Lahey’deki dört partili koalisyon tarihe karıştı. Geçtiğimiz hafta iltica yasasında ciddi bir katılaşma öngören planlarını sunan aşırı sağcı Geert Wilders’in partisi PVV, hükümetin devamını bunların kabulüne bağlamıştı. Ancak diğer üç koalisyon ortağı bu ültimatomu reddetti. Salı günü yapılan kriz toplantısının ardından PVV bakanlarını hükümetten çekti, akabinde ise Başbakan Schoof istifa etti. Gelişmeyi değerlendiren Avrupa basını, geleceğe yönelik de öngörülerde bulunuyor.
Yunanistan hükümeti, göç yasalarında sıkılaştırmaya gideceğini duyurdu. Ülkede yasadışı olarak bulunmak bundan böyle beş yıla kadar hapisle cezalandırılabilecek; ayrıca sınır dışı gözaltısının azami süresi 18 aydan 24 aya çıkarılacak. Mevcut uygulamada, yasadışı yollarla ülkeye gelen ve yedi yıl boyunca ülkede kalan göçmenlerin oturma izni alma imkânı bulunuyordu; ancak bu hak da yeni düzenlemeyle kaldırılacak.
Karol Nawrocki’nin Polonya’daki cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunu kazanmasının ardından, Başbakan Donald Tusk parlamentonun alt kanadı olan Sejm’de 11 Haziran’da güven oylamasına gitme kararı aldı. Liberal-muhafazakâr hükümet cephesinin adayı Rafał Trzaskowski, pazar günkü seçimde yüzde 49,1 oy alarak Nawrocki’ye kıl payı yenilmişti. Yorumcular, bu sonucun Avrupa genelinde doğurabileceği etkilere dikkat çekiyor.
Ukrayna, pazar günü Rusya’da gerçekleştirdiği “Örümcek Ağı” adlı istihbarat operasyonunda dört askeri hava üssünü insansız hava araçlarıyla vurduğunu ve 41 uçağın imha edildiğini duyurdu. Paylaşılan video görüntüleri aracılığıyla şimdilik Murmansk ve Irkutsk bölgelerinde on iki uzun menzilli bombardıman uçağının imha edildiği ya da hasar gördüğü doğrulandı. Medya, saldırının olası etkilerini tartışıyor.
Avrupa Komisyonu istatistiklerine göre, en büyük önlenebilir sağlık riskine sebep olan tütün ve nikotin tüketimi erken ölümlerin de başlıca nedeni. Üye devletler, dumansız alanların kapsamını genişletmeye ve giderek daha fazla sayıda genç tüketicinin kullandığı bazı yeni ürünleri de yasaklara dahil etmeye çağrılıyor. Basın mevcut ulusal stratejileri tartışıyor.
Romanya Anayasa Mahkemesi, kamu görevlilerine ilişkin mali şeffaflık düzenlemelerinin gevşetilmesini öngören bir karar aldı. Şimdiye değin siyasetçiler ve devlet memurları, hem kendilerinin hem de birinci derece akrabalarının mal varlıklarını kamuoyuna açıklamakla yükümlüydü. Mahkemenin kararına göre bununla ilgili yasaların artık değişmesi gerekiyor. Bundan böyle mal varlığı beyanları yalnızca denetim kurumu ANI ile paylaşılacak, ancak yayınlanmayacak. Akrabalara ilişkin bilgiler ise tamamen kapsam dışında tutulacak.
Skandallarla gündeme gelen teknoloji milyarderi Elon Musk siyasetten çekiliyor. Devlet aygıtını küçültmek ve maliyetleri azaltmak amacıyla kurulan tartışmalı DOGE kurumunu yönetme görevi, yasal olarak 130 günle sınırlıydı. Başlangıçta hayli samimi ilişkileri olan Trump ile Musk'ın arası son zamanlarda bariz soğumuştu. Öte yandan, Musk'ın elektrikli otomobil şirketi Tesla da satışlardaki düşüş nedeniyle zor günler geçiriyor.
İsviçre’nin Valais kantonunda bulunan Birch buzulunun büyük bir bölümü çöktü. Kleines Nesthorn Dağı’ndaki dengesiz bir kayalıktan kopan milyonlarca ton ağırlığındaki kaya ve toprak parçaları buzulun üzerine düştü. Ardından buzul çatlayarak kaya yığınıyla vadinin derinliklerine doğru kaydı. Olayda Blatten köyü neredeyse tamamen yok olurken, erken uyarı sistemi sayesinde köydeki 300 sakin zamanında tahliye edilerek muhtemel bir felaket önlendi.
Pazartesi günü İstanbul’da ateşkes müzakerelerine yeniden başlanması teklifinde bulunan Rus yönetimi, kendi şartlarını bir ultimatomla netleştirmeyi planlıyor. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, çarşamba günü Berlin’de Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’den beş milyar avro tutarında yeni bir askeri yardım sözü aldı.
ABD Başkanı Donald Trump, göreve geldiğinden beri hemen her gün siyaset ve ekonomi alanında ilan ettiği radikal önlemlerle gündemi sarsıyor. Ancak pek çok plan -özellikle gümrük vergileri konusunda- birkaç gün sonra geri çekildi veya ertelendi. Diğer uygulamalar -örneğin toplu işten çıkarmalar ya da sınır dışı etmeler- ise mahkemeler tarafından engellendi. Avrupa basını, bu siyaset tarzını tutarsız ve kararsız buluyor.
Romanya’nın yeni cumhurbaşkanı Nicușor Dan, parlamentoda temsil edilen partilerle ilk istişarelerini gerçekleştirdi. Görüşmelerin odak konusu ise ülkedeki yüksek bütçe açığı oldu. Yeni hükümetin kurulması meselesi de gündemdeydi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda kendi koalisyonunun adayı Crin Antonescu üçüncü sırada kalınca, Sosyal Demokrat Başbakan Marcel Ciolacu istifa etmişti.
Fransa Ulusal Meclisi’nde çoğunluk, düşük emisyon bölgelerinin kaldırılmasından yana oy kullandı. Fransa genelinde yaklaşık 40 şehirde hava kalitesini artırma amaçlı uygulamaya konulan bölgelere yüksek emisyonlu araçların girişine izin verilmiyordu. Ancak yoksul kesimlerin düşük emisyonlu araçlara erişememesi dolayısıyla milletvekillerince uygulamaya ‘sosyal açıdan adaletsiz’ eleştirisi getiriliyordu. Ülke basınından eleştiri var.