Çekya: Eski Başbakan Babiš seçimi kazandı
Çekya'daki parlamento seçimini yüzde 34,5 oy oranıyla Andrej Babiš'in ANO partisi kazandı. Böylece, dört yıl muhalefette kalan eski Başbakan geri dönüşünü gerçekleştirmiş oldu. Milyarder siyasetçinin başarısının kaynağını analiz eden yorumcular, Çekya'nın bugüne kadar izlenen Avrupa ve Ukrayna yanlısı politikasından vazgeçip vazgeçmeyeceğini sorguluyor.
Bir popülist mesih daha
Český rozhlas, pek çok Çek yurttaşın Babiš'i kurtarıcı olarak gördüğünü belirtiyor:
“Belirsizliğin, savaşın yıkıcılığının ve öngörülemezliğin hâkim olduğu bir dünyada, seçmenlerin üçte birinden fazlası sorunlarımıza gerçekçi ve akılcı çözümler üretmeyi reddetti ve geleceklerini, inandırıcılığına ya da uygulanabilirliğine bakmadan peşi sıra sözler veren birine emanet etmeye karar verdi. ... Babiš’in açık farkla kazandığı zafer, Donald Trump, Viktor Orbán ya da Robert Fico gibi diğer popülist liderlerin seçim galibiyetlerini andırıyor. İnsanların kendilerini kurtaracağına inandıkları bir 'mesih'in zaferi bu.”
Yaşam standardı sorunu belirleyiciydi
Hospodářské noviny seçim sonucunu şöyle yorumluyor:
“Bu seçimlerde mevzubahis, hangi anlatının öne çıkacağıydı: Saldırgan Rusya’ya karşı medeniyetin savunulması gerektiğini vurgulayan hükümetin söylemi mi, yoksa enerji fiyatları, konut inşası ve reel gelir gibi iç politika konularını merkeze alan muhalefetin söylemi mi? Çek seçmenlerin çoğu, 'her şeyden önce kişisel çıkar gelir' diyerek kararını verdi. Yaşam standardı meselesi her açıdan kazanan taraf oldu. ... Yalnızca küçük bir kesim, Rus füzesiyle vurulduktan sonra ucuz konutun ne anlamı kalacağını sorguladı.”
Kiev'e mühimmat sevkıyatı riske girdi
LB.ua endişeli:
“Babiš defaatle, seçimleri kazanırsa Ukrayna’ya mühimmat gönderilmesine yönelik girişimi durduracağını açıklamıştı. ANO lideri ve bazı partili siyasetçiler, bu program uğruna vergilerden çok fazla pay harcandığını iddia ediyor - ancak bu doğru değil, çünkü bütün masraflar diğer AB ülkelerince karşılanıyor. Çekya Cumhurbaşkanı ise Babiš’i ‘Çek Girişimi’ni sonlandırmaması için ikna etmeye çalışıyor. … Babiš, seçim vaatlerini yerine getireceğim diye Ukrayna’ya top mermisi tedarikine ilişkin girişimin formatını değiştirebilir. Muhtemel seçeneklerden biri ise programı NATO çatısı altına almak olabilir.”
AB için işler karmaşıklaşıyor
NRC, Babiš’in seçim zaferinin AB’ye sorun çıkaracağını düşünüyor:
“Seçilmesi, Orta ve Doğu Avrupa’da AB’yi kaygılandıran eğilimin yeni halkası. … Avrupa’nın birliği süreci bu yüzden sorunsuz ilerleyemiyor. Son yıllarda AB’den büyük ekonomik faydalar sağlayan ülkeler, bunun karşılığında talep edilen dayanışma ve sorunları birlikte çözme iradesinden artık o kadar da heyecan duymuyor. Önümüzdeki yıllarda Avrupa’yı zor bir görev bekleyecek: Çekya’yı ve doğudaki diğer ülkeleri AB’ye daha güçlü şekilde entegre etmeye çalışırken, ideallerinden ve ilkelerinden ödün vermemek.”
Endişelenmeye gerek yok
Rzeczpospolita, Çekya'nın Petr Fiala liderliğindeki liberal muhafazakâr hükümetin izlediği rotadan tamamen sapacağına inanmıyor:
“Hükümet koalisyonu ve müttefikleri, bu seçimleri temsilcisi olduklarını iddia ettikleri Avrupa ve Batı ile Rusya işbirlikçisi popülistler ve aşırılık yanlıları arasındaki bir kavga olarak sundular. Seçim kampanyası sürerken kulağa hoş geliyor belki bu, ama Çek toplumundaki gerçek ayrımı yansıtmıyor. ... Cumhurbaşkanı Petr Pavel, dış politika ve güvenlik politikasında önemli pozisyonların aşırılık yanlıları tarafından doldurulmasına kesinlikle izin vermeyecektir. Babiš de bunu anlamış görünüyor. Cumhurbaşkanı, cumartesi akşamı büyük bir iyimserlikle sonuçların ‘ülkemizin Batı yanlısı yönelimini’ açıkça teyit ettiğini söyledi.”