Alman mahkemesinde Suriye'de işkence davası
Bugün Almanya'nın Koblenz kentinde Suriye istihbarat servisinin iki eski çalışanına açılan dava görülmeye başlanacak. Böylece ilk kez Esad rejimi temsilcileri işkence nedeniyle mahkeme önüne çıkarılmış olacak. Davalı Enver R. ayrıca en az 58 kişinin katlinden sorumlu tutuluyor. Davanın kapsamı çok geniş olmasa da Almanca basın bunu önemli bir işaret olarak değerlendiriyor.
İyi ki Evrensel Yargılama Yetkisi var
Deutschlandfunk, davanın nasıl olup da Koblenz'de görülmeye başlandığını açıklıyor:
“Koblenz şu sıralar davanın hukuki olarak açıklığa kavuşturulabileceği az sayıda yerden birisi. Öyle ya, Suriye'de hükümet adına işkence yapmış kişilerin ceza davasını yine Suriye'de mi göreceksiniz? Pek olası gözükmüyor. Peki ya Lahey'deki Uluslararası Ceza Mahkemesi mi? Suriye UCM'ye taraf olmadığı için o yol da tıkalı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu'nun görevlendirmesiyle yapılacak soruşturmalar? Bunu da Rusya engelliyor. Geriye sadece, aralarında Almanya'nın da bulunduğu bazı ülkelerin ulusal ceza hukuklarına dahil ettiği Evrensel Yargılama Yetkisi kalıyor. Bu yetkiye göre başka bir ülkede işlenen suçlar, diğer bir ülkeyle -örneğin Almanya ile- hiçbir bağı olmasa da, bu ülkede kovuşturulabiliyor. Almanya, bu ilkeyi 2002'de yürürlüğe koydu. İyi ki de öyle yapmış.”
Hiç olmazsa biraz adalet
Bu suçların azmettiricilerine bir şey olmayacak ama görülmeye başlanan dava yine de önemli bir ilk adım, diyor Neue Zürcher Zeitung:
“Esad ya da diğer sorumluların ... yakın zamanda mahkeme karşısına çıkarılması ihtimal dahilinde gözükmüyor. Ceza mahkemesine çıkarılmaları ihtimali de başka suçlar işlemelerini engelleyecek değil. ... Buna rağmen Koblenz'deki dava, Suriye'deki işkence sistemiyle nihayet yüzleşmek açısından büyük öneme sahip ve mağdurların adalete kavuşmasını sağlamak yolundaki ilk adım. Esad iktidarda kalacak olsa dahi, sorumluların adının açıkça telaffuz edilmesi etkili bir hamle: Suriye'de en çok kanı dökenler cihatçılar, Türkler ya da Ruslar değil. Ülkesinde ölenlerin dörtte üçünden fazlasının suçlusu Esad'dır.”