İkinci para birimi: El Salvador Bitcoin'le kumar mı oynuyor?
El Salvador, dünyada Bitcoin'i resmi ödeme aracı olarak kabul eden ilk ülke oldu. Bu amaçla geçtiğimiz hafta Chivo adında, kripto paralara dayalı dijital bir ödeme ve takas sistemi (sanal cüzdan) başlattı. Dünya Bankası, IMF ve kredi derecelendirme kuruluşları, bu adımı eleştirirken halk da tepki gösterdi. Basın bu konuda bölünmüş durumda.
Kripto parayla el içine çıkılmaz
The Economist'a göre bu karar büyük bir hata:
“Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin, ABD Doları'nın yanı sıra Bitcoin'i yasal ödeme aracı haline getirmeye yönelik olarak çıkardığı yasa, zorbaca bir karar anlamına geliyor. Çok azı bunu yapmak istese de şirketler, artık Bitcoin kabul etmek zorunda bırakılacak. Nitekim 'havalı' anlamına gelen 'Chivo' adında, yeni bir sanal cüzdanın dolaşıma sokulma süreci gerçekten de kaosla sonuçlandı. Sunuculardaki aşırı yüklenme ardından program saatlerce çevrimdışı kaldı. Bitcoin 7 Eylül günü, Devlet Başkanı Bukele'nin 400 token almak için resmi kaynaklardan milyonlarca dolar ayırmasının hemen ardından yüzde on oranında değer kaybı yaşadı.”
Geleneksel havaleler çok pahalı ve yavaş
Novaya Gazeta, El Salvadorlu işçilerin memleketlerine yaptıkları havaleler için ödemeleri gereken yüksek komisyonlar nedeniyle bu uygulamayı anlayışla karşılıyor:
“Son derece düşük ücretlerle çalışan insanlardan bu yolla her yıl 400 milyon dolar alınıyor ve geleneksel bankacılık sisteminin yarattığı engellerden faydalanmasını bilen aracıların cebine giriyor. ... Para transferleri, 21. yüzyıla yakışmayan bir hızla yapılıyor. Örneğin Western Union, ABD'den El Salvador'a ancak üç günde havale yapıyor. ... Sanal cüzdan Chivo sayesinde El Salvadorlular, yılın 365 günü, istedikleri saatte, aracıya ihtiyaç duymadan, tek bir sent komisyon ödemeden ya da alındı onayına gerek olmadan birkaç dakika içinde para transferi yapabilecek.”