Perşembe günü, Portekiz’deki Salazar diktatörlüğünün alaşağı edilişinin 50. yıldönümü. Karanfil Devrimi olarak adlandırılan hareket, Portekiz için demokrasiye, Avrupa’yla bütünleşmeye ve sömürgelerinden feragat etmeye giden yolu simgeliyor. Basın bu vesileyle, ideolojik bakımdan Salazar rejimine yakınlığıyla bilinen Chega partisinin en büyük üçüncü parti olarak tamamladığı son genel seçimlerin de arka planında ülkedeki vaziyete ışık tutuyor.
Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Erdoğan'ın yerel seçimlerdeki hezimetinden sonra Türkiye'yi ziyaret eden ilk üst düzey Alman temsilci oldu. Ziyaret, Türkiye Cumhuriyeti ile Berlin arasındaki diplomatik ilişkilerin 100. yıldönümü vesilesiyle gerçekleştirildi. Yorumcular, Steinmeier'in Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüşmeden önce muhalefetin liderliğindeki İstanbul'a gitmesinin nedenlerini irdeliyor.
9 Haziran'daki Avrupa Parlamentosu seçimlerine yedi haftadan az bir süre kalmışken, anketler ID (Kimlik ve Demokrasi) grubuna bağlı sağ popülist ve aşırı sağcı partilerin oylarında önemli bir artış görülebileceğine işaret ediyor: Fratelli d'Italia'nın da dahil olduğu ECR (Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular) grubu ile birlikte sandalyelerin beşte birinden fazlasına sahip olabilirler. Yorumcular olası sonuçları irdeliyor.
ABD Temsilciler Meclisi, aylar süren sürüncemenin ardından Ukrayna'ya 61 milyar dolar tutarında yardım içeren bir yasa paketini kabul etti. Çok sayıda Cumhuriyetçi de lehte oy kullandı. Yardımların yaklaşık dokuz milyarının kredi olarak verilmesi, 23 milyarın ise ABD'nin askeri stoklarını artırmak için kullanılması öngörülüyor. Yasa paketinin bu salı Senato'da görüşülmesi bekleniyor. Avrupa basını kararın sonuçlarını irdeliyor.
Ülkede gerçekleşen bir dizi şiddet eyleminin ardından gençlerin işlediği suçlara karşı yeni bir eylem planı açıklayan Fransa Başbakanı Gabriel Attal, “otoriteyi yeniden tesis etme” çağrısında bulundu. Cezaların katılaştırılması ve yargı süreçlerinin hızlandırılmasının yanı sıra daha fazla önleyici tedbir geliştirilmesi ve çocuk yetiştirme desteği sunulması planlanıyor. Bu kapsamda, örneğin çocuklarını “ihmal eden” ebeveynlere yaptırım uygulanmak isteniyor. Peki bu mantıklı mı yoksa işe yaramayacak bir yaklaşım mı?
Avrupa Parlamentosu’nun yeni üyelerinin belirleneceği haziran ayındaki seçimin akabinde, Avrupa Komisyonu Başkanı’nın kim olacağına da karar verilecek. Bunun için devlet ve hükümet başkanlarının uzlaşması, Parlamento’nun da onay vermesi gerekecek. Avrupa basınına göre, Avrupa Halk Partisi Parlamento’daki en güçlü grup olmaya sürdürse dahi Ursula von der Leyen’in görevi yeniden üstlenmesine kesin gözüyle bakmak zor.
İran'ın İsrail'e yönelik insansız hava aracı ve füze saldırısının ardından Ortadoğu'da gerginlik sürüyor. ABD Başkanı Biden, İsrail'i saldırıya karşılık vermemeye çağırmıştı. Cuma günü İran'ın İsfahan bölgesindeki bir hava üssünde patlamalar meydana geldi. İsrail, bunun bir saldırı olduğu yönündeki spekülasyonlarla ilgili yorum yapmadı. Avrupa basını mevcut durumu irdeliyor.
Moldova’ya bağlı yarı özerk Gagavuzya bölgesi, Rusya’yla yakınlaşma yolunda ilerliyor. Rus yanlısı ŞOR Partisi’nden Gagavuzya Başkanı Evghenia Guţul, Rus ödeme sistemi Mir’e dahil olunacağını, ayrıca Moskova’nın Gagavuzya’dan tarım ürünü ihracatına onay verdiğini ve ucuz doğalgaz vaadinde bulunduğunu duyurdu. Yorumcular, Moldova’nın Transdinyester’le birlikte ikinci bir bölgenin de kontrolünü yitirme riskiyle karşı karşıya olup olmadığını tartışıyor.
Avrupa Konseyi, AB'nin rekabet gücünü arttıracak yenilikleri açıkladı. Eski İtalya Başbakanı Enrico Letta'nın hazırladığı ve tartışmalara neden olan rapor, diğer hususların yanı sıra ortak pazarın enerji, telekomünikasyon ve finans sektörlerini de kapsayacak şekilde genişletilmesini ve Brüksel'e şirketlere doğrudan sübvansiyon verme yetkisi tanınmasını öngörüyor. Somut tedbirlerinse Avrupa Parlamentosu seçimlerinden sonra kararlaştırılması planlanıyor. Avrupa basını bunun kolay bir iş olmadığı kanaatinde.
Eurobarometer anketine göre, yurttaşların yüzde 81’i mevcut jeopolitik koşullar karşısında sandığa gitmenin daha fazla önem kazandığına inanıyor. Katılımcıların yüzde 60’ı, yaklaşan Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy vermeyi düşünüyor. Bu oran, Mayıs 2019’daki son seçimin arifesine kıyasla yüzde 11 daha yüksek. Avrupa basını, seçimlere yönelik ilgideki artışı yorumluyor.
İsveç, çarşamba günü yurttaşların cinsel kimliklerini kendilerinin belirlemesine izin veren özgürlükçü bir yasayı kabul etti. Trans bireyler, kimliklerindeki cinsiyet bilgisini değiştirmek için artık zorlu bir psikolojik teşhis sürecine değil, yalnızca sağlık raporuna ihtiyaç duyacak. Ayrıca, 16 yaş ve üzerindeki gençler de -ebeveynlerinin izniyle- cinsiyetlerini değiştirebilecek. Yetişkinlerin ise cinsiyet değiştirme ameliyatları için sağlık dairesinden izin almasına gerek kalmayacak.