AB Polonya'nın fonlarını serbest bıraktı: Erken verilmiş bir karar mı?
Avrupa Komisyonu, Varşova hükümetinin gereken reformları gerçekleştirdiğine ve yargının bağımsızlığına yönelik tatmin edici tedbirler aldığına kanaat getirerek, dondurulan 137 milyar avro tutarındaki fonu resmen serbest bırakmaya karar verdi - ancak hâlâ üye devletlerin onayına ihtiyaç var. Yorumcular karara ihtiyatla yaklaşıyor.
Siyasi bir karar
Rezczpospolita, ortada fonların serbest bırakılmasına ilişkin formel bir gerekçe göremiyor:
“Böylesi bir kararın arkasında her şeyden önce siyasi bir mantık yatıyor: popülistlerin yönettiği (İtalya) ya da yönetebileceği (Fransa) diğer ülkelere, hukukun üstünlüğüne saygı göstermelerine değeceğini gösterme gayesi. Öte yandan, bunun kişisel bir açıklaması da var. Ursula von der Leyen, ikinci kez Avrupa Komisyonu Başkanı olabilmek için Donald Tusk’un desteğine ihtiyaç duyuyor.”
Çifte standart
Frankfurter Allgemeine Zeitung, Komisyon'un güven konusunda fazlasıyla cömert davrandığı kanaatinde:
“Şu ana kadar talep edilen reformların yerine getirilmesinde yalnızca siyasi taahhütlerle sınırlı kalınmış olsa da hukukun üstünlüğü tartışmasında dondurulan 137 milyar avroyu serbest bırakıyor. Varşova'daki yeni başlangıcın yakın zamanda hukuka, bilhassa da yargıya yansıması pek mümkün görünmüyor. ... AB içinde yıllarca hukukun üstünlüğü ihlallerine yönelik yargılamaların AB bütçesini objektif bir şekilde korumak üzere tasarlandığı ve parti politikalarından tümüyle azade olduğu savunulmuştu. Ancak Polonya'daki AB dostu hükümete, 'Brüksel' ile savaşan seleflerinden farklı muamele edilince tam tersi bir izlenim oluşuyor.”
Popülizm son bulmadı
Siyaset bilimci Jan Zielonka, Diário de Notícias’ta hükümetin değişmesine rağmen Polonya’nın bir türlü özgürlükçü bir devlet olamadığını yazıyor:
“Almanya ve Fransa hükümetleri, eski AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’un yeniden Polonya Başbakanı olmasından memnuniyet duysalar da ülke içinde karşı karşıya olduğu popülist tehditlerden endişeliler. [Buna karşın] Roma, Bratislava ve Budapeşte gibi başkentlerde, popülizmin Polonya’da gerileyişi kaygıyla izleniyor. ... Polonya belki beş ay öncesine göre daha iyi bir yerde, ancak özgürlükçülerin yeniden iktidar olması, özgürlük karşıtı politikaların kendiliğinden son bulacağı anlamına gelmiyor.”
Şantaja dahi gerek kalmadı
Népszava, Macaristan’ın geleceğinden endişe duyuyor:
“Özellikle de Avrupa Komisyonu’nun geçtiğimiz hafta Polonya’ya yönelik AB fonlarının serbest bırakılacağını duyurmasının ardından, Varşova’nın [Budapeşte karşısındaki] ekonomik sıçrayışı hız kazanıyor. ... Üstelik Tusk hükümetinin bunun için Brüksel’e şantaj yapmasına dahi gerek kalmadı. Tezat bundan büyük olamazdı, çünkü Komisyon’un Macaristan’ın bloke edilen 20 milyar avrosunu serbest bırakacağından hiç emin değiliz. Beklentiler de pek cesaret verici değil. ... Polonya Macaristan’dan giderek uzaklaşıyor. Avrupa’daki diğer ülkeler ise ne zamandır gözden kaybolmuş durumda.”