Afganistan'da kadınların durumu
Afganistan'daki misyonun başarısızlığı ve Taliban'ın geri dönüşünün en büyük mağdurları Afgan kadınları ve kız çocukları oldu. Kadın hakları örgütü Terre des Femmes, ülkedeki kadınların eğitim, çalışma ve kendi kaderini belirleme haklarının ellerinden alınacağından endişe ediyor. Bunun ötesinde tam örtünme, zorla evlendirme ve kamu önünde cezalandırma tehlikesi de söz konusu. Ancak bazı kadın yorumculara göre doğru yaklaşım acıma duygusu değil.
Kadınları tam bir kabus bekliyor
Habertürk köşe yazarlarından Nihal Bengisu Karaca, Afganistan'daki kadınları korkunç bir geleceğin beklediğini yazıyor:
“Kadınları duvarların arkasına itmek, duyulmaz ve görünmez kılmak, kadınların ailedeki erkeklerle yaşanan çatışmaları /şiddet vakalarını iletebilecekleri ve hukuki bir çözüm bulacabilecekleri mercilerden yoksun kalması ya da o mercilere erişimlerinin imkansızlaşması, miras hukukunda erkek kardeşlerinden daha az bir paya razı olmaya zorlanmaları, zorla evlendirilmek ve giderek 'Kadının yapabileceği en iyi meslek anneliktir' denilerek kuluçka makinesi haline getirilmek, çok eşliliğin norm haline getirilmesi, erkeklerin kadınları diledikleri zaman diledikleri şekilde boşamaları ve nikah akdi feshedilmiş kadınların yapabilecekleri bir meslekleri de olmadığı için mahvolmaları.”
Afgan kadınların kurtarılmaya ihtiyacı yok
Tarihçi Farah Bazzi, De Standaard için kaleme aldığı yazısında ataerkil yaklaşımları eleştiriyor:
“Afgan kadınlar, Taliban'la mücadelelerinde bizim dayanışmamızı hak ediyor. ... Batı'nın ülkeye müdahale etmekteki köklü tarihi nedeniyle bu kadınlara kulak vermek de bizim görevimiz, özgürleşme mücadelelerinde idareyi onlara bırakmak da. Batı'nın yıllar boyunca Afgan kadınlar hakkında konuşurken takındığı kibirli tavır, çağımıza uygun bir yaklaşım değil artık. Afgan kadınlara ciddiyetle yaklaşıp kulak verdiğimizde, Afganistan'da hayatlarını tehlikeye atarak asıl işi yapanların onlar olduğu anlaşılacaktır. Kurtarılmaya ihtiyaçları yok. Fakat desteğimizi hak ediyorlar.”
İkiyüzlü ve bağlamdan uzak bir yaklaşım
Yayıncı Boróka Parászka, Hvg'deki yazısında Afganistan'a neden kadın haklarının ihraç edilemediğini ele alıyor:
“Uluslararası örgütlerin Afganistan'da kadın haklarının korunması için yaptıkları, ne mekana, ne çağa ne de siyasi realiteye uyum sağlamaya çalışmıştı. Bunun sonucunda kadın haklarının ihraç edilmesi, ülkeye demokrasi getirme çabaları kadar ikiyüzlü bir seyir izledi. ... İnsanlara kadın-erkek eşitliği öğretilebilirdi, ancak bunun için yereldeki ilişkiler, yaşam alışkanlıkları ve toplumun bu konudaki yetkinliği dikkate alınmalıydı.”