İspanyol seçmen Avrupa'ya ne mesaj gönderdi?
İspanya, seçimlerin ardından bir çıkmaza doğru ilerliyor. En çok oyu alan muhafazakâr PP, sağ popülist Vox'un oylarıyla dahi parlamentoda çoğunluğu elde edemedi. Sosyalist Başbakan Sánchez, solcu Sumar partisinin yanı sıra kısmen ayrılıkçı bölgesel partilerin oylarına da ihtiyaç duyuyor. Büyük bir koalisyon ihtimali düşük görülüyor.
Puigdemont tayin edici rolünde
Sürecin nasıl ilerleyeceğine kimin karar vereceğini France Inter şöyle açıklıyor:
“Sorun artık şu ki, İspanya Başbakanı ancak bağımsızlık yanlısı partilerle anlaşmaya varması halinde iktidarda kalabilir. ... Sánchez, çoğunluğu sağlamak için Katalan milliyetçilerinin en uzlaşmazıyla müzakere etmek zorunda: Carles Puigdemont. Tutuklanıp hapse girmekten kaçmak için 2018 yılında Brüksel’e sürgüne giden Puigdemont, Madrid’e yedi milletvekili gönderiyor. Anahtarlar onun elinde: Çekimser kalır ya da lehte oy verirse Sánchez yeniden başbakan olacak; aksi takdirde seçimler yenilenecek.”
Ulusal birlik tehlikede
La Razon, İspanya’nın kimliğini yitirmesinden endişeleniyor:
“Seçim sonuçları, İspanya’da hükümetin kurulmasının, [Anayasa’da yazılı] ‘İspanyol ulusunun parçalanmaz birliğini, tüm İspanyolların ortak ve bölünmez anavatanını’ yok etmeyi amaçlayan partilerin elinde olması gibi küçük düşürücü bir hale soktu bizi. ...İspanya, AB’deki 26 ortağımız karşısında ve altı aylık dönem başkanlığımızın tam ortasında utanç verici bir görüntü sergiliyor: Müstakbel hükümetin kurulması, bir adalet kaçağına bağlı. ... İspanya, ulusal ve tarihsel kimliğini yitirme tehlikesiyle karşı karşıya.”
Sağa kayma durdu
La Tribune de Genève, seçmenin sağ radikallere ceza kestiğini vurguluyor:
“İşin sonunda, Vox kendi seçmeninin bir bölümünü ürkütüp kaçırdı. Geleneksel sağ (PP) saflara geri dönmelerini sağladı. Alberto Núñez Feijóo’nun partisi en büyük güç oldu ve aşırı sağın yükselişini frenlemeyi başardı. Ancak, yanına nahoş müttefiklerini alsın ya da almasın, hükümet kuracak bir çoğunluğa ulaşamadı. İspanyollar, Avrupalılara güçlü bir mesaj gönderiyorlar. ... Pedro Sánchez’e hükümeti kurması için yeterli oyu vererek, Avrupa’da sayıları iyice azalmış solcu iktidar sahiplerinden birine rahat nefes aldırıyorlar. Vox’u cezalandırarak, Avrupa’yı sarsan milliyetçi ve yabancı düşmanı dalgayı durduruyorlar.”
Zamanlama kötü
The Objective çıkmaza girileceğini öngörüyor:
“Seçim bundan kötü sonuçlanamazdı ve ekonomik açıdan hayli uygunsuz bir zamana denk geldi. Erken seçim, İspanya'nın Avrupa Birliği dönem başkanlığını sekteye uğrattı ve ne hasret olunan siyasi istikrarı sağladı ne de 'blok siyasetinin' sonunu getirdi. ... Çıkmaza girilmesi ve seçimlerin tekrarlanması ihtimali karşısında, Avrupa Komisyonu'na vaat edilen reformların hayata geçirilmesi için zaman daralıyor. 2024 yılında İstikrar ve Büyüme Paktı yeniden yürürlüğe girecekken ve Avrupa Parlamentosu seçimlerine bir yıldan az bir süre kalmışken, bu durum daha da önem kazanıyor. ... İyimser olmak için hiçbir neden yok.”
Merkez partiler için ders niteliğinde
La Libre Belgique Genel Yayın Yönetmeni Dorian de Meeûs, Avrupa'daki ılımlılar İspanya'daki seçim sonuçlarından ders çıkarmalı, diyor:
“Tüm olup bitenden çıkarılması gereken derslerden biri, ister liberal ister muhafazakâr olsun, geleneksel sağın aşırı sağla yakınlaşarak hiçbir fayda sağlayamayacağıdır. Aşırılık yanlısı ve popülist bir hareketle flört halinde itibar kaybetmek yerine, sosyoekonomik öncelikler savunulmalı. Bu ders, diğer siyasi kamplar için de geçerli. Bir sol veya merkez sol parti varlığını sürdürmek istiyorsa, aşırılık yanlısı veya radikal solun işgal ettiği alanlara girmemeli. Fransız Sosyalist Partisi'nin neredeyse yok olduğu süreçte bunu gördük.”
Siyasi bir çıkmaz
İspanya’daki siyasi iklimin sertleşmesi Keskisuomalainen’i kaygılandırıyor:
“İspanya, geçtiğimiz yüzyıldan miras kalan uzun ve karanlık bir sağ diktatörlük geçmişine sahip; özellikle de aşırı sağ, geleneksel sağ-sol ayrımının ötesine geçen programlarıyla günümüz siyasetinde ihtilaflar doğuruyor. Küçük partilerin sergilediği kötü performans İspanya’yı yeniden eski iki partili sisteme döndürdüğünden, siyasi iklimin sertleşmesi pek çoklarında seçim yorgunluğunu ve siyasete yönelik hayal kırıklığını artırabilir. Seçimin sonuçları İspanya’yı siyasi bir çıkmaza sürüklemiş durumda.”
Avrupa artık gerçekten var
Sağa kayış gerçekleşmedi, diyor Corriere della Sera sevinçle:
“En azından İspanya’da olmadı. Ama muhtemelen Avrupa’da da olmayacak. Büyük Avrupa ülkelerinin halkları, egemenlikçiler ve bu yeni, muhafazakâr ve biraz da vahşi popülizmin mengenesine sıkışmaya pek hevesli değiller. Çünkü haklarına ve özgürlüklerine bağlılar. Ve egemenlikçiliğin Avrupa’nın sonu anlamına geldiğini ve İspanya, Fransa ve Almanya’nın bir başlarına küresel dünyada hiçbir anlam ifade etmediğini biliyor ya da en azından bunu hissediyorlar. Ayrıca, Avrupa artık gerçekten var. Bu süreç tersine çevrilemez.”