Ukrayna'da seçim gerçekçi bir seçenek mi?
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna’da seçim vaktinin geldiğini söyleyen ABD Başkanı Donald Trump’a yanıt olarak seçimlere hazır olduğunu açıkladı. Ancak Zelenskiy, bunun için ABD ve Avrupalıların gerekli güvenliği sağlamasını şart koştu. Adil bir seçim ihtimalini değerlendiren yorumcular, söz sırasının artık Trump’ta olduğu görüşünde.
ABD'li siyasetçiler savaş bölgesine gitsinler
Siyaset bilimci Volodimir Fesenko, Facebook’ta mevcut koşullarda düzenlenecek bir seçimi külliyen gerçek dışı buluyor:
“Trump yönetimi temsilcilerinin, savaş sürerken Ukrayna’da seçim yapılabilme ihtimalini değerlendirmeleri ve bu seçimlerin pratikteki hazırlıklarına destek olmaları amacıyla Ukrayna Merkez Seçim Komisyonu’na resmi danışman olarak davet edilmelerini şiddetle öneririm. Rus İHA’larının sivilleri avladığı Herson’a (öyle iki üç saatliğine de değil, en azından birkaç günlüğüne), ayrıca Harkov, Sumi, Nikopol, Dnipro, Zaporijya ve Odessa’ya -ve her şeyden önemlisi cephe hattına (örneğin Pokrovsk, Kupiansk veya Huliaipole civarına)- gitsinler de görelim.”
İç işlerine kaba müdahale
Siyaset bilimci Mykhailo Basarab, Espreso tarafından alıntılanan bir Facebook paylaşımında seçimlere karşı bazı argümanlar sıralıyor:
“Birincisi: Seçim meselesi, en başından beri dışarıdan yöneltilmiş bir talep ve Ukrayna’nın iç işlerine kaba bir müdahaledir. Seçimlerin bir koşul olarak tartışılmasını Rusya başlattı. Düşmanın ihtiyacı olan seçim sonucundan ziyade, sabotajlar için geniş bir alan sağlayacak sürecin kendisidir. ... İkincisi: Devlet seçim kampanyasına girebilir ancak muhtemelen bunun içinden çıkamaz. Hem iç faktörler hem de düşman müdahalesi, savaşla zayıflamış ülkeyi seçim kampanyası sırasında ‘parçalayacaktır’.”
Bodrumlarda ve harabelerde seçim yapılamaz
Polityka da bilgiye eşit erişim ve dolayısıyla adil bir seçim kampanyası için gereken koşulların mevcut olmadığı görüşünde:
“Şehirlerde bu kısmen mümkün olabilir. Ancak savaş yüzünden dünyadan kopmuş, elektriksiz ve susuz kalmış köyler var; bodrumlarda ve harabelerde yaşayan, sadece ertesi güne nasıl sağ çıkacaklarını düşünen insanlar var. Her gözlemci, böyle bir seçimi haklı olarak sorgulayacaktır. Savaşın ilk gününden bu yana medyaya erişim yetkililerce kısıtlanıyor. Bütün bunlar bilgi ya da daha doğrusu Kremlin’in bilhassa ilgilendiği dezenformasyon üzerinde mümkün olan en büyük kontrolü sağlamak amacıyla yapılıyor. Sadece bu bile seçimleri komediye çeviriyor.”
Trump ateşkes için bastırmalı
ARD muhabiri Florian Kellermann, tagesschau.de’de Ukrayna’da özgür seçimlerin düzenlenmesi talebiyle ABD Başkanı’nın sorumluluğu üstlenmiş olduğu yorumunu yapıyor
“Şimdi Zelenskiy şöyle diyor: Seçim mi? Benim için sorun yok; elbette sizler, sevgili Amerikalılar, sevgili Avrupalılar, güvenliği sağlarsanız. Seçimler ancak ateşkese varılırsa mümkün olur. Mantıklı olan da budur. Adaylar tehlikesiz bir şekilde halkın karşısına çıkamazsa, seçim merkezleri hava saldırısı alarmları yüzünden kapalı kalırsa, seçimler demokratik ve adil olmaz. Siperlerdeki yüz binlerce insan seçime katılamazsa olmaz. Ateşkes - bu tam da ABD Başkanı Trump’ın uzun süredir istediği şey. Ukrayna da bir o kadar süredir buna hazır, ancak Rusya değil. Kremlin’i ikna etme yükümlülüğü artık Trump’ta.”
Bu hesap tutmuyor
Siyaset bilimci Vladimir Pastuhov, Echo tarafından aktarılan bir Telegram gönderisinde iki devlet başkanının tutumları arasındaki temel farklılıklara değiniyor:
“Trump ve Zelenskiy arasında seçim konusunda bilişsel bir çelişki var. Trump seçimden bahsettiğinde, aklında Zelenskiy’e bir halef seçilmesi var; Zelenskiy ise bundan söz ettiğinde her şeyden önce yeniden seçilip meşruiyetinin uzatılmasını kastediyor. ... Bunun mantıksal devamı niteliğindeki bir sonraki adım, Trump’ın sadece yalnızca bir seçim değil, bilakis Zelenskiy’nin katılmadığı bir seçim yapılması yönündeki doğrudan talebi olacaktır. Aksi takdirde, Trump’ın yapbozundaki parçalar yerine oturmaz.”