Pazartesi günü İstanbul’da ateşkes müzakerelerine yeniden başlanması teklifinde bulunan Rus yönetimi, kendi şartlarını bir ultimatomla netleştirmeyi planlıyor. Öte yandan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, çarşamba günü Berlin’de Almanya Şansölyesi Friedrich Merz’den beş milyar avro tutarında yeni bir askeri yardım sözü aldı.
ABD Başkanı Donald Trump, göreve geldiğinden beri hemen her gün siyaset ve ekonomi alanında ilan ettiği radikal önlemlerle gündemi sarsıyor. Ancak pek çok plan -özellikle gümrük vergileri konusunda- birkaç gün sonra geri çekildi veya ertelendi. Diğer uygulamalar -örneğin toplu işten çıkarmalar ya da sınır dışı etmeler- ise mahkemeler tarafından engellendi. Avrupa basını, bu siyaset tarzını tutarsız ve kararsız buluyor.
Romanya’nın yeni cumhurbaşkanı Nicușor Dan, parlamentoda temsil edilen partilerle ilk istişarelerini gerçekleştirdi. Görüşmelerin odak konusu ise ülkedeki yüksek bütçe açığı oldu. Yeni hükümetin kurulması meselesi de gündemdeydi. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turunda kendi koalisyonunun adayı Crin Antonescu üçüncü sırada kalınca, Sosyal Demokrat Başbakan Marcel Ciolacu istifa etmişti.
Fransa Ulusal Meclisi’nde çoğunluk, düşük emisyon bölgelerinin kaldırılmasından yana oy kullandı. Fransa genelinde yaklaşık 40 şehirde hava kalitesini artırma amaçlı uygulamaya konulan bölgelere yüksek emisyonlu araçların girişine izin verilmiyordu. Ancak yoksul kesimlerin düşük emisyonlu araçlara erişememesi dolayısıyla milletvekillerince uygulamaya ‘sosyal açıdan adaletsiz’ eleştirisi getiriliyordu. Ülke basınından eleştiri var.
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Ukrayna’nın Batılı silahları Rusya’daki askeri hedeflere karşı kullanmasındaki sınırlamaları kaldırdı. Merz, ülkenin ancak bu şekilde kendisini etkin bir şekilde savunabileceğini belirtti. Berlin böylelikle, kendi silah sistemlerinin bu amaç doğrultusunda kullanılmasına daha önce izin veren diğer müttefiklerine katılmış oldu. Ancak Almanya, Ukrayna’ya bugüne değin sahip olduğu Taurus seyir füzesi gibi yüksek menzilli silahlardan göndermedi.
Polonyalı seçmenler pazar günkü cumhurbaşkanlığı seçimlerinde liberal Rafał Trzaskowski ile sağ muhafazakâr Karol Nawrocki arasında bir tercihte bulunacak. İlk turu iki aday yaklaşık yüzde 31 ve yüzde 30 oy alarak başa baş tamamlamıştı. Asıl dikkat çekici olansa aşırı sağcı birden çok adayın beklenmedik başarısıydı ve şimdi onların oyları belirleyici konumda. Yorumculara göre seçim Polonya’nın da ötesinde bir anlam taşıyor.
Şimdiye değin 20 AB üyesi ülkenin imzaladığı ortak bir deklarasyonla, Budapeşte'nin LGBT haklarına ilişkin mart ve nisan aylarında kabul ettiği kısıtlamaları geri çekmemesi durumunda AB’nin Macaristan’a karşı tüm yaptırım seçeneklerine başvurması talep edildi. Buna paralel olarak da Almanya Şansölyesi Merz, AB'nin genelinden farklılaşan Ukrayna ve Rusya politikaları nedeniyle Macaristan ve Slovakya’ya baskı yapmak üzere yaptırımlar uygulanmasını önerdi.
Kral Charles, yeni parlamento döneminin açılışı vesilesiyle ziyaret ettiği Kanada’nın başkenti Ottawa’da taht konuşması gerçekleştirdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada’yı Amerika’nın 51. eyaleti yapma niyetine doğrudan değinmese de bazı imalarda bulundu. Büyük Britanya’nın hükümdarı, Kanada milli marşına atıfla ‘Gerçek Kuzey, gerçekten de güçlü ve özgür’ sözlerini kullandı. Yorumcular ziyareti değerlendiriyor.
Gelen haberlere göre, cuma günü Gazze Şeridi’nde bir eve düzenlenen hava saldırısında kadın bir doktorun on çocuğundan dokuzu hayatını kaybetti. Olayın öncesinde de İsrail’in sert askeri müdahaleleri ve bölgede yaşanan büyük insani kriz, uluslararası kamuoyunda giderek daha fazla eleştiri alıyordu. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz yaptığı açıklamada, sivil halka verilen bu büyük zararın artık terörle mücadele ile gerekçelendirilemeyeceğini söyledi. Eleştiriler Avrupa basınına da yansımış gözüküyor.
Rusya, hafta sonu Ukrayna’ya yüzlerce insansız hava aracı ve füze ile yoğun bir saldırı düzenlerken, Moskova bölgesinde Ukrayna’nın çok sayıda insansız hava aracı düşürüldü. Öte yandan, savaşın başlangıcından bu yana gerçekleşen en büyük esir takasında her iki ülke de biner kişiyi serbest bıraktı. ABD Başkanı Trump ise hem Rusya Devlet Başkanı Putin’i “tam bir deli” olarak nitelendirdi hem de “sorun çıkardığı” gerekçesiyle Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’yi eleştirdi.
Portekiz’de gerçekleşen genel seçimlerin ardından muhafazakâr PSD, liberal IL ve aşırı sağcı Chega, 1976 Anayasası’nı değiştirmek için gerekli olan üçte iki çoğunluğu elde etti. Karanfil Devrimi ruhuyla kaleme alınan Anayasa, sosyal güvence sağlamanın yanı sıra “sosyalist bir topluma giden yolu açmayı” da vaat ediyor. Chega ve IL bu hedefin Anayasa'dan mutlaka silinmesi gerektiğini savunurken, PSD şimdilik sessizliğini koruyor.
Görüntü kısaydı, ama yankısı büyük oldu: Sosyal medyada hızla yayılan bir videoda, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Vietnam’a inen resmi uçağın kapısından çıkmadan hemen önce eşi Brigitte tarafından eliyle itildiği görüldü. Kimi yorumcular bunun bir tokat olup olmadığını merak ederken, Macron yaptığı açıklamada sadece eşiyle şakalaştıklarını söyledi.