siyasetçiler zaman zaman vergi bilgilerinin saklı tutulmasını talep eder. Bu talep bugüne kadar reddedildi ve yine reddedilmeli. Ancak yine de medya organlarının verilerin açıklanması konusunda gösterdiği tutum şaşırtıcı. Vergi bilgilerini sorumlu şekilde açıklamayı gerekçelendirmek için gerçekten de özür dilenmeli ve bu bilgilerin önemi defalarca vurgulanmalı mı? Hayır. Adı üzerinde, bunlar kamuoyuna açık veriler. ... Yapılan haberlerin hemen başında, bunları açıkladığınız için özür dilerseniz, medyanın bir kesiminin bu verileri kamuoyuna yansıtmamayı tercih ettiği izlenimini yaratmış olursunuz.”
Hak edilen zenginlik kıskançlığa neden olmaz
Vergi bilgilerinin açıklanmasının önemli bir toplumsal işlevi var diyor Maaseudun Tulevaisuus:
“Vergi bilgilerinin bulunduğu listelere, dedikodu listesi adı da veriliyor. Bu tanımlama tam anlamıyla doğru sayılmaz, zira bu bilgilerin şeffaf olmasıyla dedikodu malzemesi kalmıyor ve nesnel bir tartışma için uygun zemin yaratılmış oluyor. Herkesin ulaşabileceği vergi bilgileri, toplumsal şeffaflığın önemli bir parçası. Şeffaflık, saman altından su yürütülmesini engeller, suç faaliyetlerini zorlaştırır ve ölçüsüzlüğün önünü alır. Çalışanlar maaşlarını hak etmiştir ve insan çok çalışmanın karşılığında çok gelir elde edebilir. Hak edilen başarı, her türlü incelemeden yüzünün akıyla çıkar.”
Adalet desteklenmiyor
Vergi bilgilerinin açıklanmasının olumlu olacağı görüşüne, Lapin Kansa kuşkuyla yaklaşıyor:
“Yaygın kanı bu tür bir şeffaflığın halkın topluma güvenini güçlendirdiği yönünde. Ama gerçekten de güçlendiriyor mu, yoksa vergi dedikoduları listesiyle haset mi artıyor? Açıklık ve şeffaflık demokrasinin ayrılmaz bir parçası, en azından öyle olmalı. Ama bu kez kazın ayağı öyle değil. ... Finlandiya’da normal vatandaşın gelirini müdürünün maaş zarfıyla karşılaştırabilmesinin ölçülülük ve adaleti destekleyeceğine inanılıyor. Ancak gelir eşitsizliği özellikle de vergi şeffaflığı olan yıllarda arttı. Zenginler daha zengin olurken, yoksulların alım gücü düştü. Tabii şimdi şu soru sorulabilir: Vergi bilgileri şeffaf olmasaydı, zengin ve yoksul arasındaki gelir uçurumu daha mı büyük olacaktı?”