Kösice'de Vişegrad buluşması: Müşterekler az
Çekya, Polonya, Slovakya ve Macaristan liderleri perşembe günü Slovakya’nın Kösice şehrinde bir araya geldi. Odak noktasında, başta Ukrayna’nın desteklenmesi olmak üzere dış politikadaki tutumları ne zamandır kadim ortaklarınınkinden büyük ölçüde farklılaşan Macaristan vardı. Buluşmadan ne sonuç çıktı ve hal böyleyken Vişegrad formatı hâlâ bir işe yarıyor mu?
Ortakları Macaristan'ı dizginleyemiyor
Český rozhlas’a göre Polonya, Çekya ve Slovakya başbakanları, Vişegrad grubundaki Macar mevkidaşlarının aklını başına getiremediler:
“Geride kalan on yılda Macaristan’daki demokrasi ve hukukun üstünlüğü kurallarının umurunda olmadığını gösteren Orbán, şimdi de Ukrayna’nın kaderini görmezden geliyor. ... Budapeşte, Kiev’in boyun eğmek zorunda kalması pahasına AB’nin toplam 18 milyar avroluk mali yardımını engelliyor. ... Öte yandan Orbán, hukukun üstünlüğünü hiçe sayıp Brüksel’den milyarlar tutarında para istemekten de geri kalmıyor. Diğer Vişegrad üyelerinin de kendisine yardım etmesini istiyor. Orbán onları kendi oyununa alet ediyor olabilir mi?”
Orbán’la yüzleşmek kaçınılmaz
Ev sahibi Slovakya Başbakanı Eduard Heger, Macaristan Başbakanı Orbán’a son günlerde kendisini manşetlere taşıyan Büyük Macaristan atkısına karşılık sembolik olarak bir Slovakya atkısı hediye etti. Sme’ye göre pek başarılı bir jest değildi bu:
“‘Olan oldu, biz yine de arkadaşız’ anlamına gelen bu sembolizm, hakikatin üzerini örtmekten başka bir işe yaramıyor. Orbán’la yüzleşmekten ve Vişegrad’ı ‘bir süreliğine kış uykusuna yatırmaktan’ kaçamayız. Çekya Başbakanı Fiala, buluşma öncesi yaptığı açıklamada, Macaristan’ın hayli farklı yöndeki tutumları karşısında V4 işbirliğinin hâlâ bir anlam ifade edip etmediğinin zirvede görüleceğini söylemişti. ... Başbakanlar Heger, Fiala ve Morawiecki, bu soruya ve Macaristan’ın AB’den para almaya devam edip etmeyeceği sorusuna birkaç gün içinde gerçekleşecek AB zirvesinde net bir yanıt getirmeli.”
Kurtarılacak bir yanı kalmamış
Népszava, bu işbirliğinin artık kimseye bir faydası dokunmadığı yorumunda bulunuyor:
“Slovakya, Çekya ve Polonya başbakanları, buluşmada Viktor Orbán’ı savaş meselesinde ikna etmeye çalışmadılar bile. ... Asgari beklentileri, Macar Başbakan’ın Macaristan Parlamentosu’nun İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılımına onay vereceğini açıklamasıydı. Bunu yaptı, ancak aylar boyunca yıl sonundan önce bunun gerçekleşeceği güvencesini verdikten sonra, şimdi onayın yıl başında geleceği vaadinde bulundu. Muğlak vaatlerinin bir yenisiydi bu. Zirveden somut bir sonuç çıkmadı. Zaten artık kimse de Vişegrad Forumu’nun kurtarılabileceği yanılsamasına kapılmış görünmüyor.”