  Avrupa savunma politikası

Finlandiya ve İsveç, mayıs ayında NATO'ya katılım başvurusunda bulunmuştu. Bu süreçte, NATO üyesi 30 devletten 28'i başvuruları onayladı. Terör örgütlerine destek olduğu gerekçesiyle, özellikle İsveç'le ilgili endişelerini dile getiren Türkiye başvuruları bekletiyor. Ayrıca Macaristan'dan da henüz bir evet gelmiş değil. Peki bundan sonra neler olacak?

Cenevre’deki ABD-Rusya buluşmasından kısa bir süre sonra, üst düzey Rusya ve NATO temsilcileri iki yıllık aranın ardından çarşamba günü ilk kez bir araya geldi. Ancak Ukrayna ve NATO’nun doğuya genişlemesi meselelerinde mesafe kat edildiğini söylemek zor: NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg “önemli fikir ayrılıkları” olduğuna değindi. Avrupa nasıl bir tutum alacak?

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, göreve seçildikten sonra AB'nin 'iktidarın dilini öğrenmek zorunda' olduğunu belirtmişti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bunun üzerine Stratejik Pusula'yı önerdi. AB Dışişleri Bakanları, Borrell'in güvenlik politikası doktrini taslağını önümüzdeki hafta görüşecek. Basın çatışma çıkabilecek alanları işaret ediyor.

Avustralya, planlanmış denizaltı satışını iki hafta önce iptal ettiğinde Paris'te yaşanan öfke büyük oldu. Şimdi Macron'un yüzü yeniden gülüyor. Yunanistan -yüksek kamu borçlanmasına rağmen- 'stratejik ortaklık' çerçevesinde Fransa'dan üç fırkateyn satın alıyor. Yunanistan basını anlaşma nedeniyle bölünmüş durumda.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ikinci kez yıllık "Birliğin Durumu" konuşmasını yaptı. Von der Leyen konuşmasında toplumu uluslararası rekabetin arttığı yeni çağa hazırladı ve Avrupa Savunma Birliği'ne destek aradı. Kimi gözlemciler konuşmanın yeni bir başlangıç fikriyle dolup taştığını söylerken, diğerleri Avrupa Komisyonu'nun nihayetinde hep elinin kolunun bağlı olmasından duydukları üzüntüyü dile getiriyor.

NATO'nun Afganistan misyonu tam 20 yıl sürdü. Günümüzde uzmanlar askeri destekle demokratik bir devlet kurma stratejisinin başarısız olduğunu söylüyor. NATO bünyesindeki 3 bin 500 kadın ve erkek asker Hindukuş'ta öldü. Kimi köşe yazarları bu fiyaskodan sadece ders çıkarmaya çalışırken, diğerleri özeleştirinin dozunun kaçtığını düşünüyor.

Büyük Britanya Brexit'in ardından dış ve savunma politikalarını yeniden düzenliyor. Başbakan Johnson, Küresel Britanya [Global Britain] adını taşıyan stratejiyi salı günü Avam Kamarası'na sundu. Stratejiye göre Birleşik Krallık yeni tehditler nedeniyle daha fazla nükleer silah edinmek ve dünyanın "jeopolitik ve ekonomik çekim merkezi" haline gelmiş Hint-Pasifik bölgesindeki nüfuzunu artırmak niyetinde.

Paris ve Berlin hükümetleri Avrupa'nın güvenlik politikalarının rotasını tartışıyor. İki ülke Joe Biden'lı bir ABD'nin de uluslararası arenada eskisinden daha az etkin olacağını düşünüyor. Ama Macron, NATO ve ABD olmadan da kendini savunabilen, egemen bir Avrupa'ya yatırım yapmak isterken, Almanya Savunma Bakanı Kramp-Karrenbauer Avrupa'nın bu konudaki bağımsızlığının hayal olduğunu düşünüyor.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, nükleer silah doktrini hakkında yaptığı ilkesel konuşmada, nükleer caydırıcılığın önemini vurguladı ve Avrupalı ortaklarını stratejik bir diyaloğa ve Fransa'nın askeri tatbikatlarına katılmaya çağırdı. Yorumcular Paris yönetiminin Avrupa güvenliğini ABD'den devralıp alamayacağı konusunda birbirinden farklı görüşlere sahip.

Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel Avrupa ordusu kurulması için çağrıda bulundu. Köşe yazarları, liderlerin bu konuya neden yakınlık duyduklarını tartışıyor ve yakında kararlılıkla planlarını hayata geçirmelerini umuyor.