Recep Tayyip Erdoğan (solda) ve Kemal Kılıçdaroğlu. (© picture-alliance/AA / Mahmut Serdar Alakus)

  2023 Türkiye seçimleri

  14 yorum

Türkiye Cumhurbaşkanı olarak üçüncü dönemine başlayan Recep Tayyip Erdoğan TBMM'de gerçekleşen yemin töreninin ardından yeni kabinesini sundu. Erdoğan, 28 Mayıs'ta yapılan ikinci tur seçimde oyların yüzde 52,2'sini alırken, rakibi ve muhalefet lideri Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 47,8'de kalmıştı. Avrupa basını, bunun özellikle NATO'nun geleceği açısından ne anlama geldiğini irdeliyor.

Türkiye’de cumhurbaşkanlığı seçimleri, adayların hiçbiri ilk oylamada mutlak çoğunluğu sağlayamadığı için 28 Mayıs tarihinde yapılacak olan ikinci tura kaldı. İlk turda görevdeki cumhurbaşkanı Erdoğan (yüzde 49,5) net bir şekilde muhalefet lideri Kılıçdaroğlu’nun (yüzde 44,9) önündeydi. Yüzde 5,2 oy alan aşırı milliyetçi aday Oğan, ikinci turda Erdoğan’ı destekleyeceğini açıkladı. Avrupa basını, iktidar değişikliği ihtimalinin azaldığını düşünüyor.

Türkiye'de pazar günü yapılacak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinde, uzun yıllardır görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve rakibi Kemal Kılıçdaroğlu'nun başa baş geçecek bir yarışa girmesi bekleniyor. Yorumcular, muhalefet ittifakının Erdoğan ve AKP'ye karşı kazanacağı bir seçim zaferinin Avrupa açısından ne gibi değişikliklere yol açabileceğini irdeliyor.

Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine az bir zaman kalmışken, başabaş bir yarış sürüyor: CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, liderlik ettiği muhalefet ittifakıyla birlikte, uzun süredir görevde olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP'yi mağlup etme ihtimali var. Yorumcular da düelloyu heyecanla takip ediyor.

Bu seçim diğerlerine benzemiyor: Türkiye, 14 Mayıs’ta yeni bir parlamento ve yeni bir cumhurbaşkanı seçecek. Anketlere göre, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile görevdeki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan neredeyse başa baş gidiyor. Avrupa basını, Kılıçdaroğlu liderliğindeki Millet İttifakı’nın uzun süredir ülkeyi yöneten Erdoğan’ı ve AKP’yi mağlup edip edemeyeceğini merakla bekliyor.

Çarşamba günü yapılan açıklamaya göre, HDP 14 Mayıs'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde aday çıkarmayacak. Açıkça belirtilmese de bu hamle, muhalefet ittifakı ve adayları Kemal Kılıçdaroğlu'na destek olarak yorumlanıyor. Ülke basınında farklı görüşler var.

CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu liderliğindeki muhalefet ittifakı, 14 Mayıs’taki cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin anketlerde AKP lideri Erdoğan’ın kurduğu ittifakın epey önünde gözüküyor. AKP, seçim ittifakını genişletmek üzere Hizbullah’a yakın HÜDAPAR ve İslamcı Yeniden Refah Partisi ile görüşmeler yürütüyor. Kılıçdaroğlu ise muhafazakâr seçmene yakınlaşmaya çalışıyor. Yorumcular, her iki girişime de kuşkuyla yaklaşıyor.

Türkiye’de muhalefet ittifakı, cuma günü seçime iki buçuk ay kala ortak aday meselesi yüzünden dağıldı. Beş parti, CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığı üzerinde anlaşmıştı. İYİ Parti lideri Akşener ise Kılıçdaroğlu’nu uygun görmeyerek yine CHP’li olan İstanbul ve Ankara belediye başkanlarını öne sürdü. Yorumcular, farklı nedenlerle anlaşmazlığın kimseye faydası olmayacağı kanısında.

Mayıs ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan'a karşı yarışacak olan altı partili ittifak seçim programını açıkladı. Ortak Politikalar Mutabakat Metni adı verilen program, her şeyden önce başkanlık sisteminden çıkılarak, yeniden parlamenter sisteme dönülmesini öngörüyor. Bu kapsamda, cumhurbaşkanının yalnızca yedi yıl görev yapması, parlamentoda daha az veto hakkının olması ve kararname çıkarma yetkisine son verilmesi amaçlanıyor. Basında programa dair farklı değerlendirmeler var.

Türkiye’de haziran ayında yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri, 14 Mayıs’a çekildi. Karar, 2003’ten 2014’e kadar başbakan ve o zamandan beri de cumhurbaşkanı olarak iktidarda olan, ülkenin en güçlü siyasetçisi Erdoğan tarafından açıklandı. Adaylığının Anayasa’ya uygun olup olmadığı ise tartışmalı. Öte yandan muhalefet partilerinin oluşturduğu altılı ittifak da seçimleri kazanma şansını sürdürüyor.

Türkiye’de milletvekilliği ve cumhurbaşkanlığı seçimleri en geç haziran ayında gerçekleşecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın karşısında, cumhurbaşkanlığı yetkilerini kısıtlamayı isteyen altı partili bir ittifak var. Henüz bir ortak aday açıklanmış değil. Şimdi de HDP’nin kendi adayını göstermesi ve olası seçim zaferi sonrası yetkilerin birden fazla kişiye paylaştırılması gibi görüşler ortaya atılmaya başlandı.

Kemalist CHP liderliğinde altı partiden oluşan muhalefet ittifakı, yeni Anayasa taslağını pazartesi günü kamuoyuyla paylaştı. Taslakta asıl olarak, parlamentarizme dönülmesi ve 2018'den bu yana yürürlükte olan ve görevdeki Cumhurbaşkanı Erdoğan'a muazzam yetkiler tanıyan başkanlık sistemine son verilmesi öngörülüyor. Muhalif medya taslağı değerlendiriyor.