  Ukrayna Krizi

Ukrayna kriziyle ilgili gelişmeler bütün kıta ülkelerini, ama bilhassa Doğu Avrupa'daki ülkeleri daha net tavır almalarının gerekli olup olmadığına karar vermeye zorluyor. Bu durum köşe yazılarına da yansıyor.

Almanya Deniz Kuvvetleri Komutanı Kay-Achim Schönbach’ın Rusya-Ukrayna ihtilafına ilişkin tartışmalı açıklamaları Avrupa’da büyük fırtına kopardı: İstifasının ardından Kiev, tehlikenin hafife alınmaması uyarısında bulundu. Schönbach’ın Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeyeceğine ve yalnızca saygı görmek istediğine yönelik değerlendirmesi Avrupa basını tarafından farklı şekillerde yorumlanıyor.

Ukrayna meselesiyle ilgili müzakereler devam ediyor. Rusya ile ABD arasında cuma günü gerçekleşen görüşmenin sonuçları hakkında henüz bir açıklama yapılmadı. Öte yandan, bazı Avrupa ülkeleri Doğu Avrupa’daki askeri mevcudiyetlerini artırdı. ABD 8.500 askerini alarm durumuna geçirdi. Rusya, durumun tırmandırıldığı eleştirisini getirdi. Yorumcular iyimserlik ve savaş kaygısı arasında bocalamış durumda.

ABD Başkanı Biden, Rusya'nın olası bir Ukrayna işgali hakkında yorumlarıyla rahatsızlık yarattı. Biden, "küçük çaplı bir istilanın" "bir şey" olduğunu, ancak konuşlandırılmış birliklerin tam kapasiteyle harekete geçirilmesinin Rusya için felaketle sonuçlanacağını söyledi. Avrupa basını, NATO yaptırımlarının potansiyel bir işgalin çapına bağlı olmasına öfkeli.

ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Ukrayna ziyareti esnasında ABD’nin “güçlü destek” güvencesinin yanı sıra 200 milyon ABD doları tutarında ek askeri yardım sözü verdi. Blinken ayrıca, ABD’nin belli ki giderek daha ihtimal dahilinde gördüğü bir saldırının gerçekleşmesi halinde Moskova’yı ağır sonuçlarla tehdit etti. Yorumcular, Kiev’e yönelik talepleri öne çıkarıyor.

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, salı günü Moskova'da Rus mevkidaşıyla bir araya geldi. Ukrayna'nın işgali ihtimaline karşı "Ekonomik bedeli yüksek de olsa müşterek kurallarımızı savunmaktan başka seçeneğimiz yok," diyerek AB ile ilişikler konusunda Rusya'ya uyarılarda bulundu. Yorumcular, iş ciddiye binerse Almanya'nın nasıl bir tutum alabileceğini irdeliyor.

Yoğun diplomatik çabalara rağmen, Rusya-Ukrayna sınır bölgesindeki kriz henüz dinmedi. Almanya'nın yeni Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Kiev ve Moskova'yla görüşerek bir kez daha girişimde bulunacak. Avrupa basını önerilerde bulunuyor ve AB'nin önemsizliğinden yakınıyor.

Ukrayna'nın eski Devlet Başkanı Petro Poroşenko ülkeyi terk etti. Poroşenko, Ukrayna'da vatana ihanetten yargılanma tehdidi altında. Büyük girişimcinin, ayrılıkçıların kontrolü altındaki doğu Ukrayna'dan milyonlar değerinde kömür satın alarak "terörist faaliyetleri" finanse ettiği iddia ediliyor. Yorumcular hem kovuşturmayı, hem de kaçışı eleştiriyor.

Yıl sonunda Moskova Ukrayna sorununda tonunu yine sertleştirdi. Rus birlikleri hâlâ sınır bölgesinde konuşlanmışken, Başkan Putin ABD'yi "saldırgan" davranmakla suçlayarak buna devam edilmesi halinde "gerekli askeri ve teknik tedbirlerle" karşılık verileceği tehdidinde bulundu. Yorumcular, güç dengesini analiz ediyor.

Moskova'nın birliklerini konuşlandırması sonucu NATO ve ABD, Rusya'nın Ukrayna'ya karşı olası bir kış harekatı düzenleyeceği endişesini dile getirdikten sonra şimdi de Rusya Kiev'e yönelik ithamlarda bulunmaya başladı. Moskova'nın iddialarına göre Kiev yönetimi işgal altındaki Donbass'ta bir saldırı planlıyor. Ukrayna iddiaları reddetti. Yorumcular tarihi benzerlikleri ele alıyor ve Batı'nın seçeneklerini gözden geçiriyor.

ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, salı günü sanal bir zirvede Ukrayna krizini görüşecek. ABD, Ukrayna sınırında toplanan birliklerin geri çekilmesini istiyor. Kremlin, Kiev'in NATO üyeliğinin açık bir şekilde reddedilmesini talep ediyor. Avrupa basını, durumun vahametini tartışıyor.

G7 ülkeleri ve AB dışişleri bakanları, pazar ve pazartesi günleri gerçekleşen buluşmada Ukrayna krizi konusunda birlik görüntüsü verdi. Almanya’nın yeni Dışişleri Bakanı Baerbock, Rus askerlerinin Ukrayna sınırını geçmesinin “ağır diplomatik ve ekonomik sonuçları” olacağını söyledi. Yorumcular, Batı’nın izleyeceği en makul yolun ne olabileceğini tartışmaya devam ediyor.

AB liderleri yılın son zirvesinde Rusya'ya yönelik kararlılıklarını sergiledi. Ukrayna'nın işgalinin "ortaklarla koordineli kısıtlayıcı tedbirler" doğuracağı vurgulandı. Bununla tam olarak hangi yaptırımların kastedildiği belirsizliğini koruyor. Avrupa basını yine de AB'nin doğru yolda olduğu görüşünde.

Rusya, Doğu Avrupa için nasıl bir güvenlik mimarisi tasavvur ettiğini iki taslak sözleşmeyle ABD ve NATO'ya sundu. Buna göre eski Sovyet cumhuriyetlerinin NATO üyeliği tabu olmaya devam edecek ve NATO, bölgede konuşlandırılmış silahları geri çekmek zorunda kalacak. Avrupa basını, ABD ve Ukrayna tarafından reddedilen bu taleplerin ne kadar ciddiye alınması gerektiğini tartışıyor.