Brüksel'de düzenlenen özel bir zirvede AB üyesi ülkeler savunma harcamalarını büyük ölçüde artırmayı ve kitlesel olarak silahlanmayı kararlaştırdı. Bu amaç doğrultusunda, savunma yatırımlarına gidilebilmesi için borçlanma kuralları gevşetilecek ve AB 150 milyar avroya varan tutarda krediler sağlayacak. Ukrayna’ya desteğin sürdürülmesine ilişkin bir deklarasyon ise Macaristan'ın katılımı olmaksızın kabul edildi. Basından farklı tepkiler var.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupalı ortaklarıyla Fransa’nın nükleer güvenlik şemsiyesinin başka ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi ihtimalini görüşmeyi planlıyor. Brexit'ten bu yana Fransa, yaklaşık 290 nükleer savaş başlığına sahip [saldırı gücü] ‘Force de frappe’ ile AB’nin yegâne nükleer gücü konumunda. Avrupa basını gelişmeyi tartışıyor.
Romanya’da altı şahıs vatana ihanet şüphesiyle göz altına alındı. Şüphelilerin Rusya’yla işbirliği yaptıkları iddia ediliyor. Öncesinde ise Rus askeri ataşesi ve yardımcısı ülkeden sınır dışı edilmişti. İtalyan istihbaratının yayınladığı bir rapora göre Rusya, hibrit saldırılarıyla aşırı sağcı eski cumhurbaşkanı adayı Călin Georgescu’yu desteklemiş. Rus dış istihbarat servisi SWR ise AB yönetimini Georgescu karşıtı hamleleri yönlendirmekle itham etti.
CDU/CSU ve SPD, yaptıkları değerlendirme görüşmelerinde milyarlarca yeni kamu kredisi alma konusunda anlaştı. Borç freninin savunma harcamalarını artırma amacıyla esnetilmesi ve altyapı için 500 milyar avroluk özel bir fon tahsis edilmesi planlanıyor. Anayasa'yı değiştirebilmek için üçte iki çoğunluğa ulaşabilmek adına, Federal Meclis'in önümüzdeki hafta mevcut yapısıyla oylamaya gitmesi bekleniyor.
ABD Başkanı Donald Trump, salı günü Kongre’ye hitaben gerçekleştirdiği konuşmasında hedeflerini ve politikalarını anlattı: Trump konuşmasına başlarken, “43 günde çoğu hükümetin dört ya da sekiz yılda başardığından fazlasını yaptık, üstelik daha yeni başlıyoruz,” dedi. Ukrayna meselesine ise 100 dakika süren konuşmasının ancak sonlarına doğru kısaca değindi. Avrupa medyası Trump’ın sözlerini değerlendiriyor.
Portekiz’de gidişat erken seçime işaret ediyor. Başbakan Luís Montenegro, yakın zamana kadar bir aile şirketi aracılığıyla akdedilmiş yüksek tutarlı danışmanlık sözleşmeleriyle menfaat sağlamakla suçlanıyor. Şimdi de partisi PSD’nin çoğunluğa sahip olmayan hükümetine karşı parlamentoda güven oylamasına gidilmesini istiyor. Yorumcular, bu koşullarda yeniden seçime gitmenin iyi olup olmayacağı konusunda hemfikir değil.
Tempi tren kazasının ikinci yıldönümünde düzenlenen kitlesel protestoların ardından, Yunanistan Parlamentosu’nda salı günü siyasi sorumluluğun örtbas edildiği iddialarını araştırmak üzere bir soruşturma komisyonu kuruldu. Öte yandan dört muhalefet partisi, Başbakan Kiriakos Miçotakis hakkında cuma günü oylamaya sunulacak bir gensoru önergesi verdi.
AB, savunma kapasitesini büyük çapta artırmayı hedefliyor: Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, salı günü 800 milyar avroluk harcama öngören bir "Avrupa’yı yeniden silahlandırma planı" sundu. Plan, borç kurallarının gevşetilmesini ve savunma yatırımları için kredi teşviklerini içeriyor. Yorumcular, söz konusu girişimin ne denli mantıklı olduğunu irdeliyor.
Tehditlerini gerçeğe dönüştüren ABD Başkanı Donald Trump, komşusu Kanada ve Meksika’dan yapılan ithalata %25 gümrük vergisi getirdi. Çin mallarına yönelik yürürlükteki gümrük vergileri de %10 artırıldı. Trump’ın salı günü Kongre’deki konuşmasında yinelediği üzere, nisan ayında başka ülkelere karşı da benzer tedbirler alınması bekleniyor. Avrupa basını gelişmeyi tartışıyor.
Basında yer alan haberlere göre, Donald Trump salı günü ABD'nin Ukrayna'ya yaptığı askeri yardımı askıya aldı ancak aynı gün Kongre'de yaptığı konuşmada, Ukrayna Devlet Başkanı'nın taviz vermeye hazır olduğunu duyurdu. Zelenskiy, daha önce X platformunda bir açıklama yayınlayarak Ukrayna'nın barış arzusunu vurgulamış, ABD'ye bugüne kadarki yardımları için teşekkür etmiş ve cuma günü masada kalan hammadde anlaşmasını imzalamaya hazır olduğunu belirtmişti.
Başkan Trump yönetimindeki ABD’nin dış politikasında giderek belirginleşen değişimler karşısında, eski kesinlikler muğlaklaşıyor ve yeni stratejilere ihtiyaç duyuluyor. Bu bağlamda ortaya çıkan yeni koalisyonlar ve yaklaşımlar ise salt AB ile sınırlı kalmıyor. Avrupa medyası, Avrupa’nın küresel siyasette kendine nasıl yeni bir konum edinebileceğini tartışıyor.