Noel coşkusunu yaşayabilecek miyiz?
Bir yandan menüler planlanmayı, hediyeler ve çam ağaçları satın alınmayı bekliyor, diğer yandan ise savaş ve artan fiyatlar akılları kurcalamaya devam ediyor: Pek çok Avrupalı bu yıl Noel coşkusunu yaşamakta muhtemelen biraz daha zorlanacak. Ancak kimi yorumcular, Noel öncesi yaşanan strese değeceği öngörüsünde bulunuyor.
Kıymetini sonradan anlayacaksınız
Lidové noviny köşe yazarı Jana Machalická'ya göre, bayramlar aile geleneklerini korumak anlamına geliyor:
“Gençken, Noel'de bütün aile bir masanın etrafında oturmak zorunda olduğu için çok sinirlenir ve kendimi duygusal bir baskı altında hissederdim. Noel geleneklerinin vücut bulmuş hali olan canım büyükannem, sürekli gelecek yılki kutlamalara herhalde katılamayacağını söylerdi. 98 yaşına kadar yaşadı. Artık aramızda olamayanların anıları hatırımızda böyle canlanıyor işte. Sürdürdükleri gelenekleri yerine getirerek onları yeniden yaşatmış oluyoruz. Belki yıllar sonra küçük torunum Mařenka, Noel'i bizimle geçirmesi için onu nasıl zorladığımı hatırlayacak ve bugün benim yaptığım gibi o da biraz duygulanacak.”
Noel Baba aslında bir kadın
Yazar Vaiva Rykštaitė, Lrt'de gündelik yaşamın zihinsel yükünü zaten kadınların taşıdığını ve bayramlarda bu yükün daha da ağırlaştığını yazıyor:
“Sıradan bir anne Noel'de çocukları, eşi, kendi ve eşinin ebeveynleri, komşuları, arkadaşları, kendisi ve eşinin iş arkadaşları için hediyeler aldığından, bu görünmeyen emek daha da karmaşık hale gelir. Bu esnada yalnızca karısına bir hediye alan koca da kendini kahraman zanneder. ... Elbette basmakalıp ve cinsiyetçi bir anlatı bu, ancak kabul etmek istediğimizden çok daha fazla gerçeği yansıtıyor. ... Noel Baba aslında bir kadın ve bunu her çocuk bilmeli.”
Gönül rahatlığıyla ağaç satın alabilirsiniz
Seznam Zprávy, Noel için canlı bir ağaç kestirip satın almanın günümüz şartlarına uygunluğundan şüphe duyanları rahatlatmaya çalışıyor:
“Ağaçlar genelde on yılın sonunda kesilirler, bu da kesilen her ağaç için ağaç çiftliğinde en az bir yıl daha dokuz tane ağacın büyüdüğü anlamına gelir. Ağaç çiftlikleri ötleğen ve tarla kuşu gibi nadir rastlanan kuşların sığınaklarıdır. Nesli tükenmekte olan çok sayıda böcek türü de bu ağaç çiftliklerinde yaşar. Bir ağaç çiftliği, biyolojik çeşitliliği koruma açısından tahıl veya mısır tarlalarından çok daha elverişlidir. Ayrıca, ağaçlar kesilir kesilmez yerine yenileri dikilir. Özetle, vicdan azabı duymanıza gerek yok!”
Zoraki perhiz
Efimerida ton Syntakton, iyi bir Noel yemeği menüsü gibi küçük bir lüksün dahi pek çok Yunan aile açısından karşılanamaz olduğundan yakınıyor:
“İki veya üç misafirli ortalama dört kişilik bir aile için ana yemek, mezeler, meyveler, bazı geleneksel tatlılar ve içeceklerden oluşan Noel yemeğinin maliyeti geçen yıla kıyasla yüzde 50'ye varan bir artış gösterdi! ... Ücretler ve gelirler açısından ise durum hiç öyle değil. [Avrupa'daki] hükümetler ve merkez bankaları, işçilerin enflasyondan kaynaklanan korkunç kayıplarını ve en önemlisi de gelirlerini eriten ve buzdolaplarını boşaltan çok daha yüksek reel fiyat artışlarını telafi edecek ücret artışları gerçekleştirmek konusunda pek istekli değiller.”
Zorunlu tasarruf mutluluk getirmez
Bu yıl pek çok insan için Noel masalarında daha az hediye ve daha az gösterişli yiyecek olacak. Svenska Dagbladet, insanlar bu sayede daha mı mutlu peki, diye soruyor şüpheyle:
“Ne yazık ki, birçok kişi bu Noel'de yalnızca tüketim azaldığı için eğlencenin daha içten olmayacağını fark edecek. Çağımızın sözde materyalizmine ve benmerkezciliğine karşı yapılan konuşmaların her zaman samimiyetsiz ve basite indirgenmiş bir yanı olmuştur. ... Noel'e dair pek çok şey, çoğumuz için maddiyatla maneviyatı bir araya getirir.”
Hassas ruhlar bunalıyor
Tygodnik Powszechny, Noel'de kendimize fazla yüklendiğimizi söylüyor:
“Noel'in barışma, mutluluk ve sevgi zamanı olduğu söylenir. Ancak Noel, pek çok hassas insan için psikolojik bakımdan çok zor geçiyor. ... İlk olarak, bayramın tüm ayrıntılarını (hediyeler, Noel arifesi vs.) organize etmek, zaten sıkışık ve yoğun geçen bir dönemde genellikle daha fazla ekstra yük binmesi anlamına geliyor. İkincisi, kültür ve gelenekler, bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde kendimize ve yakınlarımıza karşı çok fazla beklentiye girmemize neden olan, mükemmele yakın bir Noel geçirilmesi gerektiği fikrini doğurdu. Üçüncü olarak da bu tatil günlerinde sıklıkla, bilhassa iyi ya da yakın ilişkilerimizin olmadığı aile üyeleriyle bir araya gelmek durumunda kalıyoruz.”