Polonya hava sahasında İHA'lar: NATO ne tepki vermeli?

Onet, ABD Başkanı’nı baskı altında görüyor:

“Rusların İHA saldırısı emsal teşkil edecek bir olay ve NATO’nun buna mukabil emsal oluşturacak bir yanıt vermesini gerektiriyor. … Rusya’nın saldırısı salt Polonya’nın savunma kapasitesi ve Batı’nın birliği için değil, her şeyden önce de Donald Trump açısından bir test niteliğindeydi. Alaska’da Vladimir Putin’in önüne kırmızı halı serilmesinin ardından Ukrayna’ya yönelik saldırılar ve NATO’nun doğu kanadındaki provokasyonlar tırmanışa geçti. ABD Başkanı uygun bir yanıt veremezse, bu Trump ve ABD için apaçık ve inkâr edilemez bir aşağılanma olur.”

Dserkalo Tyschnja, Rusya'nın saldırısı Avrupa'nın Ukrayna ile dayanışmasını da hedef alıyor, diyor:

“Moskova’nın amacı, diğer Avrupa ülkelerine saldırarak onların savunmasızlığını ve çaresizliğini gözler önüne sermek ve bunun yanı sıra, Kiev’e hava savunma sistemleri sevkıyatını sekteye uğratacak bir zemin oluşturmak. Bu doğrultuda, Avrupa kamuoyunu etkilemek kritik önem taşıyor. Zira buralarda halklar Rusya’nın insansız hava araçlarını somut bir tehdit olarak algıladığında, hükümetlerinden öncelikle kendi hava sahalarını korumalarını talep edecek. Böylece Ukrayna’ya daha fazla Patriot ya da başka hava savunma sistemleri gönderilmesi fikrine kuşkuyla yaklaşmaları muhtemel olacak.”

Neatkarīgā’nın yorumu şöyle:

“Özellikle de bizde [Letonya’da] pek çokları daha sert adımlar atılmasını istiyor. Çünkü Putin bir tek kaba kuvvetten anlıyor. … Bunu anlaması kolay. Hiçbir sorumluluğu olmayan biri rahatlıkla Kremlin’in bombalanmasını ya da Rusya’yla tüm temasların kesilmesini savunabilir. … Ama milyonlarca insanın canından sorumluyken ne tepki vereceğiniz meselesi daha zor. Sanılmasın ki Berlin’de, Varşova’da, Paris’te ya da Londra’da kimseler bu durumu anlamıyor. Hepsi de Putin’in nasıl biri olduğunu gayet iyi biliyor. Ona ne yapmak gerektiği ise ayrı bir mevzu. Maalesef bu sorunun basit bir yanıtı yok. Hele ki Avrupa’nın savunulmasıyla ilgili son sözü söyleyenin nihayetinde ABD Başkanı Donald Trump olduğu hakikati ortadayken.”

Ewropeiska Prawda, Rusya'nın İHA saldırısı NATO savunmasının zayıf noktalarını gözler önüne serdi, diyor:

“Bu savunma operasyonunun sonuçları -üstelik Hollanda hava kuvvetlerinden bir grubun da dahil olmasıyla- gerçekten kabul edilemeyecek derecede kötü sonuçlar doğurdu. Gerekçe olarak insansız hava araçlarının daha sıkı korunabilecek stratejik hedefleri değil farklı noktaları seçmesi, Polonya ordusunun savaş deneyiminden yoksun bulunması, buna karşılık Rusların Ukrayna savaşı sayesinde bu deneyimi kazanmaları gösterilebilir. Ancak bunlar gerçek açıklamalardan ziyade 'mazeretler'. Bu durum, NATO’nun yetersiz savunmasına yönelik eleştirileri çürütmek yerine muhtemelen daha da güçlendiriyor.”

Süddeutsche Zeitung, NATO'nun bu tür bir savaşı yürütmeye hazırlıklı olmadığını söylüyor:

“Yoğun bir teknolojik çabayla, adeta serçelere top ateşi açar misali birkaç insansız hava aracını püskürtebilir. Peki ya bir günde 19 değil de 190 İHA saldırınca ya da bir haftada 1.900 İHA gelince de bu savunma sürdürülebilecek mi? Ukrayna şu anda tam da bu tabloyla karşı karşıya, fakat Rusya’nın hava saldırılarına karşı kendini çok daha etkin biçimde savunmayı başarıyor. Brüksel’de, İHA savunması açısından Ukrayna’nın NATO’ya katılmasındansa NATO’nun Ukrayna’ya katılmasının daha faydalı olabileceği yönünde ironik görüşler vardı. Çarşamba gecesi yaşananlar, bunun belki de sanıldığı kadar absürt bir fikir olmadığını ortaya koydu.”

Népszava'ya göre Macaristan Polonya'yla dayanışma göstermeli:

“Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, ağustos sonunda Macaristan’ın tarihin yanlış tarafında olduğunu söyleyen Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrij Sybiha’ya 'bu bizim savaşımız değil' yanıtını vermişti. Polonya’ya yapılan ağır İHA saldırısı ise Szijjártó’nun bu iddiasını kesin olarak çürüttü. Bunun nedeni yalnızca Polonya ve dolayısıyla NATO topraklarının hedef alınması değil, aynı zamanda Polonya ile Macaristan arasındaki uzun süreli dostluk. Saldırganın, Macaristan ile güçlü bağları olan bir ülkeyi tehdit etmesine seyirci kalamayız.”

Krytyka Polityczna, Rusya'nın ne kadar ileri gidebileceğini test ettiği uyarısında bulunuyor:

“Polonya hava sahasındaki ihlallerin tesadüften, plan dışı rota sapmalarından ya da teknik arızalardan kaynaklandığını ve kasıtlı bir provokasyon olmadığını (naifçe) varsaysak dahi, Rusya bunları aslında bizim tepki verme kararlılığımızı sınamak için yapıyor. Eğer bir karşılık gelmezse, Kremlin daha sert ve daha derin hamlelerle denemelerini sürdürecek ve beraberinde bilgi kaosu yayacak.”

Newsweek Polska, böyle bir durumda korkunun kötü bir rehber olduğunu düşünüyor:

“NATO’nun asıl Aşil topuğu Suwalki Koridoru [Belarus ile Rusya’nın Kaliningrad sınır bölgesi arasında, Litvanya ve Polonya sınırının geçtiği dar geçit] değil, Rusya’yı kışkırtma korkusu. Batılı politikacılar, Putin’in yalnızca güçten anladığını tekrar edip duruyor, fakat güç göstermeye cesaret edemiyorlar. ... Kırım’ın ilhakından bu yana, Rusya’nın er ya da geç NATO’nun karşılıklı güvenlik garantilerinin gerçek değerini sınamaya kalkışacağı belliydi. Gece yarısı düzenlenen İHA saldırısı da böyle bir sınamanın habercisi.”

Republica.ro, uygun bir yanıt verdiğini söylediği Polonya'yı övüyor:

“Rusya’nın göstermek istediği, NATO’nun 5. maddesinin pratikte işlemeyeceğidir. ... Moskova, bir NATO ülkesine saldırabileceğini ve çatışmanın tüm Avrupa’ya yayılacağı korkusuyla kimsenin harekete geçmeyeceğini tüm dünyaya kanıtlamak istiyor. Bu mantık, bir iki insansız hava aracı karşısında korkudan gözlerini kapatan Romanya gibi ülkelerde işe yarayabilir. ... Ancak aynısı, şimdiden önlemlerini alan ve Rusya ile olası bir çatışmaya hazırlanan Polonya için geçerli değil.”

Siyaset bilimci Abbas Galliamov, Echo’nun alıntıladığı bir Telegram gönderisinde insansız hava araçlarının nereden havalandığına değiniyor:

“Asıl mesele, bunların Rus topraklarından mı gönderildiği yoksa Rus ordusunun şu sıralar Belarus silahlı kuvvetleriyle ortak tatbikata hazırlandığı Belarus’tan mı kalktığı. Putin açısından bu yaşananların anlamı, Polonya’yı Belarus’a bir karşılık vermeye zorlamak ve bu yolla onu da çatışmanın içine çekmek.”

News.bg, Rusya’nın bu yaptığıyla tam olarak neyi test etmek istiyor olabileceği sorusuna yanıt arıyor:

“Rusların amacı, Polonya’nın hava savunmasının ve hava kuvvetlerinin işler vaziyette olup olmadığını öğrenmek değil. Asıl sınav şimdi başladı. Rus birimleri, sosyal medyayı izleyerek kamuoyunun tepkisini ölçüyor. Bütün Avrupalı devlet ve hükümet liderlerinin, savunma bakanlarının açıklamalarının yanı sıra Trump ve ABD’nin tepkileri de değerlendiriliyor. Avrupa hazırlıklı değil. Önümüzdeki yıllarda, bu tür provokasyonlar daha sık yaşanacaktır.”

Novinky.cz, Batı’nın korkakça tereddütlerinin bedelinin şimdi ödendiğini söylüyor:

“Ukrayna’da, en azından ülkenin batı kesimlerinin semalarında çoktan bir uçuşa yasak bölge ilan edilip, buralar ittifak güçlerince güvenceye alınmalıydı. Bu sadece Ukrayna’nın işini kolaylaştırmak için değil, kendi ülkelerimizin hava sahasını korumak ve Ukrayna’dan gelecek yeni sığınmacı dalgalarını önlemek için de şarttı. … Ayrıca, gönderilen silahlara getirilen kısıtlamalar da çoktan kaldırılmış ve bunların Rusya’daki hedeflere yönelik saldırılarda kullanılmasına izin verilmiş olması gerekiyordu. Şimdi anlaşıldı ki, Rusya bu tedbirleri çatışmanın daha da büyümemesi için yapılmış frenlemeler değil, çatışmayı büyütebilmesi için bizim zaaflarımız olarak algılamış.”

De Morgen köşe yazarı Bart Eeckhout, düşüncesizce tepki gösterilmemesi gerektiği konusunda uyarıda bulunuyor:

“Elbette, tepkilerin yetersiz olduğunu düşünenler olacaktır. Ancak bence bu görüş isabetsiz. Avrupalı ortakların Ukrayna hava sahasını aktif biçimde savunması gerektiği fikri uzun süredir dile getiriliyor. Peki şimdi bu adımın atılması için doğru zaman mı? Bu elbette tartışmaya açık; fakat böyle bir karar, Avrupa’nın savaşa tam anlamıyla dahil olması ve Rusya ile doğrudan bir çatışmaya girmesi anlamına gelir. Putin’in bu nihai çatışmadan çekineceği varsayılıyor olabilir. Mümkün. Yine de bu, son derece riskli.”

Corriere della Sera, Kremlin’in şefinin harekete geçtiğini belirtiyor:

“Putin kendini güçlü hissediyor ve el yükseltiyor, Avrupa Birliği’ni tehdit edip baskı altına almayı, yanıt verme kapasitesini sınamayı ve Yaşlı Kıta’da Putin’e yakınlığıyla bilinen güçleri kendi lehine seferber etmeyi amaçlıyor. … Donald Trump ile Ukrayna’da yürütülen barış müzakerelerinden bir sonuç çıkmadı. Beyaz Saray’ın kararsızlığı onu cesaretlendiriyor. … Çin’de Şi Cinping’in sarayında düzenlenen parti ise belli ki özgüvenini artırarak, gerilimi daha da yükseltmesi için kendisine verilmiş açık çek işlevi görmüş.”