St. Petersburg Ermitaj Müzesi’nin antik çağ arkeoloğu Alexander Butyagin, Ukrayna’nın talebiyle Polonya’da gözaltına alındı. Kiev yönetimi şimdi de şahsın iadesini istemeye hazırlanıyor. Butyagin, 1999’dan bu yana Kırım’da yürütülen kazı çalışmalarını yönetiyordu. Ukrayna, 2014’teki Rus işgalinden beri çalışmalara artık resmi izin vermediği gerekçesiyle bu faaliyetleri bir kültürel miras anıtının kısmen tahrip edilmesi olarak nitelendiriyor.
Bugünkü AB zirvesinde masada kritik bir soru var: AB, Ukrayna’ya dondurulmuş Rus varlıklarından finanse edilecek milyarlarca avroluk bir kredi vermeli mi? Rusya, bundan böyle temelli bloke edilecek olan paralar üzerindeki haklarını resmen koruyacak. Ancak Moskova’dan gelecek iade talepleri, yalnızca gelecekte savaş tazminatı ödemesi koşuluyla kabul edilecek. Rus rezervlerinin büyük bir bölümü Belçika merkezli finansal hizmet sağlayıcısı Euroclear’da tutuluyor.
Fransa’nın ardından İtalya da Avrupa Komisyonu’nun bu cumartesi imzalamayı planladığı MERCOSUR Anlaşması’na yönelik çekincelerini dile getirdi. Başbakan Giorgia Meloni çarşamba günü yaptığı açıklamada, anlaşmayı nihayete erdirmek için “erken” olduğunu belirtti. Yorumcular da tarım ürünlerine getirilmesi beklenen koruma hükümlerine rağmen, serbest ticaret paktına karşı oluşan direncin henüz tamamen ortadan kalkmadığına dikkat çekiyor.
ABD Başkanı Donald Trump, BBC’ye 10 milyar dolarlık bir tazminat davası açtı. Trump, Büyük Britanyalı yayın kuruluşunu Kongre Baskını hakkındaki bir belgeseli kendisini “yanlış” ve “kötü niyetli” gösterecek şekilde kurgulamakla suçluyor. BBC ise bu suçlamalara karşı savunma yapmak istediğini duyurdu.
Belarus’un otoriter lideri Aleksander Lukaşenka, cumartesi günü 123 siyasi mahkûmu serbest bırakıp sınır dışı etti. Affedilenler arasında siyasal aktivist Mariya Kalesnikava, eski devlet başkanı adayı Viktar Babarika ve Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Byalyatski de bulunuyor. ABD, daha önce Belarus’un potasyum sektörüne yönelik yaptırımların kaldırılacağını duyurmuştu.
Avrupa Komisyonu, salı günü otomotiv endüstrisindeki düzenlenmeye yönelik yeni planlarını takdim etti. Bu kapsamda, içten yanmalı motor yasağının esnetilmesi öngörülüyor: 2035’ten sonra da içten yanmalı motora sahip yeni araçların tesciline belirli koşullar altında izin verilebilecek. Bunun için otomobil üreticilerinin, yeni araçlarının karbondioksit salımının referans alınan 2021 yılına kıyasla ortalama yüzde 90 daha düşük olduğunu garanti etmesi gerekecek. Köşe yazarları bölünmüş durumda.
Hong Kong’daki bir mahkeme, iki yıl süren davanın ardından demokrasi aktivisti ve medya girişimcisi Jimmy Lai’yi suçlu buldu. 78 yaşındaki isme ne ceza verileceği ileri bir tarihte açıklanacak. Lai, “yabancı güçlerle işbirliği yapmak için komplo kurma” suçlamasıyla yargılanıyordu. Avrupa medyasına göre bu karar, Çin sisteminin diktatoryal karakterini gözler önüne seriyor.
Bondi Beach’teki katliamın ardından soruşturmacılar, bunun antisemitik motivasyonlu bir saldırı olduğu ve faillerin terör örgütü IŞİD ideolojisinden etkilendiği kanaatinde. İki saldırgan, pazar günü Sidney’in ünlü plajında Yahudilerin ışık bayramı Hanuka kutlamasına katılanlara ateş açmıştı. Saldırıda 15 kişi ölmüş, 40 kişi ise yaralanmıştı. Avrupa basınına bakınca, Avustralya’nın hiç de o kadar uzak olmadığı anlaşılıyor.
Ukrayna’da barışçıl bir çözüm üzerine iki gün süren müzakerelerin ardından, Berlin’deki taraflar iyimserlik sergiledi: Şansölye Friedrich Merz barış için “gerçek bir fırsat” sözleri sarf ederken, ABD “kayda değer hukuki ve maddi güvenceler” verilebileceğini belirtti. Ukrayna’nın Avrupalı müttefikleri ise Rusya ile barışı güvence altına almak üzere “çok uluslu bir güç” oluşturulması önerisinde bulundu.
Şili’de devlet başkanlığı seçimlerinin ikinci turunda kazanan José Antonio Kast oldu. Sağ popülist lider, oyların neredeyse yüzde 58’ini alarak yaklaşık yüzde 42’de kalan komünist rakibi Jeannette Jara’yı geride bıraktı. Yorumcular, devletin zirvesindeki yeni ismin aşırı muhafazakâr görüşlerinin ülke için ne anlama geldiği sorusuna yanıt arıyor.
Pazartesi günü Prag Kalesi’nde tüm bakanların yemin etmesiyle, Çekya’da ANO, Motorcular Partisi ve Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi’den (SPD) oluşan yeni sağ popülist hükümet resmen kurulmuş oldu. Yorumcular, Başbakan Andrej Babiš liderliğindeki kabinenin özellikle de Rusya ve Ukrayna’ya karşı nasıl bir pozisyon alacağını tartışıyor.