Gazze: Rehineler serbest bırakıldıktan sonra ne olacak?
Pazartesi öğleden sonra, ABD Başkanı Donald Trump’ın katılımıyla Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde Gazze Anlaşması imzalanacak. 7 Ekim 2023’teki katliamın ardından Hamas tarafından Gazze Şeridi’nde alıkonulan son İsrailli rehineler sabah saatlerinde serbest bırakıldı. Yorumcular, gerçek bir barış ihtimalini irdeliyor.
Serbest bırakılmaları yalnızca ilk adım
Financial Times, Trump'ın planın tam olarak uygulanmasını sağlaması hayli önemli, diye yazıyor:
“Bu plan, İsrail’in kademeli şekilde geri çekilmesini ve Gazze Şeridi için Filistinlilerin de dahil olacağı güvenilir bir yönetim yapısının oluşturulmasını öngörüyor. ... Bu da İsrailliler ve Filistinlilerin, tek gerçek çözüm olan iki devletli bir yapıya doğru ilerlemesi gerektiği anlamına geliyor. ... Trump artık etkisini sorumlu biçimde kullanmalı, verdiği sözleri yerine getirmeli ve Ortadoğu’yu uzun süredir esir alan sonu gelmez şiddet döngüsüne son vermeli. Rehinelerin serbest bırakılması önemli bir dönüm noktası. Ancak bu, barışa giden yolda yalnızca ilk adım.”
Bu savaş ateşkesle bitmez
La Stampa’ya göre Hamas büyük bir belirsizlik unsuru:
“Bugün dünya Gazze’deki ateşkesi ve rehinelerin serbest bırakılmasını kutluyor. Ama zorluklar yarın hissedilmeye başlayacak. Trump’ın Şarm El-Şeyh’te imzalayacağı anlaşma savaşı bitirmiyor, aksine daha büyük bir belirsizlik döneminin başladığını işaret ediyor. Diplomatik gülümsemelerin ardında şu soru gizli: Ertesi gün Gazze’yi kim kontrol edecek? Yakın tehlike ateşkesin ilk saatlerinde dahi görülüyor. Zayıflamış olsa da Hamas ısrarla karşılık vermeyi sürdürüyor: Yalnızca birkaç saat içinde kontrol noktaları kurdu, rakip grupları silahsızlandırdı ve İsrail’in geride bıraktığı boşluğu doldurdu. Bu bir güç gösterisi: Hareket, Gazze Şeridi’nde kilit rol oynamayı sürdürmek istiyor.”
Yeni bir başlangıç mümkün
Profil, iki yakada beliren coşkuya değiniyor:
“Rahatlama, sevinç, minnettarlık. Bu yalnızca anlaşılır değil, aynı zamanda önemli de bir coşku. İki halkın zihninde, Filistinli Hamas’ın yok etme ve İsrailli aşırı sağcıların da sürgün etme ideolojisinin insanları uçuruma sürükediği inancını yerleştirebilecek yeni bir atmosfer yaratabilir. Tarih geri alınamaz, ama yeni başlangıçlar her zaman mümkündür. … Filistin ve İsrail bayrakları artık husumetlerin hedefi olmamalı. Kim barış istiyorsa, iki bayrağı da birlikte sallamalı.”
Sahnelenmiş bir barış
La Vanguardia, çatışmanın nedenleri ortadan kaldırılmadığı için şüpheci tutumunu sürdürüyor:
“Trump 'kullan at' barış konseptini keşfetti - bu da şimdilik işe yarıyor gibi görünüyor. Onun dünyasında en değerli olan, sahneye konandır; yani görülüp hissedilebilen, gerçekte kısa ömürlü olsa da sonsuzmuş gibi pazarlanandır. Trump, sahnelenmiş bir barışın gerçek barıştan daha etkili olabileceğini kanıtladı, zira çatışmanın nedenlerini çözmesi gerekmiyor. Yeter ki şiddetin yol açtığı acıyı bir nebze hafifletsin, yeter ki gerçeği gizleyebilsin. Böylece bizler de Gazze’deki kâbusun geçtiğine inanarak gündelik yaşamlarımıza dönebilelim.”